Bằng tốt nghiệp tiểu học có cần thiết?
Giáo dục - Ngày đăng : 08:13, 24/05/2004
Theo đánh giá bước đầu, những thay đổi này sẽ tiết kiệm được ngân sách Nhà nước và chi phí của mỗi gia đình, giảm sự căng thẳng tinh thần cho học sinh và phụ huynh... Đó là những dấu hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, việc đòi hỏi mỗi học sinh khi học hết lớp 5 phải có một tấm bằng tốt nghiệp tiểu học, từ đó dẫn đến kỳ thi TNTH vẫn là điều cần bàn.
Trước tiên, chúng tôi xin bàn tới giá trị của tấm bằng này. ở cấp học cao hơn, kỳ thi tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS) và tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) nhằm chọn ra những học sinh có đủ điều kiện thi tuyển và học tiếp ở các cấptrung học phổ thông và đại học, cao đẳng... Song bằng TNTH không có giá trị tương tự như vậy vì hiện nay nước ta đang phấn đấu phổ cập giáo dục ở cấp THCS. Điều này cũng có nghĩa học sinhsau cấp tiểu học phải học ở cấp THCS là điều bắt buộc. Như vậy kỳ thi TNTH không có ý nghĩa lựa chọn hayloại bỏhọc sinh cho cấp học tiếp theo.
Cũng với tấm bằng tốt nghiệp THCS hay THPT, học sinh có thể lựa chọn tiếp tục học cao hơn hay chuyển sang học nghề hoặc tìm việc làm phù hợp với trình độhọc vấn của mình. Song, với tấm bằng TNTH, không học sinh nào có thể đăng ký học nghề vì theo quy định, các trường dạy nghề chỉ nhận học viên đã tốt nghiệp cấp THCS trở lên. Các em cũng không thể tìm việc làm bởi theopháp luật lao động, cấm sử dụng lao động là trẻ em (học sinhTNTH mới 10-11 tuổi).
Thứ hai, về tác dụng đánh giá của kỳ thi đối với chất lượng dạy và học, mỗi một năm học, học sinh có hai học kỳ. Trong mỗi học kỳ có bài kiểm tra chất lượng giữa và cuối học kỳ. Chưa kể các bài kiểm tra hàng tuần, hàng tháng, học sinh tiểu học mỗi năm đã có 4 kỳ kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập. Qua 5 năm cấp tiểu học, các em trải qua 20 lần kiểm tra. Nếu kết quả của 20 kỳ kiểm tra đó chưa đủ để đánh giá chất lượng học và giảng dạy thì liệu hai buổi thi môn Văn và môn Toán với những câu hỏi trọng tâm trong chương trình giảng dạy lớp 5 có đánh giá được chất lượng dạy và học của mỗi học sinh, mỗi lớp, mỗi trường ?
Thứ ba, cho dù đã cải tiến, song kỳ thi TNTH năm 2004 vẫngây căng thẳng rất nhiều cho học sinh. Về thời lượng, thời gian 60 phút cho mỗi môn thi vẫn còn là quá nhiều so với 45 phút/tiết học thông thường mà các em đã làm quen. Đểchuẩn bị cho sự thay đổi này, nhiều trường đã hướng dẫn, chuẩn bị tâm lý cho học sinh lớp 5 ngay từ khi mới bước vào học kỳ hai. Thậm chí có trường còn tổ chức thi thử để các em làm quen với số báo danh, giấy thi... Như vậy, không thể nói các “sĩ tử” không cảm thấy tầm quan trọng của kỳ thi này, từ đó dẫn đến tâm lý căng thẳng, lo lắng.
“Học tài thi phận” không ông bố, bà mẹ nào có thể tự tin mà khẳng định con mình học rất giỏi, sẽ dễ dàng vượt qua mọi kỳ thi. Họ không tránh khỏi đặt câu hỏi: nếu con mình không được đánh giá đạtchất lượng trong kỳ thi này thì tương lai của nó sẽ ra sao, học gì và làm gì ? Một vấn đề nữa: Kết quả kỳ thi tốt nghiệp có ảnh hưởng tới việc xin học cho con ở các trường THCS mà họ đã lựa chọn haykhông ? Ví dụ học sinh giỏi 5 năm liên tục nhưng chỉ đạt điểm khá hoặc trung bình trong kỳ thi TNTH có bị các trường (mà theo chủ quan của họ là trường “điểm”, trường “chất lượng cao”) từ chối không ?
Từ những lý do trên, chúng tôi đề nghị ngay từ bây giờ, khi kỳ thi TNTH 2004vừa được tổ chức, ngành chức năng nên xem xét lại tính cần thiết của kỳ thi TNTH và giá trị của tấm bằng TNTH, từ đó sửa đổi cho phù hợp với thực tế đào tạo, bởi để sửa đổi một văn bản luật như Luật Giáo dục đòi hỏi cả một quá trình làm việc của cơ quan lập pháp chứ không thể tiến hành một sớm một chiều. Chúng tôi hy vọng vấn đềnày sớm được xem xét.
HNM