Thực thi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Vi phạm vẫn tràn lan

Qua thực tế khiếu nại tại Văn phòng Hội Bảo vệ quyền lợi NTD TP Hồ Chí Minh, bà Phan Thị Việt Thu, Phó Chủ tịch Hội nhận xét, NTD vẫn chưa quan tâm đến quyền lợi của mình. Chẳng hạn khi mua hàng hóa, không ít người chưa quan tâm đến việc đòi hỏi người bán hàng phải cung cấp đủ thông tin, sản phẩm, thời hạn bảo hành của nhà sản xuất… nên sau khi mua hàng nếu phát hiện những tính năng không phù hợp hay sản phẩm bị khuyết tật thì sẽ bị thiệt thòi rất nhiều.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp "ngó lơ" trách nhiệm của mình. Rất nhiều vụ việc NTD khiếu nại các trung tâm bán hàng điện tử hoặc các siêu thị điện máy cho thấy, không ít doanh nghiệp bán những sản phẩm của các thương hiệu nổi tiếng đã hết hạn bảo hành của nhà sản xuất nhưng không cung cấp rõ thông tin. Khi bán, họ đưa phiếu bảo hành của cửa hàng, doanh nghiệp thay vì là phiếu bảo hành của nhà sản xuất. Khi sản phẩm bị trục trặc, NTD mang đến nhà sản xuất để yêu cầu bảo hành thì bị từ chối với lý do đã hết hạn tính theo ngày xuất xưởng.

Một trường hợp vi phạm quyền lợi NTD rất phổ biến là giữ xe không ghi phiếu. Khi xe bị mất, công ty từ chối bồi thường với lý do không có phiếu giữ xe nên không xác nhận được khách có gửi xe. Đây là lỗi của cả hai phía, khách hàng không sử dụng quyền của mình là yêu cầu nhân viên bảo vệ phải đưa phiếu. Ngược lại, công ty cũng vi phạm quyền của NTD là không thông báo chính xác về điều kiện giao dịch với khách, đó là nếu không có phiếu giữ xe thì không chịu trách nhiệm bồi thường nếu bị mất. Thực trạng này xảy ra thường xuyên ở các bãi giữ xe và gây nhiều tranh cãi và phần đông thiên về quan điểm không có phiếu giữ xe, khách hàng không thể đòi bồi thường. Rất ít người biết rằng, Luật Bảo vệ NTD đã quy định các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm thông báo công khai điều kiện giao dịch chung trước khi giao dịch với NTD và phải được niêm yết ở nơi thuận lợi để NTD nhìn thấy. Nếu không thực hiện điều này thì buộc phải bồi thường cho NTD…

Trên thực tế, quyền lợi của NTD cho đến nay vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Theo bà Phan Thị Việt Thu, không chỉ doanh nghiệp mà thậm chí cơ quan quản lý nhà nước cũng xâm phạm quyền lợi NTD. Điển hình như vụ Thanh tra Sở Y tế TP Hồ Chí Minh trước đây không cung cấp thông tin về nước tương có chất MCPD gây ung thư. Hoặc có vụ việc các cơ quan đã khiến người dân rơi vào cảnh "con kiến mà leo cành cụt". Đó là khi hòa giải một trường hợp mất xe, đại diện bên giữ xe là Công ty Dịch vụ bảo vệ Toàn Cầu đã thừa nhận trách nhiệm của mình và hứa sẽ bồi thường cho NTD ngay sau khi có kết luận của cơ quan điều tra. Sau nhiều tháng trôi qua, vụ việc vẫn chưa được giải quyết vì công ty chờ kết luận của cơ quan công an. Trong khi đó, cơ quan công an lại nói đã có kết luận vụ việc nhưng chỉ cung cấp khi nào công ty dịch vụ có văn bản yêu cầu. Quá bức xúc, NTD đã làm đơn khởi kiện tại tòa án, thì nơi đây cũng yêu cầu phải có biên bản của cơ quan công an thì mới nhận đơn, còn công an thì chỉ cung cấp biên bản khi có văn bản yêu cầu của tòa án…

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP Hồ Chí Minh cho rằng, NTD Việt Nam ít có những phản ứng quyết liệt trước những hành vi vi phạm của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cơ quan nhà nước cũng chưa hiệu quả trong hoạt động bảo vệ quyền lợi NTD. Không chỉ kiểm soát hàng giả, hàng nhái, hàng thiếu thông tin trên thị trường, cơ quan quản lý nhà nước cũng cần phải vào cuộc kiểm soát những "cơn mưa quảng cáo" đang tấn công NTD. Bởi quảng cáo sai sự thật cũng là một trong những hành vi xâm hại đến quyền lợi NTD.