Viễn thông di động: “Cuộc chơi” của các “ông lớn”

Từ 7 nhà mạng có hạ tầng và 2 nhà khai thác không tần số, thị trường di động Việt Nam từng được cho là có quá nhiều nhà cung cấp dịch vụ để rồi theo quy luật, những doanh nghiệp (DN) không đủ sức kinh doanh đã phải ra đi. Đến nay, trên danh nghĩa vẫn còn 6 nhà mạng có hạ tầng. Song với mạng S-Fone đang bị xếp vào cảnh "sống thực vật" với tình trạng phải đóng cửa nhiều văn phòng vì chưa trả tiền thuê, nợ lương nhân viên, bị đối tác cắt roaming vì chưa thanh toán cước kết nối, nợ tiền thanh toán các loại phí về tần số, kho số…

Nếu không tìm được nhà đầu tư mới, S-Fone sẽ phải tuyên bố phá sản. Nhà mạng kế tiếp là Gmobile - thương hiệu thay thế Beeline, tuy đã hoạt động trở lại từ cuối tháng 10-2012 nhưng việc kinh doanh không đơn giản khi thị trường đã bão hòa, doanh thu/thuê bao hiện ở mức quá thấp. Thêm nữa, để duy trì hoạt động, Gmobile phải đẩy mạnh đầu tư cho hạ tầng mạng lưới với số vốn cả tỷ USD. Trong điều kiện kinh tế khó khăn như hiện nay thật không dễ để "rót" một khoản tiền lớn như vậy. Hồi đầu năm nay, lãnh đạo Tổng Công ty Viễn thông toàn cầu (Gtel) chủ quản của Gmobile công bố trên một số phương tiện truyền thông đã có thỏa thuận roaming với Tập đoàn VNPT. Như vậy có thể hiểu Gmobile được dùng sóng di động của VNPT để nâng cao chất lượng phục vụ, để thu hút thuê bao mới… song theo đánh giá của một chuyên gia trong ngành, câu chuyện tồn tại và phát triển của một mạng di động lại không nằm ở sự hợp tác này nọ mà ở vấn đề kinh doanh, thương hiệu. Do đó, trở lại vấn đề như đã đề cập ở trên về nhà mạng này, có thể thấy năm 2013 sẽ rất khó khăn cho hoạt động của Gmobile.

Với Vietnamobile, khoảng nửa năm nay, các thông tin phát ra từ nhà mạng này với giới truyền thông không nhiều và không rộng rãi. Được biết, nhà mạng vẫn thực hiện các chương trình khuyến mãi thẻ nạp giá trị lớn (ít nhất là tặng 100% giá trị thẻ nạp) cho khách hàng nhưng có thể thấy, trong bối cảnh chỉ số doanh thu/thuê bao khá thấp, việc duy trì khuyến mãi lớn để thu hút thuê bao thật không đơn giản.

Còn lại ba nhà mạng Viettel, Mobifone, Vinaphone đang chiếm tới 95% thị phần, đều là DN 100% vốn nhà nước. Với cơ sở hạ tầng, thuê bao hiện có, có thể thấy chưa xuất hiện mối đe dọa nào ảnh hưởng đến việc duy trì sự phát triển của ba "đại gia" này. Tất nhiên, những khó khăn, khủng hoảng từ nền kinh tế trong nước và thế giới cũng sẽ có ảnh hưởng chung tới các DN, nhưng có thể nói viễn thông vẫn sẽ ít bị ảnh hưởng nhất vì liên lạc hiện trở thành một trong số nhu cầu thiết yếu của con người. Tại một cuộc tọa đàm về triển vọng ngành viễn thông năm 2013, một số ý kiến cho rằng, để phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn mới, phải thực hiện cổ phần hóa (CPH) các DN này, theo hướng chỉ giữ lại một DN viễn thông 100% vốn nhà nước… Việc thực hiện CPH DN, trong đó có DN viễn thông cũng là xu hướng tất yếu và thực tế Chính phủ cũng đã chỉ đạo phải CPH các mạng di động kể trên. Nhưng, với ngành viễn thông, nhất là di động được coi như "con gà đẻ trứng vàng" nếu thực hiện CPH cũng phải được chính những người trong cuộc, cơ quan quản lý nhà nước tính toán thận trọng để vừa tạo thế phát triển vừa bảo đảm nguồn vốn cho Nhà nước, quyền lợi của người lao động và càng không để bị rơi vào cảnh một nhóm hoặc cá nhân nào đó thâu tóm như đã xảy ra ở lĩnh vực ngân hàng.