Về Lời nói đầu, Vai trò lãnh đạo của Đảng và về Công đoàn

Về Lời nói đầu

Phần Lời nói đầu còn dài, có đoạn không cần thiết nhưng lại có những ý cần bổ sung. Ở Lời nói đầu, cần nói rõ hơn lý do phải sửa đổi Hiến pháp năm 1992; còn thiếu truyền thống yêu nước ở khổ 1; cuối khổ 4 chỉ diễn đạt thực hiện công bằng xã hội là chưa đủ, nhưng lại lặp một số ý ở khổ 5. Lời nói đầu trong dự thảo hiện tại có 5 khổ, nên chăng cô đọng thành 4 khổ. Cụ thể như sau:

- Khổ thứ nhất nên trình bày là: Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nhân dân Việt Nam lao động cần cù, sáng tạo, chiến đấu anh dũng để dựng nước và giữ nước, đã hun đúc nên truyền thống yêu nước, đoàn kết, nhân nghĩa, kiên cường, bất khuất của dân tộc và xây dựng nên nền văn hiến Việt Nam.

- Khổ 4 và khổ 5 diễn đạt lại thành một khổ như sau: Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, Hiến pháp này khẳng định tiếp tục phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc, kế thừa sáng tạo các Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 còn phù hợp, thực hiện mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân, xây dựng nước Việt Nam vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Về Vai trò lãnh đạo của Đảng

Khi sửa đổi Hiến pháp năm 1992, chúng ta đã hội đủ các tiền đề và điều kiện để làm sâu sắc thêm vấn đề vai trò lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và xã hội. Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và xã hội trong Hiến pháp đã trở thành nguyên tắc khi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992.

Điều 4 (Dự thảo) không chỉ khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng thông qua tôn chỉ, lý tưởng, sứ mệnh của Đảng mà còn khẳng định, nhân dân là chủ thể của mọi quyền lực, sức mạnh của Đảng là ở nhân dân và Đảng hoạt động không có mục đích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân. Các tổ chức Đảng và đảng viên vừa là người lãnh đạo vừa là công bộc của nhân dân. Đảng vì dân để dân tin Đảng, và tự nguyện, tôn vinh Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, nhân dân “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” chính là đang đưa Cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng vào hiện thực cuộc sống. Việc luật hóa - xây dựng luật về sự lãnh đạo và hoạt động của Đảng chính là xác định rõ mối quan hệ về nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và xã hội, xác định rõ về thể chế, thiết chế, cơ chế vận hành để một Đảng duy nhất cầm quyền, độc quyền lãnh đạo nhưng không rơi vào độc đoán, chuyên quyền, mất dân chủ. Đồng thời, đây cũng là cơ sở pháp lý để truy cứu trách nhiệm khi cấp ủy, đảng viên làm sai.

Mặt khác, Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình. Tuy nhiên, thực tiễn đất nước vừa qua, có nhiều quyết định rất đúng nhưng tổ chức thực hiện quyết định đó lại là khâu yếu. Do vậy, việc ra được các quyết định đúng là quan trọng nhưng việc tổ chức thực hiện các quyết định đúng, đưa những quyết định đúng vào cuộc sống còn quan trọng hơn. Do vậy, nếu diễn đạt Đảng chỉ “chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình” chưa đủ làm nổi bật và đúng tầm vai trò lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và xã hội.

Từ nhận thức trên, kiến nghị trình bày Điều 4 như sau:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

2. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân, trước pháp luật về sự lãnh đạo của mình.

3. Các tổ chức Đảng và đảng viên hoạt động trong khuôn khổ của Hiến pháp và pháp luật. Vai trò lãnh đạo của Đảng do luật định.

Về Công đoàn

Hiện nay, ở Việt Nam, với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong điều kiện toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, công nhân lao động ở khu vực ngoài quốc doanh ngày càng chiếm tỷ lệ cao. Do vậy, trong Điều 10, Công đoàn ngoài bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, chúng tôi kiến nghị nên bổ sung thêm, đồng thời cũng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động; xây dựng và phát triển doanh nghiệp bền vững để giới chủ yên tâm lập tổ chức Công đoàn đồng hành cùng doanh nghiệp.

Vì vậy, Điều 10 nên trình bày như sau:

Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động và của người sử dụng lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế-xã hội, tham gia thanh tra, kiểm tra giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp; tuyên truyền vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và phát triển bền vững doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.