Khẳng định liên minh an ninh Mỹ - Nhật

Cuộc tập trận chung đầu tiên giữa hai nước trong năm 2013 tại ngoài khơi đảo Shikoku - hòn đảo lớn thứ tư của Nhật Bản ở Thái Bình Dương - cho thấy quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật tiếp tục là "hòn đá tảng" trong chiến lược an ninh của nhà lãnh đạo Shinzo Abe.

Diễn ra chỉ vài ngày sau vụ các máy bay quân sự của Trung Quốc và Nhật Bản cùng xuất hiện gần quần đảo tranh chấp Senkaku (Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư) trên biển Hoa Đông, cuộc tập trận chung không quân diễn ra trong 5 ngày, có sự góp mặt của 18 máy bay tiêm kích FA-18 và khoảng 90 quân nhân Mỹ cùng 4 máy bay tiêm kích F-4 và một số lượng nhân sự không xác định bên phía Nhật Bản. Một số nguồn tin cho rằng, Mỹ đã điều động 6 máy bay F-15 đóng tại căn cứ không quân Tahara ở quận Miyazaki (Nhật Bản) và 90 binh sĩ tham gia, trong khi Nhật Bản điều động 10 chiến đấu cơ F-15 và F-4 tham gia cuộc tập trận không quân chung đầu tiên giữa hai nước trong bốn năm qua. Cuộc thao diễn không quân hiện đại diễn ra ngay sau khi Mỹ điều 9 máy bay chiến đấu tàng hình F-22 từ căn cứ Langley-Eustis ở bang Virginia đến căn cứ Kadena của lực lượng không quân Mỹ ở tỉnh Okinawa (Nhật Bản) trong đợt triển khai kéo dài 4 tháng, nhằm tăng cường hợp tác quân sự với Nhật Bản trong bối cảnh an ninh khu vực Đông Bắc Á ngày càng diễn biến phức tạp.

Không phải lần đầu tiên Mỹ - Nhật Bản tập trận chung và đây chỉ là một phần trong nỗ lực của Washington nhằm giúp Tokyo được an toàn hơn trước những thách thức an ninh khu vực. Cuộc tập trận chung không quân diễn ra chưa đầy 48 tiếng sau khi Lực lượng phòng vệ Nhật Bản (SDF) mở cuộc diễn tập bảo vệ đảo tại thành phố Narashino thuộc tỉnh Chiba, với sự tham gia của khoảng 20 máy bay và 33 xe thiết giáp, thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận khu vực, nhất là phía Trung Quốc.

Năm 2012 quan hệ láng giềng Trung Quốc - Nhật Bản đã xấu đi do những tranh chấp liên quan đến chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku. Trong bối cảnh quan hệ giữa hai đầu tàu kinh tế thế giới chưa có dấu hiệu cải thiện, việc nhà lãnh đạo nổi tiếng với đường lối cứng rắn Shinzo Abe đẩy mạnh hợp tác Nhật - Mỹ qua các hoạt động củng cố sức mạnh và hiện đại hóa quân đội cũng là điều dễ hiểu. Trên tinh thần đó, những cuộc tập trận chung sẽ là một phần trong chiến lược hợp tác và tăng cường liên minh an ninh Nhật - Mỹ thời gian tới.

Một trong những nhiệm vụ trước mắt của Bộ Quốc phòng Nhật Bản là sẽ đưa vào sử dụng các máy bay do thám không người lái của Mỹ để tăng cường giám sát lãnh hải gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát ở biển Hoa Đông; đồng thời từng bước soạn thảo kế hoạch đưa vào sử dụng các máy bay do thám Global Hawk trong chương trình phòng vệ trung hạn tới năm 2015.