Siết chặt kỷ luật, chống thất thu ngân sách

Phát hiện nhiều vụ buôn lậu quy mô lớn

Năm 2012 đã khép lại với không ít khó khăn, thách thức đối với ngành hải quan, lực lượng giữ vai trò "người gác cổng" của nền kinh tế. Trong bối cảnh kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng gặp nhiều khó khăn khiến hoạt động thương mại xuất nhập khẩu suy giảm mạnh, số thu NSNN do ngành thực hiện cũng thấp so với nhiều năm gần đây. Tổng thu NSNN do ngành thực hiện đạt 197.845 tỷ đồng, bằng 88,4% dự toán, giảm 8,8% so với cùng kỳ 2011. Tuy nhiên, trước những khó khăn khách quan, bên cạnh việc tích cực đôn đốc thu NSNN cho đến những ngày cuối cùng của năm, ngành đã đẩy mạnh kiểm soát hải quan, phát hiện kịp thời nhiều vụ gian lận thương mại quy mô lớn.

Toàn ngành đã phát hiện, bắt giữ 24.164 vụ việc, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 378,7 tỷ đồng, trong đó có 869 vụ việc liên quan đến ma túy, tân dược. Số thu nộp ngân sách ước đạt hơn 219,3 tỷ đồng. Theo TCHQ, lộ trình hội nhập và tự do thương mại đã giúp hàng hóa nước ngoài ngày càng có điều kiện thuận lợi khi nhập khẩu vào nước ta. Lợi dụng những chính sách ưu đãi của Chính phủ, một số tổ chức, cá nhân đã thực hiện hành vi gian lận. Tình trạng DN cố tình khai sai, khai thiếu số lượng hàng hóa, gian lận xuất xứ, chủng loại, lợi dụng định mức ưu đãi miễn thuế, kẽ hở trong chính sách của loại hình kinh doanh tạm nhập - tái xuất (TNTX)... để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm diễn ra khá phổ biến.

Nắm bắt kịp thời những diễn biến phức tạp này, TCHQ đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu tổ chức phá nhiều vụ buôn lậu quy mô lớn. Điển hình là chuyên án XD-612, bắt quả tang 2 tàu mang quốc tịch Trung Quốc và Campuchia có hành vi vận chuyển, bán 1.650 tấn xăng trái phép, trị giá ước tính 27 tỷ đồng. Chuyên án XHK09, đã điều tra, làm rõ hành vi buôn lậu của Công ty TNHH một thành viên Xăng dầu hàng không Việt Nam (Vinapco) dưới hình thức lợi dụng TNTX xăng dầu qua cửa khẩu đường bộ để buôn lậu, tự ý tiêu thụ nội địa 296,6 tấn xăng Mogas A92 (tương đương 422.654 lít), trị giá khoảng 8 tỷ đồng, số thuế gian lận khoảng 2,5 tỷ đồng...

Bên cạnh việc đẩy mạnh hoạt động chống buôn lậu, gian lận thương mại, toàn ngành đã tích cực triển khai mở rộng việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT). Đến cuối năm, đã có 41.952 DN tham gia thực hiện TTHQĐT với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 250,4 tỷ USD, giúp cộng đồng DN cắt giảm hiệu quả thời gian, chi phí, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh. Ngày 2-1 vừa qua, đã chính thức triển khai TTHQĐT trên toàn quốc, đánh dấu bước ngoặt quan trọng chuyển từ khai báo thủ công sang khai báo tự động. Quy trình mới giúp người khai hải quan được quyền khai báo 24 giờ/7 ngày trong tuần thay vì chỉ có thể khai báo trong giờ hành chính như đối với thủ tục thủ công, qua đó hỗ trợ đắc lực cho cộng đồng DN trong hoạt động thương mại xuất nhập khẩu.

Tăng cường kiểm soát, chống thất thu ngân sách

Năm 2013, số thu NSNN do Quốc hội giao cho ngành hải quan là 237.500 tỷ đồng, tăng 20% so với năm 2012. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn bởi kinh tế thế giới và khu vực sẽ còn nhiều biến động; trong nước, hàng hóa tồn kho nhiều, nợ ngân hàng cao, nhiều DN kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ... Thêm vào đó, Việt Nam tiếp tục phải thực hiện các cam kết cắt giảm thuế theo lộ trình hội nhập quốc tế khiến số thu thuế xuất nhập khẩu giảm mạnh. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, TCHQ sẽ rà soát, xác định lại chỉ tiêu thu NSNN giao cho từng địa phương trên cơ sở thực thu năm 2012. Công tác thu hồi nợ đọng thuế và giảm nợ thuế phát sinh sẽ được tập trung thực hiện song song với việc tăng cường kiểm tra, rà soát tại các cục hải quan địa phương.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong năm 2013, toàn ngành cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm. Bên cạnh việc phấn đấu thu đúng, thu đủ để bảo đảm nguồn thu NSNN, cần tiếp tục cải cách hiện đại hóa hải quan, nỗ lực xây dựng lực lượng và tăng cường quản lý rủi ro. TCHQ phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương khắc phục cơ bản những khó khăn, bất cập trong công tác quản lý hải quan. Thường xuyên thanh, kiểm tra để phát hiện, xử lý kịp thời vi phạm.

Tổng Cục trưởng TCHQ Nguyễn Ngọc Túc khẳng định, sẽ siết chặt công tác quản lý, tổ chức cán bộ; tổ chức khảo sát lấy ý kiến đánh giá của cộng đồng DN về hiệu quả hoạt động của ngành. Đây là một trong những "thước đo" quan trọng giúp cán bộ, công chức hải quan nắm bắt được thế mạnh cũng như hạn chế, qua đó xây dựng lực lượng theo đúng phương châm "chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả".