Những “điểm nóng” thu hút dư luận trong năm 2012

Tăng lương và thuế thu nhập cá nhân

Thông tin hoãn việc tăng lương theo lộ trình đã đốt nóng dư luận, tạo sự hụt hẫng trong giới làm công ăn lương. Sau nhiều tranh luận, tại kỳ họp Quốc hội tháng 10-2012, cuối cùng Bộ Tài chính đã đưa ra phương án tăng lương tối thiểu 100.000 đồng lên mức chung là 1150.000 đồng/tháng cho công chức, viên chức từ ngày 1-7-2013. 

Cũng liên quan đến tiền lương, sau một thời gian dài lấy tham khảo ý kiến với nhiều thảo luận cả bên ngoài dư luận báo chí, dư luận nhân dân cũng như trong nghị trường, cũng tại kỳ họp cuối năm, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi, nâng mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng/tháng.

Phí phương tiện và phí sử dụng đường bộ

Đầu năm 2012, Bộ GTVT đã có tờ trình gửi Thủ tướng đề nghị UBTV Quốc hội ban hành nghị quyết bổ sung phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân và phí ôtô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm ở 5 thành phố lớn nhất cả nước là: Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ. Đề xuất này khiến dư luận có nhiều ý kiến trái chiều. Mới đây, Chính phủ đã phát đi thông báo sẽ không ban hành chính sách thực hiện việc thu phí hạn chế phương tiện giao thông cá nhân đường bộ theo đầu phương tiện.

Cũng liên quan đến vấn đề phí. Sau nhiêu năm lấy ý kiến, dự thảo phương án thu phí sử dụng đường bộ (trước đây gọi là Quỹ bảo trì đường bộ), cuối cùng Chính phủ đã thống nhất sẽ thu phí sử dụng đường qua đầu phương tiện, bắt đầu thực hiệp từ ngày 1/1/2013. Mức thấp nhất đối với loại hình ôtô là xe ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi (đăng ký tên cá nhân) là 130.000 đồng/tháng. Đối với xe máy các mức thu sẽ được tính theo năm. Cụ thể, quy định khung đối với xe có dung tích xilanh từ 100cm3 trở xuống là 50.000 - 100.000đ/xe. Xe 100cm3 trở lên là hơn 100.000 - 150.000đ/xe. Mức thu này cũng thấp hơn dự kiến.

Ngành giáo dục giải quyết lạm thu và dạy thêm, học thêm

Sau nhiều năm việc lạm thu tiền trường mỗi dịp đầu năm cũng như việc dạy thêm học thêm dường như vượt ra ngoài tầm kiểm soát của Bộ GD-ĐT, năm 2012, Bộ đã ban hành một số văn bản nhằm xiết chặt quản lý việc dạy thêm, học thêm và hoạt động thu, chi. Bộ GD-ĐT xác định đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành trong năm học 2012-2013. Ngay từ đầu năm học 2012 - 2013, nhiều tỉnh, thành đã chủ động triển khai các giải pháp chấn chỉnh việc dạy thêm, học thêm và thu, chi trái quy định. Năm 2012, các địa phương cũng quyết liệt hơn trong các biện pháp kiểm soát tình trạng dạy thêm, học thêm trái quy định.

Vụ cưỡng chế nhiều uẩn khúc tại Hải Phòng

Sáng 5-1, trong lúc cưỡng chế thu hồi đầm nuôi tôm của ông Đoàn Văn Vươn tại khu cống Rộc, xã Vinh Quang, Tiên Lãng, Hải Phòng, một số cán bộ, chiến sỹ công an và quân đội đã bị tấn công bằng mìn tự chế và súng. Vụ việc này đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận bởi quyết định và tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của huyện Tiên Lãng. Đích thân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có ý kiến cho rằng, đây là vụ việc rất đáng tiếc. Về việc giao đất, hai quyết định thu hồi đất khi đất đó đang được nuôi trồng không đúng với quy định của pháp luật, dẫn đến quyết định cưỡng chế cũng trái luật, quá trình tổ chức thực hiện cũng xảy ra nhiều sai phạm gây dư luận không tốt trong nhân dân.

Liên quan đến vụ việc, những người “chống người thi hành công vụ” sau đó đã bị bắt giam, chờ ngày xét xử với tội danh “giết người’, hàng loạt lãnh đạo thành phố, huyện, xã... đã bị xử lý kỷ luật từ khiến trách, cảnh cáo, đến cách chức, truy tố.

Tranh cãi về an toàn thuỷ điện

Bắt đầu từ việc phát hiện những vết nứt lớn gây ra hiện tượng rò rỉ nước tại đập thuỷ điện Sông Tranh 2 (huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam), sau đó là việc trong suốt cả năm qua, với gần 100 trận động đất, rung chấn lớn nhỏ xảy ra tại khu vực này đã khiến cho dư luận nhân dân địa phương hoang mang. Đã có nhiều cuộc hội thảo, nhiều cuộc khảo sát của các chuyên gia, vẫn đề cũng được đưa ra bàn thảo tại nghị trường Quốc hội, tuy nhiên vẫn chưa có một kết luận nào được đưa ra có đủ độ tin cậy để chấn an người dân. Gần 40.000 cư dân sống phía hạ lưu đập đến nay vẫn sống trong thấp thỏm khi các trận động đất vẫn tiếp tục xảy ra, lần gần đây nhất là ngày 24-12-2012.

Xe “chính chủ” và tính khả thi của luật

Ngày 10-12-2012 là ngày đầu tiên Nghị định số 71/2012/NĐ-CP có hiệu lực thi hành. Nhưng đó cũng là ngày bắt đầu bùng nổ những tranh cãi về một quy định trong Nghị định, nâng mức xử phạt ô tô, xe máy mua bán trao đổi nhưng không làm thủ tục sang tên đổi chủ đã khiến dư luận xôn xao. Sự việc cũng đã xới lên trong dư luận nhiều tranh luận về tính khả thi trong xây dựng pháp luật hiện nay. Trước đó dư luận cũng đã liên tiếp xôn xao xung quanh mẫu CMND mới có tên cha mẹ, quy định về kiểm soát trứng gia cầm, quy định chỉ được bán thịt được giết mổ không quá 8 giờ, quy định xử phạt người nghe điện thoại ở cây xăng… Trong đó đã có những văn bản được cơ quan chức năng thu hồi vì không thể áp dụng trên thực tế.

Hoang mang vì nhiều vụ tai biến sản khoa

Chỉ trong một thời gian ngắn từ giữa tháng 4 đến cuối tháng 5-2012, đã xảy ra liên tiếp gần chục vụ tai biến sản khoa trên cả nước khiến 7 sản phụ và 5 trẻ sơ sinh thiệt mạng. Điểm chung của các vụ tai biến này là: Kết quả khám, siêu âm trước sinh của mẹ và con đều bình thường, nhưng hậu quả là có tử vong. Gia đình bức xúc nhưng không nhận được lời giải đáp thỏa đáng từ bệnh viện. Sự việc xảy ra có nhiều dấu hiệu bất thường, nhưng sự vào cuộc của cơ quan chức năng quá chậm trong khi có quá nhiều luồn dư luận cũng như những đánh giá chuyên môn riêng lẻ đã gây nên những hoang mang cho người dân.

Sự cố “Đồi Ngô” và bệnh thành tích trong giáo dục

Ngày 5-6-2012, trên mạng internet xuất hiện đoạn clip thể hiện gian lận thi cử được học sinh dùng bút quay ghi lại tại phòng thi môn hóa học của Hội đồng thi Trường THPT dân lập Đồi Ngô, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Sau khi báo chí và các cơ quan chức năng khác vào cuộc, các clip liên quan đến kỳ thi tốt nghiệp ở Đồi Ngô có sự tiếp tay đắc lực của nhiều cán bộ coi thi tiếp tục được công bố.

Vụ việc cũng đã đốt nóng dư luận trong một thời gian dài liên quan đến bệnh thành tích và tính trung thực trong giáo dục. Liên quan đến vụ việc, Sở GD-ĐT Bắc Giang đã quyết định các hình thức kỷ luật đối với 42 cán bộ, giáo viên vi phạm với các hình thức kỷ luật khác nhau.

Tội phạm và hiệu quả của lực lượng 141

Trước thực trạng tội phạm ngày càng tinh vi và phức tạp, TP Hà Nội đã thành lập các lực lượng chuyên trách, được gọi là 141 và 142. Trong năm 2012, các lực lượng này đã phát huy hiệu quả tốt, được coi là ”thương hiệu sức mạnh của Công an Hà Nội”. Trong khi đó, tại TP Hồ Chí Minh, tội phạm cướp giật trên đường phố ngày càng lộng hành và manh động, song việc thành lập một lực lượng chuyên trách để trấn áp lại chưa được tính tới khiến dư luận nhân dân khá căng thẳng. Cuối cùng, tháng 12-2012, TP Hồ CHí Minh cũng đã đưa ra quyết định sẽ thành lập các lực lượng tương tự như 141 và 142 của Hà Nội. Quyết định này đã được dư luận nhân dân TP Hồ Chí Minh đón nhận tích cực.