Cơ cấu lại thị trường xuất khẩu dệt may

Vì vậy, thay vì chờ các nhà thương mại, nhập khẩu truyền thống, DN dệt may (DM) Việt Nam đang phải nỗ lực tìm khách hàng mới, cơ cấu lại thị trường xuất khẩu (XK).

Ngành dệt may Việt Nam cần tiếp tục đầu tư, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tạo ra những mặt hàng xuất khẩu có chất lượng cao. Ảnh: Trọng Hải

10 tháng qua, kim ngạch XK hàng DM sang thị trường EU chỉ đạt 2,1 tỷ USD, giảm hơn 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả này đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc hoàn thành mục tiêu XK năm nay. Ngoài ra, các DNDM còn lo ngại về khả năng đơn hàng tiếp tục giảm trong năm 2013, do các nhà nhập khẩu đang chuyển dần đơn hàng sang các thị trường khác để hưởng chế độ ưu đãi. Những khó khăn về thị trường tiêu thụ buộc các DNXK phải chấp nhận hòa vốn, thậm chí lỗ để giữ chân lao động, nhất là ở một số DN cần lao động có tay nghề. Bên cạnh đó, các nước nhập khẩu còn tăng cường áp dụng chính sách rào cản thương mại, hạn chế nhập khẩu qua việc gia tăng những đòi hỏi khắt khe về an toàn chất lượng, áp dụng hệ thống kiểm soát hóa chất có trong các sản phẩm khi XK. Điều đó khiến các DN quy mô nhỏ khó có thể đáp ứng những tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội mà các nhà nhập khẩu đưa ra. Ngoài ra, những khó khăn về tiếp cận nguồn vốn, thiếu nguyên liệu sản xuất, chi phí đầu vào tăng cao cũng đẩy chi phí "đầu vào" tăng. Đây là những trở ngại lớn đối với sản xuất và XK của ngành DM.

Sang quý IV, thị trường DM đã có những tín hiệu phục hồi tích cực. Theo thông lệ, quý IV là quý cao điểm của XKDM do nhu cầu về tiêu thụ hàng may mặc cho mùa mua sắm, nghỉ lễ cuối năm tại các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản. Để đạt 17-17,5 tỷ USD kim ngạch XK năm 2012, ngoài tiết kiệm chi phí sản xuất, duy trì khách hàng tại các thị trường truyền thống Mỹ, EU, Nhật Bản, các DN trong ngành đang nỗ lực mở rộng sang các thị trường mới. Hiện, hàng DM của nước ta đã có mặt ở các thị trường mới, như Pakistan, Angola, Canada, Panama, Hàn Quốc… và được các nhà nhập khẩu chấp nhận với nhiều đơn hàng lớn. Ngoài ra, các DN cũng tăng cường XK sản phẩm sợi sang thị trường Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Đông, Châu Phi. Được biết, Vitas đang nỗ lực hỗ trợ các DNXK những mặt hàng có giá trị gia tăng cao, như veston, sơmi, quần âu cao cấp và tích cực đầu tư, chuẩn bị điều kiện phát triển, tăng khả năng cạnh tranh XK ngay sau khi kinh tế thế giới có tín hiệu hồi phục. Mới đây, các khách hàng Nhật Bản đã đàm phán với một số DNDM nước ta về việc nâng cao năng lực sản xuất đơn hàng. Đây được xem là cơ hội thuận lợi cho ngành DM lấp khoảng trống ở những thị trường khác.

Ngành DM đang tiếp tục đầu tư vào khâu công nghiệp nguyên phụ liệu; nâng cấp các nhà máy vải theo hướng nâng chất lượng vải chuẩn để làm ra hàng XK chất lượng cao. Đồng thời, triển khai chương trình sản xuất xơ polyester với mục tiêu đến năm 2015 sẽ chủ động được 70-80%, nhằm đạt mục tiêu bứt phá về những sản phẩm cốt lõi có giá trị gia tăng cao, tạo động lực cho ngành DM phát triển để thực hiện thành công mục tiêu trong giai đoạn 2012-2015. Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng nỗ lực triển khai các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia để khai thông thị trường những tháng cuối năm, nhất là tại các thị trường tiềm năng như Thái Lan, Malaysia… đưa ra các dự báo về thị trường, những cảnh báo về việc thay đổi chính sách, cơ chế quản lý nhập khẩu, kiểm soát chất lượng tại các thị trường. Vì vậy, các DN cần bám sát để có kế hoạch, thay đổi kịp thời.