Thị xã Sơn Tây: Thành công nhờ huy động sức dân

Kinh nghiệm của Ngọc Kiên

Trên cánh đồng rộng hàng chục hécta tại thôn Ngọc Kiên, xã Cổ Đông (TX Sơn Tây), Trưởng thôn Ngọc Kiên Nguyễn Văn Lũy chạy đi chạy lại hướng dẫn công nhân lái máy xúc thi công, rồi trao đổi với các thành viên tổ dồn điền đổi thửa về việc đo đạc và cùng xử lý những vấn đề đặt ra tại hiện trường. Ông Lũy nói: "Đến nay là ngày thứ 9 người dân Ngọc Kiên xuống đồng đào đắp giao thông, thủy lợi nội đồng để dồn điền đổi thửa. Ngày đầu tiên xuống đồng (28-10) có khoảng 500 người tham gia, trong đó có gần 100 chiến sĩ lực lượng vũ trang, đào đắp được gần 500m3 đất. Từ ngày đó đến nay, chúng tôi duy trì ổn định 100 đến 120 người cùng hai máy xúc làm việc liên tục". Ông Lũy là "tư lệnh" nên phải bám sát thực địa hằng ngày. Sát cánh với ông là thành viên các đoàn thể chính trị và người dân được chia theo tổ, quay vòng theo ngày. Với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và toàn thể người dân, dự kiến đến cuối tháng 11 toàn bộ việc đào đắp, san gạt gò cao cánh đồng 35ha sẽ hoàn thành, sang tháng 12 sẽ chia ruộng đến người dân. Một chi tiết đáng nói là khi bước vào triển khai dồn điền đổi thửa, thôn Ngọc Kiên chưa nhận được kinh phí từ cấp trên. Trưởng thôn Nguyễn Văn Lũy cùng Bí thư Chi bộ Nguyễn Đăng Khoa đã ứng hàng chục triệu đồng để thuê máy xúc, tổ chức phục vụ cơm, nước hằng ngày cho tổ làm việc ngoài thực địa. Theo ông Lũy, mặc dù đồng đất của Ngọc Kiên là bán sơn địa nhưng cấp ủy Đảng, chính quyền thôn quyết tâm hoàn thành dồn điền đổi thửa 81ha đất nông nghiệp, giảm mỗi hộ còn 2 thửa ruộng vào năm 2013 (hiện nay hộ ít nhất có 5 thửa và nhiều nhất 28 thửa).

Quá trình xây dựng NTM ở thôn Ngọc Kiên có nhiều đột phá bởi biết phát huy tốt sức dân. Trong xây dựng cơ sở hạ tầng, thôn đã vận động 187 hộ dân hiến gần 7.000m2 đất (trị giá bình quân đất ở tại xã Cổ Đông thời điểm này khoảng 1 triệu đồng/m2); mỗi hộ đóng góp 3 đến 5 triệu đồng xây dựng đường giao thông (được khoảng 1,2 tỷ đồng); tháo dỡ hàng chục công trình xây dựng không nhận tiền đền bù; lát sân nhà văn hóa rộng 1.000m2 từ kinh phí toàn dân đóng góp trị giá 700 triệu đồng... Những tấm gương làm nên phong trào ý nghĩa này là ông Nguyễn Văn Măng hiến 200m2 đất; ông Nguyễn Văn Lũy 200m2; ông Phạm Đăng Huân 100m2… Theo Chủ tịch UBND xã Cổ Đông Khuất Văn Trường, thành công bước đầu trong xây dựng NTM xuất phát từ quyết tâm cao của cấp ủy Đảng, chính quyền và nhận được sự đồng thuận từ nhân dân. Chỉ trong hai ngày sau lễ phát động xây dựng NTM, người dân xã Cổ Đông đã tổ chức đào đắp được 6km đường và kênh nội đồng; mở rộng, chỉnh trang được 3,4km đường; tổ chức nạo vét toàn bộ kênh mương nội đồng; vệ sinh đường làng, ngõ xóm, nơi sinh hoạt văn hóa duy trì thường xuyên…

… và những vấn đề cần tháo gỡ

Xây dựng NTM ở TX Sơn Tây mặc dù chỉ thực hiện ở 6 xã, ít hơn nhiều so với các địa phương khác trên địa bàn thành phố nhưng TX cũng gặp không ít khó khăn, nhất là việc huy động vốn. Tại xã điểm Sơn Đông, kinh phí thực hiện đề án NTM hết năm 2012 được bố trí là 64,65 tỷ đồng nhưng đến nay xã mới giải ngân gần 30 tỷ đồng nguồn vốn của TP và TX của năm 2011; còn lại năm 2012 chưa giải ngân. Nguồn vốn ngân sách xã chưa có do chưa đấu giá được đất; nguồn vốn dân đóng góp và của doanh nghiệp 850 triệu đồng chưa được giải ngân... Hiện có rất nhiều dự án ở xã Sơn Đông đang phải "nằm im" vì "chờ" vốn doanh nghiệp như chợ Sơn Đông, các dự án thủy lợi, điện chiếu sáng; dự án xây dựng cụm công nghiệp làng nghề, dự án rau an toàn… Những hạn chế này đã dẫn đến một số tiêu chí của xã điểm Sơn Đông đến nay đạt rất thấp như thủy lợi 60%; điện 59%; cơ sở vật chất văn hóa 63%; chợ nông thôn 56%; văn hóa 58,3%; mới chỉ có 9 tiêu chí đạt và cơ bản đạt. Chủ tịch UBND TX Sơn Tây Đặng Vũ Nhật Thăng cho rằng, những việc chưa làm được ở xã điểm Sơn Đông là do việc khảo sát, đề xuất nội dung xây dựng NTM không sâu sát đã dẫn đến một số dự án chưa triển khai được làm ảnh hưởng đến tiến độ chung.

Đối với các xã còn lại là Kim Sơn, Cổ Đông, Thanh Mỹ, Đường Lâm, Xuân Sơn, đến nay đã hoàn thành phê duyệt đề án, quy hoạch NTM, đang tiến hành triển khai các bước dồn điền đổi thửa với nguồn vốn thực hiện xây dựng NTM của năm 2012 gần 300 tỷ đồng; dồn điền đổi thửa 119,22 tỷ đồng. Theo Phó Chủ tịch UBND TX Sơn Tây Hà Văn Đông, nguồn vốn xây dựng NTM, dồn điền đổi thửa đang cần rất lớn nhưng việc huy động từ các nguồn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là từ doanh nghiệp, từ ngân sách xã (chưa đấu giá được quyền sử dụng đất)… Qua điểm sáng ở thôn Ngọc Kiên, xã Cổ Đông và những hạn chế tại xã điểm Sơn Đông cho thấy, bài học huy động sức dân sẽ quyết định phần lớn sự thành công trong xây dựng NTM.