Cần thiết phải ban hành luật, có cơ chế đặc thù

Luật không dành riêng cho Hà Nội

ĐBQH Uông Chu Lưu (đoàn Thanh Hóa) đặt vấn đề, để có cái nhìn khách quan khi góp ý, đánh giá Dự thảo Luật Thủ đô cần phải xác định dự thảo không phải nhằm mục đích điều chỉnh Hà Nội với tư cách là đô thị, trung tâm kinh tế, chính trị, hành chính, TP đặc biệt thuộc TƯ mà điều chỉnh Hà Nội với tư cách là Thủ đô và khẳng định vai trò, vị trí của Thủ đô với cả nước và cả nước vì Thủ đô Hà Nội. Cần phải khẳng định, mọi văn bản pháp luật của hệ thống pháp luật đều được áp dụng tại Thủ đô nhưng để xây dựng, phát triển, bảo vệ Thủ đô của cả nước thì phải có cơ chế, chính sách đặc thù riêng bởi đây là trung tâm chính trị, hành chính, văn hóa, khoa học, kinh tế, giáo dục, xã hội của cả nước. Và Dự thảo Luật Thủ đô sẽ điều chỉnh các vấn đề nêu trên.

Đồng tình với cách tiếp cận Dự thảo luật từ góc độ này, ĐB Huỳnh Văn Tiếp (đoàn Cần Thơ) cho rằng, việc xây dựng Luật Thủ đô là việc làm hết sức cần thiết nhằm tạo hành lang pháp lý để Hà Nội - Thủ đô của nước Việt Nam phát triển. ĐB đánh giá, Dự thảo luật đã tiếp thu được các ý kiến đóng góp tại các kỳ họp trước và nhiều vấn đề đã được đề cập rõ ràng hơn nhưng vẫn chưa thật sự nêu bật lên đặc thù của Hà Nội hiện nay, nhất là mô hình chính quyền đô thị. ĐB góp ý, có lẽ cái đặc thù nhất của Hà Nội riêng có hiện nay đó là nơi đứng chân của tất cả các cơ quan đầu não như Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành; nơi diễn ra các hoạt động chính trị lớn của cả nước và quốc tế. Với đặc thù này, chắc chắn trong điều hành của TP Hà Nội sẽ có những khác biệt với các địa phương khác. Với vị trí quan trọng như vậy, Thủ đô Hà Nội cần có những đặc thù gì trong mối quan hệ với các cơ quan TƯ, trong quản lý chỉ đạo điều hành… đây là điều dự thảo luật cần bổ sung.

Thu hẹp dần những khác biệt ban đầu

Nhất trí cao với sự cần thiết phải ban hành Luật Thủ đô, tại các phiên thảo luận, những nội dung đang còn nhiều vướng mắc về quy định mức thu phí cao hơn, quản lý nhập cư và xử phạt vi phạm hành chính khu vực nội thành đã dần được thu hẹp. Ủng hộ chủ trương "siết" nhập cư khu vực nội thành, ĐBQH Nguyễn Bá Thanh (đoàn Đà Nẵng) cho rằng, đây là việc làm vô cùng cần thiết, bởi Thủ đô hiện nay đang quá tải, nếu không thắt chặt lại sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn. Ghi nhận điểm mới trong dự thảo quy định muốn nhập khẩu khu vực nội thành phải có nhà riêng hoặc nhà thuê, ĐB lưu ý, cần làm chặt hơn như phải nhà thuê của một công ty chuyên nghiệp cho thuê nhà ở chứ không thể "quen biết" một chút là được nhập hộ khẩu, đồng thời hạn chế tình trạng có nhà 30-40m2 mà cả chục khẩu.

Liên quan đến vấn đề thu phí, ĐBQH Nguyễn Thị Khá (đoàn Trà Vinh) cho rằng, việc thu phí cao để hạn chế phương tiện vào nội đô cũng là một cách giúp Thủ đô Hà Nội giải quyết ùn tắc giao thông nhưng đây mới chỉ là giải pháp bước đầu. Để giải quyết vấn đề này, Thủ đô Hà Nội cần phải tiến hành đồng bộ các giải pháp, trong đó có vấn đề xây mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng.

Đồng tình với phương án cho phép HĐND TP Hà Nội quy định mức tiền phạt cao hơn, nhưng không quá 2 lần mức tiền phạt tối đa do Chính phủ quy định đối với các hành vi vi phạm hành chính tương ứng trong 3 lĩnh vực là văn hóa, đất đai, xây dựng, ĐBQH Huỳnh Thành (đoàn Gia Lai) đánh giá, việc làm này là cần thiết vừa mang tính răn đe, vừa có nguồn đầu tư hạ tầng, có như vậy mới gìn giữ được văn hóa ngàn năm. ĐB cũng tán thành Thủ đô Hà Nội cần có chính sách tài chính ưu tiên như trong dự thảo luật.

Tuy đã đạt được sự thống nhất cao trong phần lớn nội dung của dự thảo luật, song tại các buổi thảo luận tổ, một số ĐBQH vẫn bày tỏ băn khoăn về việc quy định Khuê Văn Các tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám là biểu tượng của Thủ đô; quy định công dân danh dự Thủ đô; việc di dời các cơ sở sản xuất, khám chữa bệnh, trường học khó thực hiện…