Chống thất thu ngân sách hiệu quả

Với quy trình này, tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) đã giảm hơn 14%, góp phần giảm thời gian thông quan và chi phí cho DN. ông Bùi Thái Quang, Phó trưởng Ban QLRR Hải quan đã trao đổi với PV Báo Hànộimới xung quanh vấn đề này, khẳng định đây là công cụ hiệu quả nhằm chống thất thu ngân sách nhà nước (NSNN).

Áp dụng quản lý rủi ro trong nghiệp vụ hải quan góp phần giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Ảnh: Huyền Linh

- Việc áp dụng QLRR góp phần giảm thời gian chi phí cho DN. Song, phương pháp này dường như cũng đang đặt ngành hải quan trước nhiều áp lực trong công tác chống gian lận thương mại và thất thu NSNN?

- Phải khẳng định rằng, công tác QLRR có vị trí quan trọng và là một bộ phận không thể thiếu trong tiến trình cải cách, hiện đại hóa hải quan. Việc áp dụng QLRR sẽ giúp cơ quan hải quan bố trí, sắp xếp nguồn lực hợp lý, qua đó tập trung quản lý có hiệu quả đối với các lĩnh vực, đối tượng có độ rủi ro cao. Quy trình này đã, đang giúp cơ quan hải quan đạt được những mục tiêu quan trọng, như bảo đảm sự cân bằng giữa tạo thuận lợi thương mại với kiểm soát chặt chẽ quá trình tuân thủ pháp luật; giúp công tác quản lý hải quan không bị dàn trải, giảm áp lực về khối lượng công việc thông qua xác định đối tượng có rủi ro cao; giảm thủ tục hành chính hải quan và nhất là giảm bớt vai trò can thiệp của cán bộ hải quan, qua đó hạn chế tiêu cực nảy sinh. Việc áp dụng QLRR đã tạo sự thay đổi căn bản trong phương thức quản lý hải quan từ thủ công sang tự động hóa dựa trên đánh giá rủi ro, qua đó giảm đáng kể tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa. Từ việc kiểm tra với hầu hết các lô hàng xuất khẩu, đến nay tỷ lệ kiểm tra đã giảm hơn 14%.

Để hoàn thành cùng lúc hai mục tiêu: tạo thuận lợi cho DN và chống thất thu NSNN, ngành hải quan đã chủ động phát hiện, kiểm soát trước đối với những nguy cơ vi phạm pháp luật hải quan, tạo lập môi trường tuân thủ pháp luật Hải quan. Công tác thu thập, cập nhật thông tin DN đã được đẩy mạnh. Tính riêng trong năm 2011, ngành đã cập nhật gần 5.000 thông tin hồ sơ DN (chiếm 10,8% tổng số DN đang hoạt động XNK). Đây là những căn cứ quan trọng để ngăn ngừa, phát hiện sớm những hành vi sai phạm.

- Trên thực tế, việc áp dụng QLRR đã mang lại nhiều lợi ích, nhưng chưa nhận được sự quan tâm đúng mức từ phía DN, vậy đâu là nguyên nhân và biện pháp khắc phục?

- Áp dụng QLRR không chỉ mang lại lợi ích cho công tác quản lý hải quan, mà còn mang lại những lợi ích thiết thực cho DN. Bởi, QLRR là nền tảng của tự động hóa hải quan, qua đó góp phần giảm thủ tục hải quan, giảm thời gian, giấy tờ, từ đó giảm chi phí cho DN. Với những DN hoạt động XNK quy mô lớn, số tiền tiết kiệm được mỗi năm có thể lên tới hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, cơ quan hải quan áp dụng QLRR dựa trên hồ sơ DN. Dựa trên những thông tin trong hồ sơ, hệ thống QLRR sẽ đánh giá và xếp loại DN vào các mức độ chấp hành pháp luật tương ứng từ đó phân luồng từng tờ khai hải quan. Vì vậy, để trở thành DN có độ rủi ro thấp, mỗi DN cần cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho cơ quan hải quan khi được yêu cầu.

QLRR là một lĩnh vực mới và khó. Để nhận thức một cách toàn diện về lĩnh vực này đòi hỏi phải có thời gian. Thời gian tới, ngành hải quan sẽ đẩy mạnh tuyên truyền nhằm giúp cộng đồng DN hiểu rõ hơn về những lợi ích của quy trình quản lý mới này; tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý về công tác QLRR và xây dựng hệ thống đơn vị chuyên trách tại các cấp trong toàn ngành theo hướng chuyên nghiệp, phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Ngành sẽ đẩy mạnh thu thập, xử lý thông tin nghiệp vụ, đánh giá rủi ro nhằm nâng cao năng lực dự báo và kiểm soát rủi ro ở các giai đoạn trước, trong và sau thông quan.

Xin cảm ơn ông.