Bài 2: Bãi đáp của dân “bay”

Người bệnh có đủ thành phần: công chức, trí thức, giáo viên, rất nhiều sinh viên và cá biệt có cả những… bà bầu, người mới mang thai một tháng hay sắp đến ngày ở cữ cũng gia nhập dân "bay". Và bãi đáp của những cơn "phê" là Bệnh viện Tâm thần.

Điều trị bệnh nhân nghiện ma túy.

Sau cánh cửa nhà thương điên

Năm 2010, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội tiếp nhận 9 bệnh nhân đến điều trị các rối loạn tâm thần do ma túy tổng hợp gây nên. Năm 2011, con số này tăng lên 93 người. Thực tế hiện nay số lượng người bệnh phải điều trị bệnh lý về tâm thần có liên quan đến ma túy ngày càng nhiều, có trường hợp được ghi trong sổ theo dõi, bệnh nhân khi nhập viện diễn biến bệnh quá nặng, lúc nào cũng chỉ muốn tìm đến cái chết.

Bác sĩ Lý Trần Tình, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội cho biết, ma túy chia làm nhiều nhóm - chất, phổ biến nhất là thuốc phiện, heroin. Nhóm thứ hai là các chất kích thần (kích thích thần kinh), như nhóm ATS, cocain và một số chế phẩm. Nhóm ba là các chất kích thần và gây ảo giác, trong đó có thuốc lắc. Nhóm thứ tư được gọi là nhóm các chất yên dịu gây ảo giác, mà phổ biến nhất là ketamin. Ma túy tổng hợp chính là loại ma túy thuộc từ nhóm hai đến nhóm thứ tư. Loại "thuốc" này giúp người ta tăng hưng phấn. Cũng có lúc, nó dùng để chữa chứng trầm cảm, làm tăng trí nhớ. Thế nhưng càng ngày thứ "thuốc" này càng bị lạm dụng, sử dụng tràn lan. Nó đòi hỏi người sử dụng luôn có nhu cầu tăng cảm giác tiếng ồn, thích cọ sát, thích tụ tập đông. Đi kèm với đó là sợ ánh sáng, những hành vi lý trí không kiểm soát nổi. "Nghiên cứu của một số nước trên thế giới cho thấy, khoảng 48% số vụ việc liên quan đến vi phạm pháp luật xuất phát từ nguyên nhân sử dụng ma túy và ma túy tổng hợp gây nên" - bác sĩ Tình khẳng định.

Các số liệu thống kê từ Sở LĐ-TB&XH cũng cho thấy, số người nghiện các chất gây nghiện nói chung và nghiện ma túy nói riêng ngày càng tăng, đáng báo động là đối tượng ngày càng trẻ hóa và số lượng người nhập viện để điều trị các bệnh tâm thần có liên quan đến chất gây nghiện cũng vì thế mà tăng cao. Trưởng một khoa điều trị của Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, ông Nguyễn Quang Bích cho biết, bệnh nhân nhập viện ngày càng tăng nên chỉ tiêu giao 57 giường, nhưng khoa thường xuyên có trên 60 bệnh nhân. Những bệnh nhân điều trị tại đây đều do lạm dụng ma túy và rượu dẫn đến tâm thần. Cũng theo bác sĩ Bích, tâm thần do ma túy, chủ yếu ma túy tổng hợp, nên việc điều trị sẽ kéo dài ngày. Điều trị cho bệnh nhân tâm thần thường khó khăn hơn bệnh nhân khác do người bệnh thường có biểu hiện chống đối, không hợp tác, không nhận thức được bệnh tật. Người sử dụng ma túy tổng hợp đến mức "nghiện" sẽ chịu những tác động tâm lý từng cấp khác nhau, theo thời gian và mức độ sử dụng, nhẹ nhất là ảo giác, nặng hơn là hoang tưởng.

Bác sĩ Bùi Quốc Lâm, cán bộ Khoa Điều trị nghiện rượu và ma túy của bệnh viện Tâm thần Hà Nội cho biết thêm, ngay ở biểu hiện hoang tưởng cũng có hai dạng. Một là dạng hoang tưởng "tự cao", dạng thứ hai cực kỳ nguy hiểm, là chứng hoang tưởng ngộ nhận. Dạng này luôn cho rằng mình bị ai đó theo dõi, bị sát hại; và trong đầu của người bệnh luôn có những "tiếng nói" xúi giục phải làm điều gì đó. Từ đây dẫn đến những hành động gây bất an cho cộng đồng xung quanh, kể cả người thân.

Trần tình của "dân bay"

M. mới ngoài 20 tuổi, nhà ở quận Tây Hồ được chính mẹ đẻ dắt tay nhập viện tâm thần trong tình trạng điên loạn muốn cuồng sát ngay cả người thân do sử dụng quá nhiều ma túy tổng hợp. Hồ sơ bệnh án ghi rõ, M. phải vào Bệnh viện Tâm thần Hà Nội để điều trị 10 ngày, nhưng chỉ hai tháng sau M. lại được người thân đưa vào khi đang hò hét, tự cào cấu mình và lảm nhảm điên loạn. Kết quả xét nghiệm cho thấy, M. có phản ứng dương tính với ít nhất 3 loại chất ma túy tổng hợp. Hồ sơ bệnh án ghi nhận, lần đầu M. sử dụng ma túy tổng hợp đúng dịp sinh nhật bản thân khi mới qua tuổi 16. Sau bữa tiệc sinh nhật nhớ đời đó M. đâm ra nghiền thứ "bột đá" mà đám bạn đem ra chiêu đãi. Và M. đã tham gia vào đội hình "dân bay", trở thành tay chơi thứ thiệt khi tuổi đời chưa đến 20. Vì chưa làm ra tiền nên M. tìm cách "bay" chung cùng một nhóm bạn với chi phí đóng góp thấp nhất 500.000 đồng/lần và từ việc thi thoảng mới cần "bột đá", thì nay mỗi tuần M. đã phải đi "bay" vài ba lần. "Bay" nhiều nên "ảo" cũng nhiều, trước khi nhập viện M. thường nói với mẹ cảm giác về lúc nào cũng có tiếng nguời nói trong đầu xúi giục cậu ta đập phá đồ đạc trong nhà và hành hung ngay cả các đấng sinh thành. Tỉnh lại qua cơn mê muội, cậu chàng tỉnh khô, ngoan ngoãn lý giải về hành vi không kiểm soát của mình như có ai xúi giục. Với trường hợp của M., các bác sĩ điều trị đã có riêng một phác đồ, trước mắt phải dùng thuốc an thần để loại bỏ dược tính của ma túy tổng hợp đã ngấm quá sâu.

Với T., những ngày đầu nhập viện, bác sĩ phải cho sử dụng liều thuốc cao nhất, bởi diễn biến bệnh lý quá nặng. Theo các bác sĩ Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, thông thường sau khoảng 10 ngày nhập viện, bệnh tình sẽ được kiểm soát, bệnh nhân chấm dứt những hành vi phá phách, bất thường. Nhưng với chàng trai 30 tuổi này, dường như tình trạng "ngáo đá" đã ăn sâu và tàn phá hệ thần kinh quá nặng. Trong một bữa ăn với các bạn cùng cảnh ngộ trong viện, T. bất ngờ bẻ đôi chiếc đũa rồi cầm hai đoạn đũa nhọn hoắt chọc thẳng vào tai mình. Rất may, lúc đó các bác sĩ của bệnh viện trực tại đó đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn ý định tự sát. Sau lần đó gần một tuần sau, lợi dụng đêm tối chờ mọi người trong phòng bệnh ngủ say T. cởi áo tạo thành sợi dây thòng lọng vòng qua cửa sổ và tự chui đầu vào. Tiếng động mạnh từ thân hình hơn 5 chục ký lô rơi tự do xuống đất khiến các bệnh nhân khác trong phòng hốt hoảng tỉnh dậy. Họ thất thanh kêu cứu gọi cả bệnh viện tỉnh giấc giữa đêm khuya. Một lần nữa T. được cứu sống. Hồ sơ bệnh án ghi: Sinh ra và lớn lên trong gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, nghỉ học sớm rồi tối ngày ngao du cùng đám bạn. Năm 2004, T. bắt đầu làm quen với heroin. Được gia đình cho đi cai nghiện khắp trong và ngoài nước tới cả chục lần nhưng T. vẫn không bỏ được "cái chết trắng". Đầu năm 2011, không hiểu nghe ai "tư vấn", T. dừng sử dụng heroin chuyển sang… ma túy tổng hợp và "đập đá" để thỏa cơn nghiện. Dù đã tạm thời cắt cơn, song điều đáng ngại nhất theo các bác sĩ điều trị là chứng bệnh của T. chắc chắn sẽ còn đeo đẳng trong cuộc đời.

Tám tháng đầu năm 2012, các trung tâm GDLĐXH, cơ sở cai nghiện của TP Hà Nội đã tiếp nhận 3.289 người nghiện vào cai nghiện ma túy, trong đó cai bắt buộc là 2.054/2.500 người (đạt 82,16%). Số đối tượng tham gia quản lý sau cai tại các trung tâm là 1.326/1.600 người, tại nơi cư trú là 877 người. Con số này đang nói lên thực trạng về hiểm họa ma túy vẫn đang rình rập mỗi cá nhân, mỗi gia đình nếu như không cùng chung tay ngăn chặn.