Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Cách đây khoảng hai tháng, tôi có bán một chiếc xe ô tô 7 chỗ cho ông Nguyễn Tiến H. Trong hợp đồng công chứng ghi rõ: "Bên mua phải có trách nhiệm đăng ký quyền sở hữu theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền". Nay ông H. điều khiển xe đó gây tai nạn, cơ quan tiến hành tố tụng triệu tập tôi với tư cách người có nghĩa vụ liên quan. Tôi được thông báo là có trách nhiệm phải bồi thường cho người bị hại với tư cách là chủ sở hữu hợp pháp chiếc xe trên. Tôi đã bán xe cho ông H. và cũng không gây tai nạn, tại sao tôi lại phải bồi thường?
Hoàng Minh Hải (Quận Hà Đông, TP Hà Nội)

Luật sư Vũ Thị Viên (VPLS Đông Hà, ĐT: 0975748357; email: vtva76@ yahoo. com) trả lời:
Như những tình tiết mà ông Hải trình bày ở trên, thì có thể khẳng định rằng việc mua bán tài sản là chiếc ô tô 7 chỗ ngồi giữa ông với ông Nguyễn Tiến H. chưa được thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục mà pháp luật hiện hành quy định. Khoản 2, Điều 349, Bộ luật Dân sự quy định rõ: Đối với tài sản mua bán mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, thì quyền sở hữu được chuyển cho bên mua kể từ thời điểm hoàn thành thủ tục đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản đó.

Xe ô tô là một trong số những tài sản mà pháp luật quy định việc mua bán phải đăng ký quyền sở hữu. Theo quy định tại mục B phần II, Thông tư số 06/2009/TT-BCA ngày 11-3-2009 của Bộ Công an, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2009 (thay thế Thông tư số 01/2007/TT-BCA) thì: "Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày giấy tờ mua bán xe, người mua xe phải đến cơ quan đăng ký xe đang quản lý chiếc xe đó làm thủ tục sang tên, di chuyển, thay đổi đăng ký xe". Nghĩa là khi ông H. chưa hoàn thành thủ tục đăng ký quyền sở hữu, về nguyên tắc chiếc ô tô 7 chỗ đó vẫn thuộc quyền sở hữu hợp pháp của ông Hoàng Minh Hải. Chính vì vậy, ông Hải phải gánh chịu hậu quả rủi ro, bởi căn cứ pháp lý được quy định tại Khoản 2, Điều 440 Bộ luật Dân sự về thời điểm gánh chịu rủi ro: "Đối với hợp đồng mua bán tài sản mà pháp luật quy định tài sản đó phải đăng ký quyền sở hữu thì bên bán chịu rủi ro cho đến khi hoàn thành thủ tục đăng ký, bên mua chịu rủi ro kể từ thời điểm hoàn thành thủ tục đăng ký, kể cả khi bên mua chưa nhận tài sản, nếu không có thỏa thuận khác".

Do vậy, dù ông H. là người lái xe gây tai nạn, nhưng ông Hoàng Minh Hải vẫn là người phải chịu trách nhiệm dân sự, phải bồi thường cho người bị hại.