Hà Nội: Xây dựng đề án thu phí phương tiện cá nhân vào trung tâm TP

Dự thảo đề án tập trung vào việc hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn trên cả nước (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ); Đưa ra các cơ chế, chính sách phát triển vận tải hành khách công cộng tại các TP phố lớn; Ưu tiên ứng dụng các giải pháp về phát triển vận tải hành khách công cộng…

Phát biểu ý kiến đóng góp tại hội nghị, ông Nguyễn Xuân Tân, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đề nghị trong dự thảo đề án nên bỏ phần nội dung: “Tại khu vực nội đô các thành phố lớn, điều kiện để sở hữu phương tiện xe ô tô con là phải chứng minh được có chỗ đỗ xe” do đã đưa vào triển khai nhưng không khả thi. Bên cạnh đó là bỏ phần: “Hạn chế sở hữu phương tiện theo thời gian sinh sống tại các thành phố lớn: Điều kiện để đăng ký phương tiện cá nhân đối với người không có hộ khẩu tại các thành phố lớn là phải có thời gian sinh sống ít nhất 5 năm trở lên” do không khả thi, người dân có thể sự dụng xe đăng ký tại ngoại tỉnh và hoạt động trên địa bàn thành phố khác…

Bên cạnh đó, ông Trần Thùy – Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội bày tỏ quan điểm nhất trí với đề án của Chính phủ. Đến năm 2013 – 2014, phải thực hiện việc hạn chế các phương tiện cá nhân tại các đô thị lớn; Tất cả các phương tiện phải được kiểm định, hạn chế các phương tiện tự chế; Cần có quy định với không gian đi bộ ở trung tâm các TP lớn, quy định những phương tiện phục vụ trong khu vực đó.

Tham gia góp ý vào dự thảo đề án, ông Nguyễn Hoài Nam – Trưởng ban Pháp chế Hội đồng nhân dân TP bày tỏ: đề án phải đưa ra cơ chế thực hiện; tiếp đó là phải ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành, tự động hóa tín hiệu giao thông; Xây dựng lộ trình, hạ tầng phát triển đến đâu, hạn chế phương tiện cá nhân đến đó.

Bên cạnh đó, các TP chỉ hạn chế được bằng chính sách thuế chứ không thể hạn chế bằng quản lý. “Chúng ta không thể cấm người dân mua 3 – 5 ô tô nhưng có được lưu hành trong nội đô không là do quy định của TP. Về vấn đề này, Hà Nội đã bị vấp 1 lần và đã bị phanh lại. Thuế và phí phải tăng lên để hạn chế phương tiện. Áp phí phương tiện vào khu vực trung tâm và phí vào trung tâm theo giờ cao điểm; Tăng phí dịch vụ và giá dịch vụ trông giữ xe. Cấm tuyệt đối sử dụng vỉa hè để trông giữ xe và thu phí. Cân nhắc, cấm xe máy trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2. Cơ quan Công an đã tổng kết 70% vi phạm giao thông là xe máy. Chính phủ có thể giao cho Hội đồng nhân dân lấy ý kiến nhân dân về đề án. Có đề án, lộ trình, công bố cho người dân biết để chủ động trong việc thực hiện”- ông Nam nói.

Băn khoăn nhiều về cấu trúc của dự thảo đề án và các yếu tố pháp luật, ông Trần Đức Vũ – Phó Giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư cho rằng đề án còn dàn trải, phần 3 cần phân nhóm các nội dung giải pháp, lộ trình thực hiện. Việc hạn chế phương tiện cá nhân là vấn đề động chạm với toàn dân, theo đó giải pháp tuyên truyền giáo dục là rất quan trọng, bên cạnh đấy là cưỡng chế, xử phạt. “Về nguyên lý đi lại là quyền của người dân nhưng do hạ tầng chưa phát triển tương ứng nên đành phải áp dụng việc hạn chế các phương tiện cá nhân. Thực tế, vận tải công cộng của Hà Nội hiện mới đạt chưa được 11%. Việc cấm các phương tiện cá nhân phải có cơ quan chuyên ngành khoa học tính toán; phân vùng, phân quy hoạch để cấm đến mức độ nào. Các thành phố lớn trên thế giới như New York, London… rất rộng rãi nhưng vẫn có phương tiện cá nhân; nên chắc chắn không cấm hết được các phương tiện cá nhân…”- ông Vũ khẳng định.

Tiếp đó, ông Lê Văn Dục – Phó Giám đốc Sở Xây dựng đồng tình cần hạn chế phương tiện cá nhân, nguyên nhân chính gây ùn tắc hiện nay. Hạn chế trên đường là xe máy, ô tô con, xe bán tải, xe tự chế. Hiện ô tô đang chiếm cơ bản đường. Để giảm phương tiện cá nhân, hạn chế bằng thuế và phí; đánh mạnh bằng phí chuyển nhượng. Thuế tiêu thụ đặc biệt cao sẽ hạn chế được ô tô con. Với xe máy, đến 2016 sẽ hạn chế từ vành đai 2 vào, không nên kéo dài thêm. Xe máy đi hiện nay 2/3 từ ngoại tỉnh vào trung tâm Hà Nội.

Qua ý kiến tham gia tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Khôi đồng tình trong đề án cần đưa ra cơ chế chính sách ưu tiên phát triển hạ tầng, vận tải công cộng trước, sau đó mới đến phần hạn chế các phương tiên cá nhân. Bên cạnh đó, đây là đề án của Chính phủ, quy định với một số đô thị trong toàn quốc, nên không đưa các chỉ tiêu cụ thể của Hà Nội mà chỉ nêu lên nguyên tắc, tăng vận tải công cộng theo quy hoạch, giảm phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông.

Theo Phó Chủ tịch, đề án cũng cần làm rõ các giải pháp trực tiếp: phí vào thành phố trung tâm và vào giờ cao điểm; Tập trung về giải pháp phát triển vận tải công cộng: buýt thông thường cần tiếp tục được trợ giá, buýt nhanh BTR, đường sắt đô thị… cần được ưu tiên phát triển. Riêng với đường sắt đô thị hiện đang tắc nhất về vốn, phải có giải pháp miễn giảm nhập phương tiện, thiết bị. Kết nối khu dân cư với mạng lưới xe buýt, có mini bus đi trong các khu phố. Ưu tiên đất, dành đất cho phát triển giao thông vận tải trong đó có giao thông công cộng; ưu tiên dành vốn, cơ chế giải phóng mặt bằng.

Phó Chủ tịch cũng cho rằng cần tuyên truyền sâu rộng nội dung và phương thức thực hiện đề án; Phân công trách nhiệm các bộ, ngành, các UBND TP…; Tiếp tục xây dựng văn hóa giao thông và mức xử phạt, thẩm quyền xử phạt. Riêng về giải pháp quy hoạch đô thị, từ việc hoàn chỉnh quy hoạch GTVT Thủ tướng đã phê duyệt; Căn cứ chung quy hoạch xây dựng Thủ đô, Hà Nội thực hiện kiên quyết việc dãn dân cư, di chuyển một số cơ sở. Thành phố đảm bảo đường cho phương tiện giao thông, hè dành cho người đi bộ.

Đáng chú ý, sau cuộc họp này, Phó Chủ tịch chỉ đạo các cơ quan chức năng của TP phải xây dựng ngay: Đề án thu phí phương tiện cá nhân vào trung tâm TP, thu phí vào giờ cao điểm; Quy chế quản các hoạt động taxi trên địa bàn (muộn nhất vào quý 2/2013 phải trình TP). Xây dựng đề xuất cấm phương tiện cá nhân tại một số tuyến trong năm 2012. Thực hiện cấm các phương tiện cá nhân trên một số tuyến trong giai đoạn 2012 – 2015 và từ năm 2015 – 2016 sẽ cấm theo vùng.