Day dứt hàng triệu nỗi đau

Dai dẳng nỗi đau

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh, Chủ tịch Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam (VAVA) cho biết, trong vòng 10 năm (1961-1971) quân đội Mỹ đã rải khoảng 80 triệu lít chất độc hóa học xuống gần 1/4 diện tích miền Nam Việt Nam, làm 4,8 triệu người Việt bị phơi nhiễm, trong đó hơn 3 triệu người là nạn nhân. Nhiều gia đình có từ 4 đến 5 nạn nhân, không có khả năng lao động để duy trì cuộc sống. "Khác với nạn nhân do bom đạn chiến tranh, nạn nhân CĐDC chịu đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần. Họ không chỉ bị mắc bệnh nan y, cơ thể luôn đau đớn, quằn quại mà những đứa con của họ có thể bị dị dạng, dị tật", Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh nói.

Nạn nhân chất độc da cam ở Làng Hữu Nghị thêu sản phẩm.

CĐDC không chỉ làm những người lính phải gánh chịu nỗi đau mà còn khiến cả những người dân vô tội phải chịu chung nỗi bất hạnh. CĐDC không chỉ làm hàng triệu người dân Việt Nam bị ảnh hưởng mà ngay cả những người lính Mỹ và con cái của họ cũng chịu chung thảm cảnh. "Tôi sinh ra không có đoạn chân phải từ gối trở xuống, chân trái cũng không có ngón cái, những ngón còn lại thì đan chéo nhau. Các bác sĩ bảo, tôi bị nhiễm CĐDC từ cha. Bản thân cha tôi cũng phải chịu nhiều đau đớn cả thể chất và tinh thần” - chị Heather A Bower, nạn nhân CĐDC thế hệ 2 ở Mỹ cho biết. Cha chị bị bắt đi lính và tham gia chiến tranh Việt Nam từ năm 1968 đến năm 1969.

... và trách nhiệm, lương tâm

Những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng nỗ lực để giúp đỡ các nạn nhân CĐDC. Nhà nước thành lập Ủy ban Quốc gia điều tra hậu quả của chiến tranh hóa học và Ban Chỉ đạo 33 khắc phục hậu quả chiến tranh. Tháng 2-2000, Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ các nạn nhân CĐDC và con cháu của họ. Hàng triệu người được hưởng lợi, trong đó có 200.000 người được trợ cấp với tổng kinh phí lên tới 100 triệu USD/năm. Đầu tháng 6-2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt "Kế hoạch hành động quốc gia khắc phục cơ bản hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020" nhằm giải quyết cơ bản hậu quả của CĐDC do Mỹ sử dụng trong chiến tranh đối với môi trường và con người ở Việt Nam. Theo đó, Chính phủ sẽ xử lý triệt để CĐDC tại các vùng ô nhiễm nặng; bảo đảm 100% người tham gia kháng chiến và con cháu của họ bị nhiễm CĐDC được hưởng chính sách ưu đãi người có công; các hộ gia đình nạn nhân có hoàn cảnh khó khăn được trợ cấp đời sống và BHYT.

Ngày 10-1-2004, Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam chính thức ra mắt hoạt động do nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình làm Chủ tịch danh dự, Thượng tướng Đặng Vũ Hiệp làm Chủ tịch. Thay mặt các nạn nhân, Hội đã khởi kiện các công ty hóa chất Hoa Kỳ cung cấp chất độc cho quân đội Mỹ sử dụng trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Tuy vụ kiện chưa giành được thắng lợi cuối cùng nhưng đã thức tỉnh lương tri nhân loại, thúc đẩy phong trào đòi công lý, tạo ra sự thông cảm sâu sắc và giúp đỡ mạnh mẽ các nạn nhân CĐDC.

Cùng với Đảng, Nhà nước và Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cũng đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chăm sóc, giúp đỡ các nạn nhân CĐDC như quyên góp tiền xây dựng, sửa chữa nhà, tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho các nạn nhân; thăm hỏi, tặng quà cho các hộ gia đình nạn nhân; đỡ đầu con các nạn nhân. Cao điểm của những hoạt động này là vào ngày 10-8 (Ngày Vì nạn nhân dioxin Việt Nam). Cứ vào ngày này hằng năm, cả nước lại dấy lên phong trào tiếp sức cho các nạn nhân.

Nhờ sự giúp đỡ thiết thực, hiệu quả của Đảng và Nhà nước, sự chung tay tiếp sức của các ban, ngành, đoàn thể, cá nhân trong và ngoài nước, hàng trăm nghìn nạn nhân CĐDC/dioxin đã được khám, chữa bệnh, phẫu thuật chỉnh hình, phục hồi chức năng, học văn hóa, học nghề, cấp phương tiện hành nghề, có việc làm... Mặc dù cuộc sống đã được cải thiện nhưng các nạn nhân CĐDC vẫn là những người nghèo nhất trong những người nghèo, vì thế họ rất cần sự chung tay, tiếp sức, giúp đỡ của mọi người để cuộc sống ngày một tốt hơn.

Đến nay, Hội Nạn nhân CĐDC dioxin Việt Nam và các cấp hội đã nhận được tiền và hiện vật trị giá hơn 440 tỷ đồng (trong đó 6 tháng đầu năm 2012 là hơn 68 tỷ đồng) của nhiều tập thể, cá nhân có lòng hảo tâm trong và ngoài nước ủng hộ các nạn nhân CĐDC. Hội đã thăm hỏi, tặng quà, hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà, chăm sóc sức khỏe, cung cấp vốn sản xuất cho hàng nghìn lượt nạn nhân.