Nhiều nơi không “tiêu hóa” được nguồn vốn

Mục tiêu của năm 2012, cả nước phấn đấu 80% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh (HVS), 57% hộ gia đình nông thôn có nhà tiêu HVS, tỷ lệ gia đình nông thôn có chuồng trại chăn nuôi HVS là 39%, trường học có nước sạch và nhà tiêu HVS 88%, trạm y tế có nước sạch và nhà tiêu HVS là 92%.

Sáu tháng qua, các địa phương đã xây dựng được 99.834/246.731 công trình, đạt 40%. Trong đó, 96 công trình cấp nước tập trung; 83.113 công trình nhà tiêu HVS hộ gia đình, đạt 52%; 781 công trình cấp nước sạch và nhà tiêu HVS trường học, đạt 61% và 96 công trình cấp nước sạch và nhà tiêu HVS trạm y tế, đạt 47%.

Theo Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) Vũ Văn Thặng, nhu cầu xây dựng công trình NS&VSMTNT khá lớn, nhưng nguồn lực thì hạn chế, đặc biệt việc xã hội hóa huy động các nguồn lực trong thực tế.

Bà Hạ Thị Thanh Hằng, Chánh văn phòng Chương trình mục tiêu quốc gia NS&VSMTNT cho rằng, nguyên nhân nhiều chỉ tiêu chưa hoàn thành do công tác giao kế hoạch chậm hơn so với các năm trước nên các bộ, ngành và địa phương gặp khó khăn trong triển khai. Từ đó dẫn tới tình trạng, địa phương nào quan tâm đầu tư thì nơi đó có nhiều công trình được xây dựng và ngược lại nơi trông chờ ỷ lại thì người dân chưa được hưởng lợi từ chương trình mục tiêu quốc gia. Điều này dẫn tới tình trạng tại nhiều vùng nông thôn, ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, việc thu gom rác thải, xử lý nước thải sinh hoạt chưa được quan tâm đúng mức, tỷ lệ người dân nông thôn có nước sạch thấp. Một số địa phương chưa chủ động và phối hợp chặt chẽ nên hiệu quả của công tác xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch còn hạn chế, thiếu sự bền vững, thậm chí chưa tạo ra những chuyển biến thay đổi về nhận thức NS&VSMTNT.

Tại cuộc họp giao ban triển khai các nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm và thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia NS&VSMTNT giai đoạn 2012-2015, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã khá gay gắt trước tình trạng nhiều nơi triển khai chương trình còn nặng về hình thức, công tác tuyên truyền chạy theo phong trào. Thách thức lớn nhất là việc đưa vốn về địa phương nhưng nhiều nơi không "tiêu hóa" được nguồn vốn. Có nơi chưa tìm được giải pháp hiệu quả trong việc đầu tư xây dựng các công trình NS&VSMTNT năm 2012. Do đó, cần phải có một kế hoạch rõ ràng kể cả về khối lượng, địa chỉ, đồng thời xác định rõ nhu cầu để hoàn thành mục tiêu. Bộ trưởng nhấn mạnh: "Làm bao nhiêu, công trình loại gì, phục vụ được bao nhiêu cho người dân cần phải xác định rõ, tránh tình trạng đưa ra kế hoạch vu vơ. Đặc biệt, việc đầu tư, không thể thích là đầu tư công trình mới mà phải khai thác có hiệu quả các công trình cũ, nhất là công trình đang "đắp chiếu". Theo đó, từng năm, cần xét thứ tự ưu tiên, công trình nào ngân sách ưu tiên đầu tư, công trình nào huy động các nguồn lực khác. Đồng thời gấp rút có thông tư mới hướng dẫn sửa đổi quyết định 131 của Chính phủ, tiếp tục kiện toàn các ban chỉ đạo ở địa phương.