Xây nhà từ… cháo

Bán cháo, lãi cả chục triệu/tháng

Trên địa bàn Hà Nội, những nơi đông trẻ con như chung cư, khu tập thể, phố mới, nhiều năm nay, người ta thường bắt gặp những cửa hàng cháo dinh dưỡng phục vụ trẻ nhỏ các lứa tuổi. Người bán hàng tất bật múc, pha chế cháo theo yêu cầu của khách, nói một thứ giọng ngai ngái hết sức đặc trưng, không phải người Hà Nội hoặc người đã sống lâu năm ở đây. Điều này cũng dễ hiểu bởi những người làm nghề này phần lớn đều là dân miền quê Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.

Đã ba năm nay, chị Vũ Thị Bé "đánh đu" với nghề nấu cháo dinh dưỡng ở Thanh Xuân Bắc, Hà Nội. Tìm đến quán cháo của chị vào bất cứ lúc nào trong ngày cũng thấy chị bận rộn và khách hàng từ già trẻ, lớn bé trong tay đủ các thứ dụng cụ đựng cháo kiên nhẫn chờ đến lượt, hệt như xếp hàng mua thực phẩm thời bao cấp.

Quê chị Bé ở xã Đoàn Đào (Phù Cừ, Hưng Yên). Một nách 3 con, ruộng cấy có hạn, lại do thu nhập kém nên nhà chị đói lắm. Bố mẹ cho một khoảnh đất, dựng tạm tre nứa thành cái nhà, ăn không đủ nên nhà cũng không "nâng cấp" được, chịu cảnh dột nát. Trong lúc túng quẫn này, có mối thuê chị xuống Hải Phòng làm bưng bê và rửa bát ở một quán cháo, lương được chủ trả 3 triệu đồng, có "bao" ăn ngủ.

Xuống đấy làm, được đôi ba năm, gia cảnh cải thiện được chút ít, có đồng ra đồng vào nhưng cái nhà thì vẫn chưa có tiền để xây cất. Trong thời gian này, ngoài công việc được chủ thuê, nhờ tinh ý, chị đã học mót được nghề nấu cháo, nhất là món cháo dinh dưỡng cho trẻ em các độ tuổi.

Chị có cơ hội đưa thứ ẩm thực này lên Hà Nội và trở thành người tiên phong khai sáng thứ nghề này trên đất Thủ đô là từ lần lên thăm người em họ ốm. Người em ở chung cư, sáng nào chị cũng thấy việc mua cháo cho đứa bé mới hơn 2 tuổi rất quan trọng và tốn khá nhiều thời gian. Tìm hiểu, chị được biết, tại khu chung cư này không chỉ có cô em họ mà còn rất nhiều hộ gia đình có trẻ nhỏ đang rất lo về vấn đề này. Phần lớn họ đều là cán bộ, công chức nên ít có thời gian nấu cháo dinh dưỡng theo lứa tuổi các bé.

Sẵn có nghề và chợt nhận thấy đây là một cơ hội nên chị đã bàn bạc cùng cô em họ. Thấy ý tưởng của chị hay, cô em ủng hộ. Thế là chỉ với ít vốn ban đầu, kiếm thêm cái mặt bằng để thuê, chị đã đĩnh đạc bước vào thị trường thủ đô với quán cháo dinh dưỡng phục vụ cho các lứa tuổi. Với tài chế biến, lại có duyên bán hàng nên quán cháo của chị đã thu hút được rất nhiều khách.

Nói chuyện với tôi, chị Bé luôn cho nghề bán cháo của chị là nghề "ăn dỗ" trẻ con. Muốn đông khách, có lợi nhuận, theo chị phải nấu ngon, chọn gạo ngon và củ, quả sạch. Để cho các bé ngon miệng, lại chịu giá cả khá cao cho các loại thực phẩm sạch nên lãi sẽ ít đi. Nhưng theo chị, điều đó không quan trọng, vì khi các bé ngon miệng, ăn được nhiều thì chữ tín của mình sẽ được nâng lên. Khi có chữ tín thì sẽ có nhiều người tìm đến. "Năng nhặt chặt bị", lãi nhỏ nhưng đông người mua thì sẽ có thu nhập khá.

Hai năm đầu, với một nồi cháo dinh dưỡng dựng nghiệp ở Thanh Xuân, đến nay chị đã mở thêm 2 "chi nhánh" cháo dinh dưỡng nữa. Một quán nằm ở dốc Hàng Than, một quán ở khu Việt Hưng. Mỗi "chi nhánh" cháo dinh dưỡng này của chị bán hết 5kg gạo cháo một ngày, chưa kể đến các nguyên liệu khác đi kèm. Và theo chị, mỗi tháng, 3 quán cháo này đem về cho chị một nguồn thu "bình thường" khoảng 45 triệu đồng, trừ chi phí.

Làng "mở mặt" vì... cháo

Từ những người tiên phong như chị Bé, theo thời gian, người Phù Cừ rủ nhau đến Hà Nội làm nghề kinh doanh cháo dinh dưỡng, hình thành nên phương thức như "một tập đoàn". Ở Hà Nội hiện nay, cứ thấy đâu treo biển hay mở quán bán cháo dinh dưỡng, tìm vào mà hỏi đều thấy người ta "xưng danh", không ở Đoàn Đào thì là Đình Cao.

Theo Nguyễn Văn Tuấn, một chủ quán cháo dinh dưỡng đang được người dân sở tại coi là "ăn nên, làm ra" bên khu tập thể Học viện Hậu cần (Ngọc Thụy, Long Biên), sở dĩ có "cơn sốt" về người Đoàn Đào hay Đình Cao lên Hà Nội kinh doanh cháo dinh dưỡng cũng có lý do của nó. Hai xã này đã có thời gian "sốt" về việc người dân xuống Hải Phòng làm thuê cho các quán cháo. Trong những ngày vất vả làm thuê, họ đã học lỏm được dân Hải Phòng cách nấu các món cháo, trong đó có cháo dinh dưỡng.

Khi mà các khu đô thị, các chung cư chọc trời chốn thủ đô ngày một nhiều cùng với đó là sự bộn bề của cuộc sống công nghiệp, nhu cầu về cháo dinh dưỡng cho trẻ đã trở thành bức thiết. Noi gương những người tiên phong như chị Bé, họ đồng loạt tìm lên thủ đô dựng nghiệp. Từ việc lấy nghề thiên hạ để mở lối mưu sinh, người Đình Cao, Đoàn Đào đã chiếm được cảm tình của các bé và cha mẹ chúng.

Anh Nguyễn Văn Tuấn lên Hà Nội đã được 3 năm. Từ thực tế làm ăn và đồng lãi có được, anh đã đưa hai đứa em ruột lên tìm điểm mở quán cháo dinh dưỡng. Cứ đâu có chung cư, có khu đô thị và có trẻ con là anh tìm đến. Đầu tiên là khảo sát số lượng trẻ, thấy "phương án khả thi" thì thuê địa điểm và sau đó thì… "nổi lửa lên em" để kiếm tiền. Theo anh Tuấn, nếu có địa điểm đáp ứng được vài nguyên tắc trên thì hằng tháng mỗi nồi cháo cũng cho thu nhập trung bình khoảng 15-17 triệu đồng. Những "điểm ngon" như lắm người có thu nhập cao, đặt cháo cho con cháu theo yêu cầu hoặc các khu dân cư lắm vợ chồng trẻ, đông bé con thì lợi nhuận sẽ không dừng ở mức độ đó.

Trong câu chuyện, anh Tuấn vẫn tiếc là mình đã mất đi một cơ hội khi đã nhắm đến Khu đô thị cao cấp Ciputra. Mất thời gian để khảo sát, "kết" lắm rồi nhưng vận may của anh đã bị một tay nghề khác có nhiều quan hệ hơn "vợt" mất. Anh Tuấn bảo, tay nấu cháo kia cũng là người Đoàn Đào, nghe đâu mỗi tháng quầy cháo của vợ chồng hắn thu đến gần 50 triệu đồng?

Để tìm hiểu kỹ hơn về nghề này chúng tôi đã tìm đến Đoàn Đào và Đình Cao. Trên tuyến quốc lộ 38B tấp nập xe cộ, với các chuyến xe chở xoong nồi, gạo, các thứ củ, quả được chuyển lên Hà Nội. Và cũng trong sự dừng, đi của các chuyến xe ấy là những người dân đem tiền về để trang trải chi tiêu cho gia đình và xây nhà, sắm đồ đạc.

Trong hai xã Đoàn Đào, Đình Cao thì khu Đông Cáp và Chợ Cáp là có số lượng người lên phố bán cháo hùng hậu hơn cả. Ông Vũ Văn Long - Trưởng thôn Đông Cáp cho biết, hiện tại chưa thống kê được số người lên Hà Nội làm nghề kinh doanh cháo dinh dưỡng. Thôn có 350 hộ nhưng ước chừng phải có 1/4 số hộ đã có người lên Hà Nội bán cháo. Có những hộ con cái dâu rể đều kéo nhau đi hết.

Cũng theo ông Long, nghề này đã thực sự đem lại những thay đổi đáng khích lệ cho các gia đình. Nhiều hộ đã xây được nhà, mua sắm được phương tiện đắt tiền chỉ sau 4 - 5 năm lên Hà Nội… bán cháo. Trong các gia đình ở Đông Cáp có người kinh doanh cháo trên Hà Nội thì gia đình ông Trần Văn Bình và Trần Văn Hợp được dân trong thôn ngưỡng mộ nhất. Vì hai gia đình này đã có tới cả gần chục người con lên Hà Nội mở điểm, mở quán bán cháo dinh dưỡng. Riêng gia đình ông Bình, 7 đứa con cả dâu lẫn rể lên Hà Nội bán cháo, phần lớn đều có nhà xây theo kiểu cách với số tiền đầu tư vài trăm triệu đồng. Đây là điều khá hấp dẫn với một miền quê thuần nông như ở Đông Cáp, là giải pháp về công ăn việc làm, mưu sinh và làm giàu cho lao động nhàn rỗi, nhất là thanh niên.