Xu hướng nghệ thuật thời khủng hoảng kinh tế

* Người Hà Nội quay trở lại thị hiếu cũ

Khoảng hơn chục năm trở lại đây, xu hướng giải trí tác động mạnh mẽ đến thị hiếu của người Hà Nội. Nhưng đợt ồ ạt Bắc tiến của các nghệ sĩ phía Nam đã mang đến đời sống nghệ thuật ở Hà Nội một làn gió mới: tươi trẻ, hấp dẫn nhưng cũng… thị trường hơn.

Thời khủng hoảng kinh tế kéo dài, công chúng khi bỏ tiền ra để thưởng thức nghệ thuật cũng phải cân nhắc hơn trong chọn lựa của mình. Các đơn vị tổ chức cũng phải “thắt lưng buộc bụng”, tính toán đầu tư mới mong thu lãi. Lẽ tất nhiên, họ chọn cách làm ít phải bỏ tiền đầu tư cho những chiêu trò dàn dựng, bài trí sân khấu hoành tráng nhưng để kéo được khán giả thì sẽ tập trung hơn vào chuyên môn.

Không phải ngẫu nhiên, hàng loạt show diễn, chương trình âm nhạc thiên về phần “nghe” được tổ chức và nhanh chóng nhận được sự hưởng ứng của công chúng Hà thành. Mở đầu cho trào lưu này là chương trình “Âm nhạc trên tầng cao” (Music on the rooftop) do nhạc sĩ Huy Tuấn làm đạo diễn, khởi động vào tháng 2/2011. Chương trình này khai thác những nghệ sĩ của từng dòng nhạc như: R&B (Hồ Ngọc Hà - Thanh Bùi, Văn Mai Hương), dance (Mỹ Tâm) semi classic (Mỹ Linh - Đức Tuấn), world music (Nguyên Lê - Tùng Dương)… Mặc dù không gian tổ chức khá khiêm tốn (200 khách/đêm) nhưng “Âm nhạc trên tầng cao” cũng mang lại hiệu quả nghệ thuật nhất định, tạo một thói quen thưởng thức nghệ thuật mới cho công chúng thủ đô.

Sau “Âm nhạc trên tầng cao”, chương trình “Không gian âm nhạc” do ê-kíp Việt Tú - Thanh Phương thực hiện ra đời vào tháng 4/2011 cũng được chú ý. Mỗi tháng chương trình giới thiệu một cặp đôi nghệ sĩ với những tương đồng trong phong cách, thể loại âm nhạc như: Tùng Dương - Lê Cát Trọng Lý; Hà Trần - nhóm rock Ngũ Cung; Tấn Minh – Uyên Linh… Chương trình không có chỗ cho những màn dàn dựng hoành tráng, không có vũ đoàn yểm trợ… những ca sĩ trong chương trình chỉ có thể hấp dẫn khán giả bằng thực lực của giọng hát. Tiếc là, hiện nay series chương trình này đang tạm dừng vì lý do về địa điểm, nhưng những người thực hiện vẫn nuôi hy vọng để chương trình quay trở lại đời sống âm nhạc

Cùng xu hướng này, cuối năm 2011, chương trình nghệ thuật “In the Sport light” do nhạc sĩ Hồng Kiên làm giám đốc nghệ thuật ra mắt khán giả, mang nhiều hy vọng sẽ giới thiệu đến công chúng những chân dung nghệ sĩ. Số đầu tiên của “In the Sport light” giới thiệu chân dung của nam ca sĩ Tuấn Ngọc với tên gọi “Riêng một góc trời” ra mắt vào tháng 1/2012 đã mang lại ấn tượng cho công chúng. Số thứ 2 với việc giới thiệu chân dung ca sĩ Mỹ Linh “Và em sẽ hát…” diễn ra vào tháng 4/2012 được đánh giá là một trong những đêm nhạc chất lượng nhất tại Hà Nội kể từ đầu năm đến nay.

Với những ý nghĩa khác nhau nhưng cách làm và ý tưởng giống nhau, 3 chương trình lớn này đã đem lại cho công chúng vẻ đẹp đích thực của âm nhạc. Cả ba chương trình này không tiêu tốn nhiều tiền bạc vào chiêu trò sân khấu, giá vé khá cao nhưng khán giả Hà thành vẫn chẳng ngại bỏ tiền để xem. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, cách làm này xem ra khá hiệu quả cả về nghệ thuật lẫn kinh doanh.

* Đất phương Nam cũng thay đổi “gu”

Năm 2011 đánh dấu sự bùng nổ của nhiều chương trình nghệ thuật giải trí hiện đại ở phía Nam. Nhiều ca sĩ giải trí tên tuổi liên tiếp tổ chức những liveshow “khủng”, đáng kể là Hồ Ngọc Hà, Hồ Quỳnh Hương, Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng… Điểm chung của những show diễn giải trí này thu hút người xem bằng nhiều yếu tố bổ trợ cho phần “nhìn” như lực lượng vũ đoàn hùng hậu, sân khấu hoành tráng, thiết kế đẹp…

Năm 2012, tình hình kinh tế tiếp tục gặp khủng hoảng đã tác động mạnh đến đời sống nghệ thuật, giải trí. Nhiều nghệ sĩ thừa nhận, sự khó khăn của kinh tế khiến họ phải tính toán khi thực hiện các dự án âm nhạc. Trong bối cảnh chung đó, xu hướng nghệ thuật thiên về “nghe” ở phía Bắc lại có tác động trở lại trong Nam.

Sau những thành công ban đầu khi liveshow “Yêu” của Thanh Lam – Tùng Dương tổ chức ở sân khấu phía Nam, nhiều nghệ sĩ phía Bắc mạnh dạn mang chương trình vào Nam trình diễn. Mỹ Linh và êkip sau khi thực hiện thành công liveshow “Và em sẽ hát…” tại Hà Nội cũng có kế hoạch mang đêm nhạc này vào Tp Hồ Chí Minh và Đà Nẵng trong tháng 5. Nghe đâu, khi ekip chương trình vừa có ý định tổ chức trong Nam, nhiều hợp đồng đặt vé đã được ký với số lượng lớn.

Thị trường âm nhạc Việt Nam hiện có sự cân bằng trong “gu” thưởng thức âm nhạc. Những chương trình âm nhạc đích thực đã tìm lại được chỗ đứng tương xứng với những show diễn giải trí. Đây được xem là yếu tố tích cực để các nhà tổ chức thực hiện những chương trình chuyên biệt, chất lượng cao phục vụ cho từng đối tượng công chúng.