Nỗ lực thu hẹp bất đồng

Diễn ra đúng vào thời điểm hai nước kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, cuộc đối thoại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới được Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào khẳng định không chỉ là dịp để tăng cường đối thoại, thu hẹp những bất đồng ảnh hưởng đến đại cục quan hệ hai nước, mà còn có ý nghĩa quan trọng khi nền kinh tế thế giới chưa thoát khỏi bóng ma của cuộc khủng hoảng toàn cầu. Với Ngoại trưởng Hillary Clinton và Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner - hai trưởng đoàn đàm phán của Mỹ - cuộc đối thoại với Phó Thủ tướng Vương Kỳ Sơn, Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc mang ý nghĩa đặc biệt hơn. Đây là cuộc đối thoại cấp cao cuối cùng với Trung Quốc của bà Hillary và ông Geithner trên cương vị Ngoại trưởng và Bộ trưởng Tài chính Mỹ khi cả hai đều tuyên bố không tiếp tục đảm nhận các chức vụ này ngay cả khi Tổng thống B.Obama tái đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống tháng 11-2012.

Không phải lần đầu tiên, tỷ giá đồng NDT lại trở thành một trong những chủ đề gai góc nhất trong cuộc đối thoại thường niên giữa hai nước khi Mỹ một lần nữa lên tiếng cáo buộc Trung Quốc cố tình "ghìm giá" đồng nội tệ nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu và điều này đã giúp Trung Quốc đạt thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Dẫn chứng tỷ giá đồng NDT đã tăng thêm khoảng 13% so với đồng USD trong vòng hai năm qua nhưng cần được định giá cao hơn nữa, Bộ trưởng Geithner nhấn mạnh, nâng cao tỷ giá đồng nội tệ của Trung Quốc và xác định theo diễn biến thị trường sẽ giúp củng cố các mục tiêu cải cách của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Để thu hẹp bất đồng trên lĩnh vực này, Bộ trưởng Geithner tỏ ý mong muốn Bắc Kinh nỗ lực hơn trong cải cách kinh tế như tập trung vào tiêu dùng trong nước, hơn là phụ thuộc hoạt động xuất khẩu và cho phép các công ty tư nhân đóng vai trò lớn hơn cũng như hiện đại hóa hệ thống tài chính...

Không phản đối trực tiếp nhưng Phó Thủ tướng Vương Kỳ Sơn nhấn mạnh, Trung Quốc đã đạt được những tiến bộ nhất định trong cải cách kinh tế; đồng thời kêu gọi Mỹ không "chính trị hóa" các vấn đề kinh tế. Ông khẳng định việc nới lỏng chính sách nhập khẩu để giải quyết mất cân bằng thương mại là một trong những giải pháp mà Trung Quốc đã đưa ra để thu hẹp khoảng cách với Mỹ. Phó Thủ tướng Vương Kỳ Sơn cho rằng, Trung Quốc đang hướng tới các biện pháp để đồng NDT linh hoạt hơn cũng như thực hiện các chính sách cải thiện quyền sở hữu trí tuệ từng là nguyên nhân gây tranh cãi giữa Bắc Kinh và Washington.

Dù vẫn còn khoảng cách, nhưng không ít người phải ngạc nhiên khi thấy quan hệ thương mại Trung - Mỹ lại có thể đạt được 500 tỷ USD sau bốn thập kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao. Với sự trỗi dậy mạnh mẽ trong thời gian qua, không ít chuyên gia kinh tế tin rằng trong 10 năm nữa, Trung Quốc có thể vượt Mỹ để trở thành siêu cường kinh tế số một thế giới. Song, dù có mạnh đến mấy thì hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này vẫn không thể không lệ thuộc lẫn nhau trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra quyết liệt. Vì thế, cuộc đối thoại vừa khép lại tại Bắc Kinh - diễn ra lần đầu vào năm 2009 theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Tổng thống B.Obama - vẫn được đánh giá là cơ chế thường niên quan trọng nhất trong quan hệ Trung - Mỹ hiện nay.

Như một bước đi thể hiện thiện chí, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc vừa điều chỉnh tăng 0,19% tỷ giá tham chiếu của ngoại tệ quốc gia lên 6,267 NDT đổi lấy 1 USD. Với sự thay đổi hiếm hoi này, tỷ giá của đồng NDT đã ở mức cao kỷ lục kể từ khi nó được gắn với đồng USD vào năm 2005. Tín hiệu "nới lỏng" vừa phát đi từ Trung Quốc được kỳ vọng sẽ góp phần hóa giải một bất đồng đến gai góc còn tồn tại giữa hai nền kinh tế hàng đầu trên thế giới.