“Ẩn số” Bạc Hy Lai

Trước khi Phó Thị trưởng kiêm Giám đốc Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân chạy vào lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô xin tị nạn, dường như không gì có thể ngăn cản được con đường công danh đang rộng mở của Bạc Hy Lai. Tuy nhiên, mọi việc đã thay đổi đến khó tin kể từ sau ngày 7-2 đó. Chưa có thông tin rõ ràng Vương Lập Quân đã nói những gì trong thời gian tá túc trong lãnh sự quán Mỹ ngoài những tin đồn rằng ông này đã cung cấp một số tin tức về một vụ tham nhũng và muốn đào tẩu. Chỉ biết rằng, ông Vương sau đó đã được hộ tống khỏi tòa lãnh sự tới Bắc Kinh để đối mặt với tội danh tiết lộ bí mật quốc gia trong khi tương lai của "ông sếp" Bạc Hy Lai bị đặt dấu chấm hết.

Với tư cách là người chịu trách nhiệm cao nhất tại Trùng Khánh, hơn một tháng sau đó, ngày 14-3, ông Bạc đã chính thức bị cách chức Bí thư Tỉnh ủy Trùng Khánh. Cũng từ thời điểm này, chính trị gia nổi đình nổi đám tại Trung Quốc một thời đã trở thành tâm điểm của một vụ bê bối chính trị mới nhất và được xem là lớn nhất tại quốc gia hơn tỷ dân suốt 20 năm qua. Những câu chuyện được coi là "thâm cung bí sử" quanh vị lãnh đạo 63 tuổi này cũng dần được hé lộ.

Từ một quan chức nổi tiếng trong các chiến dịch trấn áp tham nhũng và tội phạm có tổ chức ở thành phố Trùng Khánh với sự hỗ trợ của Vương Lập Quân, hiện ông Bạc phải đối mặt với tội danh tham nhũng và dung túng người thân nhận hối lộ. Cuộc sống vương giả của ông Bạc với những mối tình chớp nhoáng với nhiều mỹ nhân nổi tiếng; lối sống xa xỉ của cậu ấm Bạc Qua Qua tại các đại học danh tiếng Anh và Mỹ; các phi vụ làm ăn bất hảo của người vợ Cốc Khai Lai... đang thu hút dư luận Trung Quốc. Tuy nhiên, việc cựu Bí thư nắm quyền sinh quyền sát được cho đã đồng lõa trong vụ sát hại doanh nhân người Anh Neil Heywood vào cuối tháng 11-2011 mới thực sự là chuyện gây chú ý nhất. Theo tin mới nhất, vị doanh nhân xứ Sương mù có quan hệ bạn bè thân thiết với vợ chồng ông Bạc lâu nay đã bị đầu độc bằng xyanua ở một khách sạn tại Nam An thuộc thành phố Trùng Khánh. Nghi phạm hàng đầu không ai khác lại chính là phu nhân của cựu Bí thư, bà Cốc Khai Lai hiện đã bị bắt chờ điều tra và có thể sẽ lĩnh án tử hình nếu bị kết tội. Có tin cho rằng sở dĩ ông Heywood bị mất mạng vì đã nhiều lần giúp bà Cốc thực hiện các giao dịch tài chính và do mâu thuẫn nào đó đã đe dọa sẽ tiết lộ toàn bộ kế hoạch chuyển nhiều triệu bảng Anh ra nước ngoài một cách bất hợp pháp của gia đình họ Bạc.

Xuất thân là một lãnh đạo thành phố Đại Liên, sau đó trở thành Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc, ông Bạc Hy Lai chủ trương cải cách mạnh mẽ, đề ra mô hình phát triển kinh tế Trùng Khánh, trong đó nhấn mạnh đến phân phối công bằng hơn và cải thiện dịch vụ công vốn được hoan nghênh nhiệt liệt. Thế nhưng, cùng lúc với những kế hoạch táo bạo đó, các chiến dịch chống tham nhũng được cho là đã bị lạm dụng để biến thành công cụ nhằm "nạn nhân hóa" nhiều doanh nhân, quan chức… tại Trùng Khánh khiến không ít người liên tưởng đến thời kỳ Cách mạng văn hóa ở Trung Quốc.

Vụ án cựu Bí thư Trùng Khánh đang tiếp tục được mở rộng điều tra. 39 quan chức đã bị bắt giữ vì liên quan đến những hành động mờ ám của chính trị gia họ Bạc. Cuộc ra đi gây chấn động của con trai nguyên Phó Thủ tướng Trung Quốc Bạc Nhất Ba cho thấy quyết tâm chống tham nhũng và làm trong sạch bộ máy lãnh đạo của Trung Quốc qua "ẩn số" Bạc Hy Lai trong thời kỳ phát triển có ý nghĩa quyết định hiện nay.