Thông qua Chiến lược Tokyo xác định ba trụ cột hợp tác mới

Hội nghị đã kiểm điểm lại việc thực hiện các chương trình hợp tác Mekong - Nhật Bản giai đoạn 2010-2012. Các nhà lãnh đạo bày tỏ hài lòng về những kết quả đạt được trong ba năm qua, đồng thời khẳng định còn nhiều việc phải làm trong thời gian tới. Hội nghị đã thông qua "Chiến lược Tokyo". Theo đó, các nhà lãnh đạo đã xác định ba trụ cột hợp tác mới của "Quan hệ đối tác vì tương lai thịnh vượng chung" giữa các nước Mekong và Nhật Bản giai đoạn 2013-2015 gồm tăng cường kết nối trong khu vực Mekong và giữa Mekong với các nước bên ngoài thông qua phát triển các hành lang giao thông liên quốc gia, xây dựng hạ tầng thông tin và truyền thông; hiện đại hóa ngành hải quan…; thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại...; hợp tác về môi trường và an ninh con người với trọng tâm là ứng phó biến đổi khí hậu...

Các nhà lãnh đạo cũng thống nhất tiến hành nghiên cứu về quản lý và phát triển bền vững nguồn nước Mekong, trong đó có tác động của đập thủy điện trên dòng chính. Tại hội nghị, Nhật Bản đã thông báo dành 600 tỷ yen ODA cho các nước Mekong trong giai đoạn 2013-2015; Thái Lan cam kết 883 triệu yen hỗ trợ các nước Mekong. Chiến lược Tokyo cũng khẳng định quan điểm của các nước thành viên đối với các vấn đề an ninh, chính trị của khu vực như vấn đề Bán đảo Triều Tiên, chống phổ biến vũ khí hạt nhân và hủy diệt, và cải tổ Liên hợp quốc. Riêng về vấn đề biển Đông, các nước Mekong và Nhật Bản nhấn mạnh việc duy trì hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải tại biển Đông là nguyện vọng và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; khẳng định rằng các bên liên quan cần giải quyết tranh chấp ở biển Đông thông qua các biện pháp hòa bình trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật Biển 1982 (UNCLOS), tôn trọng và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC và thúc đẩy việc sớm xây dựng COC.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng một lần nữa khẳng định ủng hộ của Việt Nam đối với hợp tác Mekong - Nhật Bản cũng như vai trò của cơ chế này đối với sự thịnh vượng, ổn định và phát triển bền vững của khu vực Mekong nói riêng và Đông Á nói chung. Về định hướng hợp tác trong tương lai, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh hợp tác giai đoạn tới cần ưu tiên hơn nữa cho các hoạt động cụ thể hỗ trợ các nước ứng phó với lũ lụt, thiên tai, xâm nhập mặn, bảo đảm an ninh lương thực và quan trọng hơn cả là tìm ra giải pháp lâu dài cho việc sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong. Theo đó, ưu tiên trước mắt là nghiên cứu đánh giá một cách khoa học, tổng thể và hệ thống về các tác động đến môi trường và nguồn nước của việc khai thác, sử dụng nguồn nước sông Mekong, trong đó có tác động của thủy điện trên dòng chính. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đưa ra sáng kiến phát triển hệ thống vận tải đa phương thức nhằm tăng cường kết nối giữa các hành lang kinh tế trong khu vực Tiểu vùng Mekong. Sáng kiến đã nhận được sự hoan nghênh và ủng hộ của hội nghị.

Kết thúc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo đã họp báo thông báo về kết quả của Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần thứ tư. Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda khẳng định Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần thứ tư đã thành công tốt đẹp với việc thông qua Chiến lược Tokyo nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả của mối "Quan hệ đối tác vì tương lai thịnh vượng chung" giữa các nước Mekong và Nhật Bản với ba trụ cột hợp tác chính. Đó là tăng cường kết nối trong khu vực Mekong, hợp tác thúc đẩy đầu tư và thương mại, hợp tác về môi trường và an ninh con người. Thủ tướng Yoshihiko Noda cam kết, Nhật Bản sẽ huy động các nguồn lực để triển khai thực hiện 57 dự án hạ tầng cho các nước tiểu vùng trị giá 2.300 tỷ yen.

* Cùng ngày, tại Nhà khách Chính phủ ở thủ đô Tokyo của Nhật Bản, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda. Hai Thủ tướng đã cùng điểm lại tình hình hợp tác Việt Nam - Nhật Bản và trao đổi về phương hướng, biện pháp nhằm đưa quan hệ đối tác chiến lược phát triển toàn diện, hiệu quả, thực chất hơn nữa trong thời gian tới. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cảm ơn Nhật Bản trong năm tài khóa 2011 đã cam kết dành cho Việt Nam khoản ODA lớn nhất từ trước tới nay, mặc dù phía Nhật Bản đang phải tập trung nguồn lực để tái thiết đất nước. Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda khẳng định lại sự ủng hộ mạnh mẽ của Nhật Bản đối với công cuộc phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam; cam kết tiếp tục tích cực hỗ trợ ODA giúp Việt Nam phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng, năng lượng…; hỗ trợ Việt Nam thực hiện các chương trình hỗ trợ giảm nghèo và hỗ trợ ứng phó với biến đổi khí hậu; xây dựng và thực hiện chiến lược công nghiệp hóa đến năm 2020 và phát triển Hành lang kinh tế Đông - Tây…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định luôn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam; khuyến khích các công ty Nhật Bản tham gia các dự án cơ sở hạ tầng thông qua phương thức đối tác công tư (PPP); đồng thời đề nghị Nhật Bản tiếp tục giúp Việt Nam phát triển công nghiệp hỗ trợ, tích cực phối hợp để sớm có thể triển khai các khu công nghiệp chuyên sâu tại Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu. Thủ tướng Noda đề nghị hai bên hợp tác thúc đẩy các dự án thành phố khoa học và đô thị sinh thái tại Việt Nam. Hai bên đã trao đổi về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, khẳng định tiếp tục tăng cường hợp tác trên các diễn đàn khu vực và quốc tế.

Chiều 21-4, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Đoàn đại biểu Việt Nam đã rời thủ đô Tokyo về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần thứ tư.