Nỗi lo Hà Nội ngập úng

Chủ tịch UBND TP, Trưởng Ban phòng chống lụt bão (PCLB) Hà Nội Nguyễn Thế Thảo yêu cầu các quận, huyện, thị xã, các cấp, ngành phải theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết để cảnh báo và chủ động ứng phó; bảo đảm an toàn cho hệ thống đê điều, hồ đập, xây dựng các phương án chống úng ngập nội thành. Đặc biệt, bảo đảm an toàn về người, tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Nạo vét các dòng sông trong nội thành sẽ giúp cho Hà Nội hạn chế úng ngập khi có mưa to kéo dài. Ảnh: Bá Hoạt

21 điểm có khả năng úng ngập

Năm 2012, dự báo mưa lớn tập trung vào cuối tháng 7 và tháng 8; có từ 2 đến 3 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến Hà Nội và có từ 9 đến 10 trận mưa to đến rất to, kèm theo lốc xoáy. Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, năm nay hệ thống thoát nước của Hà Nội đạt mức tiêu thoát 3,7 triệu m3/giờ, tăng 1,2 lần so với năm 2011. Ông Lê Văn Thực, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định, hệ thống thoát nước tại một số khu vực trên địa bàn Thủ đô được cải thiện đáng kể. Công trình dự án thoát nước giai đoạn II, việc cải tạo các hồ nội thành và mương thoát nước, các công trình cải tạo thoát nước khu dân cư (cải tạo thoát nước phố Huỳnh Thúc Kháng, ngã 5 Bà Triệu, Ngọc Hồi, Trần Huy Liệu...) và 93 hạng mục công trình thoát nước được sửa chữa cải tạo trong năm 2012 khi đưa vào vận hành sẽ góp phần tiêu thoát nước cho Hà Nội mùa mưa bão. Hiện nay, dự án thoát nước Hà Nội giai đoạn II đang trong cao điểm về thi công, các gói thầu kênh mương, cống, hồ được đẩy nhanh tiến độ. Để giải quyết úng ngập cục bộ tại các tiểu lưu vực và trên địa bàn nội thành, ngay đầu năm Sở Xây dựng đã cải tạo một số hồ theo dự án thoát nước theo đề án cải tạo môi trường hồ nội thành như các hồ: Hào Nam, Hồ Cân, Trung Văn, Bảy Mẫu, Đống Đa, Hồ Sen, Hồ Phương Liệt, Thạch Bàn 1 và 2... Với những trận mưa nhỏ dưới 50mm thì các khu vực nằm trong phạm vi phục vụ của dự án thoát nước Hà Nội giai đoạn I hầu như không có điểm úng ngập; nhưng ngành nông nghiệp đã đưa ra cảnh báo, với những trận mưa lớn hơn 100mm, trên các đường phố Hà Nội dự kiến còn 21 điểm xung yếu có khả năng bị úng ngập. Thực tế cho thấy, như trận mưa chuyển mùa ngày 7-4 vừa qua, nhiều đường nội đô đã xảy ra tình trạng ngập úng. Nỗi lo Hà Nội… thành sông trong mùa mưa bão năm nay vẫn thường trực trong mỗi người dân.

Chủ động ứng phó

Ban chỉ huy PCLB TP Hà Nội đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan và các quận, huyện, thị xã kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình đê điều, hồ đập, công trình thủy lợi, công trình PCLB xong trước ngày 15-5. Đẩy nhanh tiến độ tu bổ đê điều, công trình PCLB theo kế hoạch. Kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế máy móc thiết bị các trạm bơm dã chiến; nạo vét khơi thông dòng chảy các hệ thống tiêu thoát nước, bảo đảm vận hành kịp thời, liên tục, hết công suất khi có mưa lớn xảy ra. Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, Phó trưởng Ban Thường trực Ban chỉ huy PCLB TP Trần Xuân Việt yêu cầu: Các Công ty Thủy lợi, Công ty Thoát nước chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, nhân lực sẵn sàng chống úng ngập. Giải tỏa vật cản, nạo vét kênh mương, cống ngầm... Xây dựng phương án PCLB, úng ngập, phương án phòng hộ đê trước ngày 31-5-2012. Thực hiện tốt phương châm "4 tại chỗ", huy động tối đa nguồn nhân lực tham gia PCLB, úng ngập. Đối với khu vực ngoại thành, các địa phương sản xuất nông nghiệp tập trung đẩy nhanh tiến độ gieo cấy, bảo đảm cấy xong cơ bản vụ mùa trước ngày 30-6. Các địa phương thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại các khu vực ruộng trũng để phòng chống úng ngập hiệu quả.

Hiện nay, hệ thống công trình tiêu úng khu vực ngoại thành được xây dựng đã lâu, địa hình bị chia cắt, thay đổi do tốc độ đô thị hóa nên chưa đáp ứng được yêu cầu. Do đó, giải pháp tiêu úng khu vực ngoại thành cần linh hoạt, kết hợp chặt chẽ giữa giải pháp công trình và phi công trình. Đối với khu vực nội thành, việc vận hành trạm bơm Yên Sở và hệ thống thủy lợi sông Nhuệ cần phối hợp nhịp nhàng. Cụ thể, với vùng lưu vực sông Tô Lịch, khai thác triệt để năng lực và chủ động tiêu đối với cụm công trình đầu mối Yên Sở, vận hành trạm bơm Đông Mỹ, Hòa Bình, Siêu Quần. Với lưu vực sông Nhuệ cần linh hoạt vận hành các trạm bơm tại các huyện, thị xã lân cận tránh mực nước sông lên cao gây úng ngập nội thành.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, hệ thống sông thoát nước với tổng chiều dài 46,45km trong khu vực nội thành đã được cải tạo trong giai đoạn I. Tổng chiều dài các tuyến mương thoát nước là 126,44km và chiều dài cống thoát nước là 1.433km. 3/4 các tuyến được cải tạo trong dự án thoát nước giai đoạn I. Còn khoảng 1/4 tuyến cống do các chủ đầu tư khác thi công chưa bàn giao để đưa vào sử dụng. Một số khu vực nội thành vẫn còn thiếu cống thoát nước như các quận Thanh Xuân, Hoàng Mai.