Kẻ sát nhân và bản án 6.060 năm tù

Hơn ba thập kỷ đã trôi qua nhưng vụ thảm sát ở làng Dos Erres đến nay vẫn là nỗi kinh hoàng với người dân Guatemala mỗi khi nói về cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài 36 năm ở nước này. Khi ấy, một đội quân đặc biệt của quân đội Guatemala, gọi là Kaibiles, đã bất ngờ đổ về ngôi làng Dos Erres vì tình nghi người dân ủng hộ hoặc giúp che giấu đội quân chống đối cánh tả. Chỉ hơn ba ngày, đội quân này đã giết hàng trăm người đàn ông, phụ nữ và trẻ em sau đó ném thi thể họ xuống giếng. Vụ thảm sát làng Dos Erres là một trong 660 vụ tàn sát xảy ra tại Guatemala trong thập kỷ 80 thế kỷ trước, giai đoạn chế độ quân sự của tướng Efráin Ríos Montt cầm quyền tại Guatemala. Pedro Pimentel Rios là một trong những kẻ có vai trò tích cực trong vụ thảm sát ấy.

Sau vụ thảm sát, Pedro Pimentel Rios chạy trốn sang Mỹ làm việc trong một nhà máy thuộc bang California. Tháng 5-2010, Pedro Pimentel Rios đã bị bắt với lý do nhập cư bất hợp pháp và một năm sau đó y bị dẫn độ về Guatemala. Tại phiên sơ thẩm tháng 8-2011, Pedro Pimentel Rios cùng bốn đồng phạm khác là Daniel Martinez, Manuel Pop, Reyes Colin và Carlos Carias bị tòa tuyên bản án với mức án tương tự vì các tội diệt chủng và chống lại loài người. Tuy nhiên, Pedro Pimentel Rios đã luôn phủ nhận vai trò của y trong vụ thảm sát. Không những thế, y còn khẳng định không hề có mặt tại nơi xảy ra vụ thảm sát. Theo lời khai của hai cựu binh sĩ từng tham gia trong vụ thảm sát kinh hoàng trên, Pedro Pimentel Rios là một trong những kẻ trực tiếp ra lệnh cho binh lính bắn giết tất cả thường dân tại làng Dos Erres trong một cuộc vây ráp truy tìm số vũ khí bị thất lạc.

Không chỉ có Pedro Pimentel Rios, đầu năm nay một tòa án của Guatemala đã ra phán quyết rằng, nhà cựu lãnh đạo quân sự Efráin Ríos Montt, năm nay 85 tuổi đang bị quản thúc tại gia, sẽ phải ra tòa để bị xét xử về tội diệt chủng và tội ác chống lại loài người. Theo cáo trạng, trong thời gian cầm quyền (1982-1983), Efráin Ríos Montt đã ra lệnh giết khoảng 1.700 thổ dân trong các chiến dịch truy quét của quân Chính phủ chống lại lực lượng nổi dậy theo đường lối cánh tả.

Hơn 30 năm sau, những tên sát nhân núp bóng trong hàng ngũ lực lượng vũ trang Guatemala đã phải cúi đầu nhận tội. Chính phủ cánh tả của Tổng thống Alvaro Colom đang chịu sức ép rất lớn của các tổ chức nhân quyền về việc đưa những tên tội phạm chiến tranh ra tòa. Thân nhân của những nạn nhân trong vụ thảm sát trên cho rằng, vụ xét xử Pimentel là quá muộn nhưng cuối cùng thì công lý cũng được thực thi.

Mức án 6.060 năm tù - dựa trên tính toán cứ 30 năm tù cho mỗi nạn nhân bị giết và 30 năm tù vì tội ác chống lại loài người - là một bài học thích đáng với những kẻ sát nhân như Pimentel được cho là đã khép lại trang sử đẫm máu ở Guatemala. Tuy nhiên, bản án vẫn mang tính biểu tượng vì theo luật Guatemala, thời gian tội nhân thụ án tối đa chỉ là 50 năm.