Điệp viên hai mang Aleksei Dressen

Hồ sơ - Ngày đăng : 07:16, 16/03/2012

(HNM) - Một vụ scandal gián điệp mới lại vừa nổ ra giữa Estonia và Nga sau khi Cảnh sát An ninh Estonia (KaPo) ngày 22-2 bắt giữ hai vợ chồng điệp viên cấp cao Aleksei Dressen tại sân bay Tallin của nước này vì bị nghi làm gián điệp cho Nga.

Sinh năm 1968, A.Dressen đã từng công tác trong ngành công an của Liên Xô cho đến khi Estonia tuyên bố độc lập vào năm 1991. Từ năm 1993, A.Dressen làm việc cho cơ quan Phản gián KaPo, gần như ngay từ khi nó được thành lập và trong những năm qua đã giữ một trong những vị trí lãnh đạo chủ chốt của KaPo. Từ năm 2007, A.Dressen phụ trách chủ yếu các vấn đề an ninh nội địa và theo dõi các tổ chức cực đoan. Mấy năm trước, cơ quan Phản gián Estonia nghi ngờ A.Dressen hoạt động gián điệp nên đã bắt đầu điều tra. Theo báo chí Nga, vị trí của A.Dressen khi bị bắt tương đương với cấp đại tá hay tướng (cơ quan An ninh quốc gia Estonia không có hệ thống quân hàm sĩ quan thông thường).

Tổng Giám đốc KaPo Raivo Aeg cho biết, vụ bắt giữ là kết quả của quá trình theo dõi lâu dài nhưng lại không nói rõ chi tiết để tránh cho "đối phương" biết được cơ quan phản gián Estonia đã vào cuộc như thế nào. Theo ông Raivo Aeg, A.Dressen đã hợp tác với tình báo Nga trong nhiều năm và tiết lộ các hoạt động của mình cho Cục Phản gián của cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) sau khi nhận được chỉ thị từ FSB. Vợ của A.Dressen là nhà đầu tư có làm ăn với thị trường Nga, được chồng sử dụng làm giao thông viên tình báo, nhưng cô ta biết mình làm gì. Ông Aeg khẳng định, KaPo đã tự phát hiện ra sự phản bội của A.Dressen song cũng thừa nhận đã huy động nhiều đối tác từ nước ngoài tham gia vào vụ điều tra này.

Vụ bắt giữ điệp viên cao cấp A.Dressen diễn ra bốn năm sau khi cựu quan chức quốc phòng cao cấp Estonia Hermann Simm bị bắt vào tháng 9-2008 vì nghi ngờ làm gián điệp cho Nga. Simm từng là Trưởng phòng Phân tích của Ban Chính sách quốc phòng, Bộ Quốc phòng Estonia, Trưởng phòng Bảo vệ bí mật quốc gia của Bộ Quốc phòng và cố vấn Bộ trưởng Quốc phòng Estonia. Vụ gián điệp này đã làm rung chuyển Estonia và là một trong những vụ gián điệp gây tổn hại lớn nhất trong lịch sử NATO. Tuy nhiên, ngày 25-2-2009, Tòa án quận Harju của Estonia chỉ kết án Simm 12,5 năm tù chứ không phải ở mức án cao nhất, vì tội làm gián điệp cho Nga. Một số ý kiến cho rằng, A.Dressen làm gián điệp vì động cơ vật chất như Simm. Tuy nhiên, ông Aeg lại khẳng định, A.Dressen được trả tiền nhưng chưa rõ bao nhiêu và gia đình anh ta sống rất giản dị, chỉ có một căn hộ, không hề có đồ dùng xa xỉ. Cơ quan Phản gián Estonia nghi ngờ A.Dressen đã hợp tác với Simm, vì dưới thời Liên Xô họ đều từng phục vụ tận tâm trong ngành cảnh sát.

Tuy sự kiện đã xảy ra gần một tháng nhưng Bộ Ngoại giao Nga chưa đưa ra bình luận nào, trong khi FSB tỏ thái độ hoài nghi với các cáo buộc của Estonia. Một số chuyên gia cho rằng, A.Dressen có thể chẳng liên quan gì với Nga vì việc bại lộ của các điệp viên ở nước ngoài là chuyện bình thường. Dù chưa đưa ra xét xử nhưng vụ bắt giữ A.Dressen đã gây nhiều tranh cãi trong dư luận. Nếu bị tòa án Estonia phán quyết phạm tội phản quốc, vợ chồng A.Dressen có nguy cơ bị kết án tù từ 6 năm đến 20 năm hoặc chung thân.

Đình Hiệp