Hậu quả khôn lường

Việc giao nhận phôi do Sở TN&MT đảm nhận, nhưng cũng có nơi, Sở lại ủy quyền cho đơn vị tư vấn. Có địa phương không lập sổ sách theo quy định của Bộ TN&MT. Rà soát việc giao nhận, quản lý phôi sổ đỏ đang là vấn đề cấp thiết.

 “Sổ đỏ” có giá trị kinh tế rất lớn nên phôi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải được lưu trữ nghiêm ngặt.

Hậu quả khó lường

Những ngày gần đây, dư luận "nóng" lên vì việc thất lạc khoảng 400 phôi sổ đỏ ở thị xã Sơn Tây, bởi thời gian qua đã xảy ra không ít vụ việc lừa đảo sổ đỏ giả trông như thật. Trong khi đó, khi mua bán đất đai, nhà cửa, nhiều người dân vẫn mua bán trao tay, không theo quy định. Với công nghệ ngày càng tinh vi, chuyện làm giả sổ đỏ càng trở nên phức tạp. Thậm chí, có công chứng viên cũng không phát hiện ra và xác nhận vào sổ đỏ giả.

Đại diện UBND TP Hà Nội cho biết, vụ việc ở thị xã Sơn Tây đã được phát hiện từ đợt thanh tra của TP tháng 8-2011, nhưng đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân. Thành phố đã chỉ đạo cơ quan công an vào cuộc điều tra, làm rõ. Lãnh đạo Sở TN&MT Hà Nội khẳng định, UBND thị xã Sơn Tây phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc làm mất phôi. Đồng thời phải báo cáo chuẩn xác về số lượng, số seri của từng phôi đã mất, đặc biệt xác định rõ, có phải do cán bộ tuồn ra để làm sổ đỏ giả hay không. Sau khi làm rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân, thị xã phải công bố số seri của từng phôi đã mất để tránh tình trạng đối tượng xấu có thể sử dụng phôi làm sổ đỏ giả đem đi lừa đảo.

Trong thực tế, thời gian gần đây đã xảy ra không ít vụ lừa đảo với sổ đỏ giả giống như thật (phôi thật nhưng nội dung in, con dấu, chữ ký bị làm giả). Như vụ một cán bộ Phòng TN-MT thị xã Phúc Yên (tỉnh Vĩnh Phúc) đã mang 8 sổ đỏ giả làm từ phôi thật bán đất "ảo" cho nhiều người, chiếm đoạt gần 6 tỷ đồng. Tương tự, đối tượng Lê Bá Quỳ (ở huyện Gia Lâm) cấu kết với một nhân viên hợp đồng Phòng TN&MT huyện lấy trộm gần 30 phôi rồi làm thành sổ đỏ giả để thế chấp vay tiền ngân hàng và một số cá nhân với số tiền gần 80 tỷ đồng.

Quy trình mới chỉ "chặt" trên lý thuyết?

Liên quan đến quy trình cấp phát và quản lý phôi, các cơ quan chức năng cho biết, tại Hà Nội, đầu mối về phôi sổ đỏ là do Sở TN&MT. Sở sẽ đăng ký nhu cầu mua phôi với số lượng cụ thể với Bộ TN&MT. Sau khi được cung ứng, Sở có trách nhiệm chuyển phôi tới các quận, huyện theo "đặt hàng" trước đó. Số phôi này sẽ được cấp theo số seri cụ thể. Chẳng hạn, quận A được cấp 1.000 phôi từ số 0001 tới 1000, huyện B được cấp 500 phôi từ 1001 tới 1.500... Phòng TN&MT là nơi quản lý phôi. Trong quá trình xét cấp sổ đỏ, chỉ đến giai đoạn cuối, cán bộ thụ lý mới được giao phôi để phục vụ việc in sổ. Khi cấp phát, Phòng TN&MT làm thủ tục nhập, xuất kho theo quy định. Đơn vị sử dụng phôi phải cử cán bộ chuyên trách quản lý và lập sổ theo dõi hằng ngày. Trong quá trình in ấn, sẽ có những sổ bị in hỏng hoặc nhầm lẫn, đều phải được thu lại. Khi sổ hỏng tới một số lượng nào đó, cơ quan có thẩm quyền có thể hủy phôi nhưng phải lập biên bản ghi rõ hủy bao nhiêu với từng số seri.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội cho biết, việc quản lý và sử dụng phôi đã được Sở hướng dẫn trong nội dung thanh tra nhưng hầu hết quận, huyện không báo cáo về nội dung này. Theo dõi việc cấp sổ đỏ cho thấy, phần lớn quận, huyện chưa quản lý chặt chẽ phôi, phôi hỏng chưa được tiêu hủy theo quy định, thậm chí còn để thất thoát.

Tại cuộc trao đổi với các cơ quan báo chí vừa qua, khi đề cập đến vấn đề quản lý phôi, ông Trần Hùng Phi, Cục trưởng Cục Đăng ký và thống kê đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai) cho biết, Cục đã đề nghị UBND TP Hà Nội làm rõ nguyên nhân, trên cơ sở đó sẽ có phương án xử lý. Về quy trình quản lý phôi, Bộ TN&MT đã có Thông tư 17 hướng dẫn chi tiết. Khi bàn giao phôi, địa phương phải ghi rõ nhận bao nhiêu, số seri của từng phôi. Để thất thoát, Sở TN&MT Hà Nội phải chịu trách nhiệm trước Tổng cục Quản lý đất đai, trước UBND TP. Ông thừa nhận, công tác quản lý phôi hiện nay còn lỏng lẻo. Việc giao nhận phôi do Sở TN&MT đảm nhận, nhưng cũng có nơi, Sở ủy quyền cho đơn vị tư vấn. Có địa phương còn không lập sổ sách theo quy định của Bộ TN&MT. Có địa phương nhận phôi quá nhiều, mỗi năm dôi ra một ít... Bộ sẽ sớm rà soát lại việc giao nhận, quản lý phôi nhằm ngăn chặn việc đã xảy ra như ở Sơn Tây.