Vụ trái phiếu giả chấn động Châu Âu

Lượng trái phiếu giả có giá trị danh nghĩa gần bằng một nửa số nợ công của Mỹ và lớn hơn hai lần nợ công của Italia là một trong những mẻ lưới lớn nhất của nhà chức trách Italia cũng như Châu Âu liên quan đến các hoạt động tội phạm trong lĩnh vực tài chính.

Đại sứ quán Mỹ tại Rome đã xác định những trái phiếu này được phát hành năm 1934 với danh nghĩa Cục Dự trữ liên bang, Ngân hàng Chicago, Illinois và trị giá 1 tỷ USD mỗi tờ. Chiến dịch mang tên "Hành động Vulcanica" do các công tố viên tại thành phố miền nam Italia Potenza điều phối là hành động phối hợp của nhà chức trách Italia, Thụy Sĩ và Mỹ sau thời gian theo dõi kéo dài gần một năm. Quá trình này bắt đầu bằng việc điều tra hoạt động lừa đảo tín dụng của các băng nhóm maphia nhưng sau đó được mở rộng khi các công tố viên thu thập được thông tin về trái phiếu giả thông qua nghe trộm điện thoại và đột nhập máy tính. Nhà chức trách Zurich đã cung cấp dữ liệu cần thiết cho các đối tác ở Potenza khi kết thúc điều tra tại thành phố này vào ngày 22-7 năm ngoái. Ngay sau đó, các điều tra viên Italia đã tập trung sự tình nghi vào một phần tử maphia Sicilia đang sống tại Potenza từng có tiền án về rửa tiền và "xuất khẩu" tiền ra nước ngoài. Lần theo các đầu mối, cơ quan an ninh đã bắt 8 phần tử liên quan tại Lombardy, Piedmont, Lazio và Basilicata. Các đối tượng này bị cáo buộc các tội danh sản xuất trái phiếu giả, thẻ tín dụng giả và cho vay nặng lãi. Trong vụ gian lận tài chính nêu trên, các công tố viên Potenza cũng đã phát hiện hai tấm séc được ngân hàng HSBC Holdings Plc (HSBA) tại London phát hành trị giá 205.000 bảng (tương đương 325.000 USD). Những trái phiếu giả lên đến 2.000 tỷ USD cũng được tìm thấy ở Rome. Những cá nhân liên quan đến sự vụ có kế hoạch sử dụng số trái phiếu giả này để mua plutonium từ Nigeria.

Công tố viên Potenza Giovanni Colangelo cho rằng, một mạng lưới quốc tế tại nhiều quốc gia đã đứng sau vụ gian lận khổng lồ này. Theo nhà chức trách, những kẻ lừa đảo có ý định sử dụng những trái phiếu giả để làm đồ ký quỹ cho các khoản vay bảo đảm.

Trái phiếu giả đã trở thành mánh khóe khá quen thuộc của các tổ chức tội phạm, đặc biệt ở Italia. Trên thực tế, trái phiếu Mỹ giả mệnh giá cao cũng phổ biến hơn tại Châu Âu, nơi người dân nhìn chung không mấy quen thuộc với trái phiếu Mỹ. Vào năm 2009, cảnh sát kinh tế Italia cũng đã thu giữ lượng trái phiếu Mỹ giả trị giá 742 tỷ USD tại Chiasso, khu vực biên giới giữa Thụy Sĩ và Italia. Trong khi đó, tình báo Mỹ ước tính có khoảng 100 vụ việc liên quan đến trái phiếu giả và gian lận tài chính khác xảy ra mỗi năm. Đây được xem là hành động tội phạm ngày càng phổ biến và tinh vi, gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự ổn định của hệ thống tài chính quốc tế.