Cuộc khủng hoảng tại Syria: Chưa có lối thoát

Trong cuộc họp kín của HĐBA LHQ, ngày 12-12, một số thành viên chủ chốt của tổ chức này đã nhằm tới việc thay đổi chế độ tại Syria đồng thời ngăn cản đối thoại trong nội bộ Syria cũng như giữa Syria với Liên đoàn Arab (AL). Tại cuộc họp, người đứng đầu Cao ủy LHQ về nhân quyền, bà Navi Pillay thông báo, đã có hơn 5.000 người thiệt mạng vì bạo lực leo thang tại Syria, cho rằng tình hình tại quốc gia Trung Đông này đã đến mức "không thể chịu nổi"; đồng thời đề nghị HĐBA chuyển cho Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) xem xét hành động trấn áp người biểu tình của chính quyền Syria. Cũng trong ngày 12-12, đại diện của Pháp tại LHQ, Gerard Araud nhấn mạnh, HĐBA phải chịu "trách nhiệm đạo đức" đối với những người thiệt mạng ở Syria vì không lên án hành động trấn áp người biểu tình...

Cùng với chính sách bao vây, siết chặt cấm vận của các nước phương Tây với chính quyền của Tổng thống Basa Bashar al-Assad, thời gian gần đây, nhiều công ty, tập đoàn lớn đang rút khỏi quốc gia này. Trong một động thái mới, ngày 11-12, Suncor Energy Inc, công ty dầu mỏ lớn của Canada có trụ sở tại thành phố Calgary, tuyên bố đình chỉ hoạt động tại Syria. Công ty này vốn quá quen thuộc với Syria, đang liên doanh với Tập đoàn General Petroleum Corp., cung cấp 10% lượng điện của Syria qua nhà máy Elba ở miền Trung. Sau quyết định này, cuộc sống của người dân Syria chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng do nguồn cung điện bị co hẹp.

Trong nước tình hình vẫn không hề khả quan. Ngày 11-12, các lực lượng chính phủ được xe tăng yểm trợ đã giao tranh với hàng trăm binh sĩ đào ngũ ở miền Nam Syria. Đây là một trong những vụ đụng độ vũ trang lớn nhất trong cuộc nổi dậy kéo dài 9 tháng qua chống Tổng thống Bashar al-Assad. Các cuộc biểu tình vẫn hết sức hỗn loạn, cả phản đối chính phủ cũng như đồng tình, ủng hộ. Truyền thông Syria đưa tin, hàng nghìn người đã xuống đường trong những ngày qua ở các thành phố, trong đó có thủ đô Damascus, bày tỏ sự giận dữ trước những sức ép quốc tế đang "làm trầm trọng thêm tình hình" tại Syria. Còn lực lượng đối lập ở một số thành phố cũng không chịu ngồi yên với lời kêu gọi tổng đình công. Bạo lực đã nổ ra ở nhiều nơi. Kênh truyền hình al-Jazeera (trụ sở tại Doha) cho biết, ngày 10-12, có 32 người thiệt mạng do các lực lượng an ninh Syria nổ súng; trong đó, 13 nạn nhân ở điểm nóng Homs.

Dư luận khu vực cho rằng, chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad dẫu có nỗ lực cũng khó cải thiện được tình hình. Vấn đề là cần một giải pháp tổng thể của cộng đồng quốc tế mới hy vọng tháo gỡ cuộc khủng hoảng hiện nay tại Syria. Ngày 12-12, đại diện thường trực của Nga tại LHQ, Vitaly Churkin nêu rõ, "cách duy nhất để giải quyết tình hình tại Syria là thông qua một tiến trình chính trị do người Syria đóng vai trò chủ đạo". Nga ủng hộ những nỗ lực giải quyết khủng hoảng thông qua đối thoại, hơn là thúc đẩy thay đổi chế độ tại một nước thành viên của Liên hợp quốc. Trước đó, các nước BRICS (gồm: Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) đã lên tiếng cực lực phản đối sự can thiệp từ bên ngoài vào công việc nội bộ của Syria, coi đó là hành động đi ngược lại Hiến chương LHQ.

Về phía Syria, trong một động thái mới, ngày 12-12, đại diện thường trực của nước này tại LHQ, Bashar al-Ja'afari cho biết, ngay từ khi bắt đầu xảy ra khủng hoảng, chính quyền Syria đã gửi 16 bức thư tới Tổng Thư ký LHQ, Chủ tịch HĐBA, Giám đốc Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) và người đứng đầu Cao ủy LHQ về nhân quyền. Tuy nhiên, theo ông Ja'afari, những thông tin mà chính quyền Syria cung cấp không được đưa vào báo cáo tại HĐBA, cụ thể là không nêu những hành động bạo lực từ các nhóm vũ trang đối lập.

Trong một diễn biến mới, AL cho biết, vào ngày 17-12 tới, sẽ nhóm họp khẩn cấp để bàn giải pháp hòa bình cho Syria. Tuy nhiên, dư luận cho rằng, với những gì đang diễn ra, không dễ gì tìm được lối thoát cho cuộc khủng hoảng chính trị tại quốc gia này trong tương lai gần.