Festival Mỹ thuật trẻ xôn xao về việc “đạo tranh”

Hai bức vẽ đều mô tả hình ảnh 3 chiếc xe Minsk đầy bụi đường, chằng sau xe những chiếc ba lô, hành lý, bình nước và mũ bảo hiểm. Trong đó, một chiếc xe được dựng thẳng, 2 chiếc xe còn lại dựng chếch bên tay phải. Sự giống nhau kỳ lạ này còn ở chỗ góc nghiêng của những chiếc xe gần như trùng nhau. Sự khác nhau khá ít, chỉ nằm ở việc phối màu và biển số của các xe, ngoài ra, bức Chờ xử lý của họa sĩ Trung Kiên còn có thêm phần đuôi một chiếc xe khác ở phía xa bức vẽ.

Khi được hỏi về sự giống nhau này, họa sĩ Quang Hải là giảng viên ĐH Mỹ thuật Hà Nội, anh cho biết Phượt 2 nằm trong loạt tác phẩm tốt nghiệp cao học của mình, được anh sáng tác từ cách đây một năm. Là một người thích chơi xe Minsk và thích đi ngao du bằng xe máy. Anh khẳng định: 3 chiếc xe, đối tượng được miêu tả trong bức vẽ là xe của mình và 2 người em, bộ 3 chơi thân với nhau và đi chơi cùng nhau. Anh khẳng định, sẵn sàng đưa ra mọi thông tin thuộc về cá nhân để minh chứng bức tranh của mình. Họa sĩ Quang Hải cũng bày tỏ không biết họa sĩ Đỗ Trung Kiên là ai và ngạc nhiên vì sự trùng hợp, giống nhau này.

Anh cũng cho rằng rất khó nói về chuyện đạo hay không đạo tranh. Sự ảnh hưởng giữa các nghệ sĩ là chuyện bình thường, nhưng vấn đề ở chỗ, ảnh hưởng đến mức nào thì gọi là ảnh hưởng và đến mức nào thì là sao chép. Anh không muốn phân tích về sự giống và khác nhau giữa hai bức tranh, mà cho rằng đây là việc của các nhà chuyên môn, quản lý giải quyết. Tuy nhiên, theo anh nếu một họa sĩ sao chép lại tranh của người khác cũng rất bình thường, nhưng không nên mang đi triển lãm vì sẽ rất dễ bị nhận ra.

Hai bức tranh này đều xuất hiện trong 2 sự kiện mỹ thuật đáng chú ý, bức Phượt 2 của họa sĩ Quang Hải từng được bày trong triển lãm mừng 20/11 của các giảng viên trường Mỹ thuật. Còn bức "Chờ xử lý" của họa sĩ Trung Kiên góp mặt trong Festival Mỹ thuật trẻ diễn ra tại HN từ 28/11 - 10/12/2011.

Chiều 5/12, ông Nguyễn Phú Cường, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật - Nhiếp ảnh, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật của Festival Mỹ thuật trẻ đã triệu tập Hội đồng để phân xử vụ việc trên. Ông Cường cho hay, theo tiêu chí và quy chế, tất cả những tác phẩm xâm hại đến bản quyền đều bị xử lý nghiêm khắc. Các thành viên Hội đồng nghệ thuật phía Nam cũng “vào cuộc” và có văn bản nhận định gửi ra Hà Nội.

Sau khi làm việc một cách khách quan, Hội đồng tán thành luận điểm tranh của họa sĩ Đỗ Trung Kiên chịu ảnh hưởng tới 90% tranh của họa sĩ Quang Hải. Bà Khuê cho biết thêm, quá trình được đào tạo ở Nga đã thể hiện rõ trong bức tranh Phượt 2 của họa sĩ Hải, đó là cách vẽ hiện thực, chi tiết. Anh Quang Hải cũng là người yêu xe máy cổ, có tới 4 chiếc xe Minsk, trong đó có 2 chiếc đã được “độ” nhiều chi tiết và được anh thể hiện rõ trong bức tranh, chẳng hạn sơn xe màu vàng, mũ bảo hiểm tự chế, chiếc bình tông thời chống Mỹ, chắn bùn, cách chằng, treo ba lô trên xe…

Họa sĩ Hải cũng đưa ra một tấm ảnh chụp 3 chiếc xe với ngày tháng rõ ràng, chứng minh được quá trình và chi tiết của tranh, trong khi đó, họa sĩ Kiên chỉ nói là dựa trên tư liệu và đưa ra một vài tấm hình về xe máy nhưng không có tính thuyết phục.

Được biết, hiện họa sĩ Kiên đã làm đơn xin rút khỏi giải, BTC Festival Mỹ thuật trẻ đang cân nhắc có nên gửi văn bản về Viện Đại học Mở, nơi anh đang làm trợ giảng hay không. Theo khẳng định của ông Nguyễn Phú Cường, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, sẽ có một số biện pháp xử lý đối với trường hợp của họa sĩ Đỗ Trung Kiên. Cụ thể là tháo tác phẩm khỏi triển lãm, không trả nhuận treo, không đưa vào cuốn sách in, gỡ tranh khỏi trang web của Cục, ra văn bản thông báo vi phạm gửi cho tác giả.