Thông tin về điều hành giá mặt hàng điện, xăng dầu

Hiện nay có một số thông tin được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng nội dung Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời chất vấn của các Đại biểu Quốc hội phiên họp ngày 24/11/2011 kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XIII về giá điện và việc lỗ lãi trong kinh doanh xăng dầu của của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam. Để giúp công luận hiểu rõ nội dung trả lời, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

Về giá điện

Số liệu 4,6% có báo đăng tin là giá thành, có báo đăng tin là giá bán điện tăng trong năm 2012 là không chính xác.

Việc tính toán giá thành và giá điện năm 2012 được căn cứ trên cơ sở một số thông số đầu vào cơ bản như: (i) giá than mới, (ii) Giá dầu FO (Ma dút) và DO (Đi-ê-den), (iii) Giá khí, ...

Đồng thời, để cân bằng tài chính một phần cho EVN, giảm dần khoản chi phí còn "treo lại" chưa tính hết vào giá bán điện từ năm 2010 thì cần phải phân bổ một phần các chi phí vào giá thành điện năm 2012 như: Phân bổ số lỗ sản xuất kinh doanh điện năm 2010 do phát điện giá cao; Phân bổ chênh lệch tỷ giá tính đến 31/12/2010; Phân bổ chi phí tiếp nhận lưới điện nông thôn từ 2010 trở về trước,...

Với các nguyên tắc tính toán như trên thì tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện 2012 dự kiến sẽ tăng ở mức trên 10%. Về mức tăng giá bán điện cụ thể và thời điểm thực hiện sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định, nhưng không cao hơn mức tăng 15,28% của lần điều chỉnh giá trước.

Kết quả kinh doanh xăng dầu của Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex):

Về tình hình sản xuất kinh doanh các năm 2008, 2009, 2010:

Theo báo cáo kết quả kiểm toán của Deloitte thì kết quả kinh doanh phản ánh trên báo cáo tài chính của Petrolimex qua các năm 2008, 2009, 2010 đều có lãi, cụ thể:

+ Năm 2008: kinh doanh xăng dầu lãi + 642 tỷ đồng; các hoạt động khác lãi + 376 tỷ đồng; tổng hợp chung lãi + 1.018 tỷ đồng;

+ Năm 2009: kinh doanh xăng dầu lãi + 2.660 tỷ đồng; các hoạt động khác lãi + 557 tỷ đồng; tổng hợp chung lãi + 3.217 tỷ đồng;

+ Năm 2010: kinh doanh xăng dầu lỗ - 172 tỷ đồng; các hoạt động khác lãi + 486 tỷ đồng; tổng hợp chung lãi + 81 tỷ đồng;

Về tình hình sản xuất kinh doanh năm 2011:

Theo báo cáo quyết toán hợp nhất 6 tháng đầu năm 2011 của Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (gồm văn phòng Tổng công ty và 42 công ty công ty thành viên) kinh doanh xăng dầu lỗ 1.840 tỷ đồng. Sau khi rà soát bước đầu về kết quả kinh doanh của Tổng Công ty, Bộ Tài chính xét thấy nếu không có những nguyên nhân chủ quan như việc Tổng Công ty chi trả thù lao cho đại lý, Tổng đại lý vượt chi phí kinh doanh định mức theo quy định và nguyên nhân khách quan là tỷ giá ngoại tệ tăng thì kinh doanh xăng dầu không lỗ lớn như vậy, cụ thể:

(i) Nguyên nhân trực tiếp và chủ yếu là sự biến động tăng của tỷ giá ngoại tệ.

Nguồn xăng dầu Tổng công ty cung ứng cho thị trường nội địa từ đầu năm đến 15/9/2011 chủ yếu là nhập khẩu chiếm 75,81% tổng khối lượng nhập khẩu và mua trong nước. Tổng lượng ngoại tệ nhập xăng dầu của Tổng công ty phải vay (và có một phần mua) của ngân hàng để thanh toán cho nhà cung cấp xăng dầu nước ngoài từ đầu năm đến 15/9/2011 là 3.979 triệu USD, trong đó 6 tháng đầu năm là 2.974 triệu USD.

Với số ngoại tệ lớn như trên, nên sự biến động của tỷ giá ngoại tệ đã phát sinh chênh lệch tỷ giá ở nhiều thời điểm khác nhau (thời điểm vay, trả nợ và thanh toán cho nhà cung cấp), đặc biệt là đợt điều chỉnh tỷ giá của Ngân hàng nhà nước vào ngày 11/2/2011 với biên độ lớn (tăng 9,3%), tính ra bình quân trong 6 tháng đầu năm 2011 một USD nhập khẩu xăng dầu, lỗ chênh lệch tỷ giá bình quân là 485 VNĐ/USD. Vì vậy, trong 6 tháng đã làm phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá (sau khi đã bù trừ lãi chênh lệch tỷ giá) của Tổng Công ty là 1.425 tỷ đồng chiếm 77,5% tổng số lỗ kinh doanh xăng dầu (Tổng lỗ kinh doanh xăng dầu là: 1.840 tỷ đồng).

(ii) Về thù lao giành cho đại lý, Tổng đại lý:

Trong quá trình thực hiện bán hàng 6 tháng đầu năm 2011 mức chi phí kinh doanh xăng dầu thực tế phát sinh của Petrolimex vượt so với chi phí kinh doanh định mức quy định tại tại Thông tư 234/2009/TT-BTC, tổng số tiền là: 516.168.061.612 đồng. Việc này là do Tổng Công Ty đã chi phí thù lao đại lý cho Tổng đại lý, đại lý có thời điểm cao, thậm chí có thời điểm cao hơn mức chi phí kinh doanh xăng dầu định mức (600 đồng/lít với xăng, điezen, dầu hỏa; 400 đồng/kg với madut)./.