Nghiêm kỷ cương, rõ trách nhiệm

Bài học từ buông lỏng quản lý

Vân Côn có diện tích đất tự nhiên 620ha, rộng thứ 3 sau xã An Khánh và An Thượng của huyện Hoài Đức. Dân cư sống rải rác ở 8 thôn, công tác quản lý đất đai buông lỏng cộng với việc xử lý vi phạm chưa kịp thời, không triệt để nên từ tháng 6-2011 trở về trước, vi phạm pháp luật về đất đai diễn ra phổ biến ở tất cả các thôn, xóm. Theo thống kê của UBND xã, chỉ trong hai năm (2009-2010), toàn xã đã xảy ra 112 trường hợp vi phạm Luật Đất đai với tổng diện tích 6.134m2, chủ yếu là sử dụng đất nông nghiệp trái mục đích. Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2011, lợi dụng bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp, người dân đã ồ ạt "nhảy dù" lấn chiếm đất công, xây nhà, xây tường bao, đổ đất san nền trên đất nông nghiệp với tổng số 81 trường hợp, diện tích vi phạm xấp xỉ 7.000m2. Trong số đó có 37 trường hợp xây nhà, 34 trường hợp xây móng và tường nhà trên đất nông nghiệp; 10 trường hợp đổ đất, xây nhà trên đất công, đường đi chung trong thôn. Không chỉ số hộ vi phạm nhiều, quy mô vi phạm cũng rất phức tạp. Có hộ vi phạm chỉ vài chục mét vuông, nhưng có nhiều hộ đã xây dựng nhà ở, tường bao, đổ đất chiếm từ 100m2 đến 1.000m2.

Hàng loạt ngôi nhà xây dựng trên đất nông nghiệp tại xã Vân Côn. Ảnh: Đỗ Hà

Chủ tịch UBND xã Vân Côn Nguyễn Văn Sơn thừa nhận, để xảy ra vi phạm trên là do công tác quản lý đất đai tại địa phương một thời gian dài bị buông lỏng. "Trình độ cán bộ cơ sở yếu dẫn đến hàng loạt vi phạm lấn chiếm đất công, sử dụng đất nông nghiệp trái phép. Ở một số thôn, trưởng thôn chưa làm tròn trách nhiệm, chưa kiểm tra thường xuyên, báo cáo kịp thời với chính quyền xã khi xảy ra vi phạm, thậm chí bao che" - ông Sơn lý giải. Đáng nói, sau khi phát hiện vi phạm, lực lượng chức năng của xã đã lập biên bản đình chỉ thi công, yêu cầu chủ hộ vi phạm tháo dỡ, trả lại nguyên trạng ban đầu nhưng việc xử lý không triệt để nên người sau nhìn người trước, đua nhau lấn chiếm, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ngoài ra, Đại lộ Thăng Long chạy qua địa phận xã cũng khiến đất đai ở đây tăng giá chóng mặt, kể cả đất nông nghiệp. Thời điểm chúng tôi về thực tế tại xã vào những ngày đầu tháng 11, thống kê sơ bộ có đến gần chục tấm biển đặt dọc các con đường liên thôn, liên xã rao chuyển quyền sử dụng đất ở, đất vườn, đất canh tác... Thêm vào đó, mấy năm gần đây, ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ phát triển đã gây ra tình trạng quá tải, thiếu mặt bằng sản xuất, người dân làm liều để có nơi làm ăn buôn bán.

Quy rõ trách nhiệm

Để lập lại kỷ cương trong công tác quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn, quan điểm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền xã Vân Côn là kiên quyết ngăn chặn vi phạm mới phát sinh; tập trung xử lý các vi phạm đang tồn tại. Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là xác định rõ trách nhiệm của tập thể UBND xã, chủ tịch UBND, cán bộ địa chính, bí thư chi bộ, trưởng thôn. Chủ tịch Nguyễn Văn Sơn cho biết, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2011-2016, UBND xã đã thành lập tổ công tác do Chủ tịch UBND xã làm tổ trưởng, đại diện các ban, ngành, đoàn thể là thành viên. Ngoài ra, tổ công tác còn có sự tham gia của 30 cán bộ gồm trưởng thôn, lực lượng công an, quân sự. Hằng ngày, tổ công tác có nhiệm vụ kiểm tra toàn bộ diện tích đất trên địa bàn để kịp thời ngăn chặn, lập biên bản, xử lý và tổ chức cưỡng chế ngay đối với những hộ cố tình vi phạm, kiên quyết không để trường hợp nào phát sinh, tái phạm. Theo đó, bắt đầu từ tháng 7-2011, tất cả các trường hợp mới phát sinh đều bị lập biên bản, ra quyết định xử phạt hành chính và tổ chức cưỡng chế tại chỗ. Điển hình như hộ bà Đỗ Thị Mai, thôn Vân Côn tự ý xây móng nhà và đổ nền trên đất nông nghiệp tại khu đồng Giót, diện tích 48m2. Ngay sau khi phát hiện, xã đã tiến hành lập biên bản, ra quyết định xử phạt hành chính và cưỡng chế tại chỗ. Tương tự, hộ ông Nguyễn Đắc Triệu, thôn Quyết Tiến, dựng nhà khung sắt trên đất nông nghiệp tại khu Đầu Hùng, diện tích 30m2; hộ ông Nguyễn Thiên Hà, thôn Cát Thuế dựng nhà khung sắt trên đất công tại khu Lùm Tum, diện tích 75m2… cũng đã bị xã cưỡng chế tại chỗ. Với giải pháp kiên quyết "bóc dỡ" vi phạm từ khi mới phát sinh và xử lý triệt để các trường hợp tái lấn chiếm nên từ đầu tháng 7 đến nay, trên địa bàn xã Vân Côn tình trạng vi phạm Luật Đất đai giảm mạnh.

Đối với những vi phạm tồn tại từ tháng 6-2011 trở về trước, xã đang chỉ đạo các ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động nhân dân tự giác tháo dỡ công trình vi phạm. Cùng với đó, UBND xã tiến hành tổng hợp, phân loại theo quy mô, diện tích, thời điểm để hoàn thiện hồ sơ xử lý theo quy định. Để bảo đảm công bằng, trước mắt Vân Côn sẽ xử lý những trường hợp vi phạm lấn chiếm đất công, sau đó sẽ xử lý vi phạm tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp. Trước khi triển khai đồng loạt, UBND xã sẽ tổ chức xử lý điểm ở một số thôn, xóm nhằm rút kinh nghiệm. Để hoàn thành các nhiệm vụ này, xã đã quán triệt các quy định của pháp luật về đất đai cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; hướng dẫn trình tự, thủ tục xử lý khi phát hiện vi phạm mới.