Thủ tướng Jordan bị sa thải vì chậm cải cách

Ông Marouf al-Bakhit. Ảnh: Guardian

Thủ tướng Jordan đã trở thành nạn nhân mới nhất của Mùa xuân Ảrập, khi bị Quốc vương nước này sa thải sau khi không thúc đẩy cải cách nhằm xoa dịu bất bình.

Ông Marouf al-Bakhit đã được yêu cầu từ chức với những cáo buộc bất tài, các vấn đề kinh tế, bao che và những nghi ngờ cho rằng, chính phủ đã sắp đặt để tấn công vào người biểu tình ủng hộ dân chủ. Người kế nhiệm ông sẽ là Awn al-Khasawneh, một cựu thẩm phán, người sẽ trở thành thủ tướng thứ ba của Jordan trong năm nay.

Bakhit, nguyên là vị tướng bảo thủ, bị đổ lỗi cho việc thực thi cải cách quá chậm chạp, rồi những hoen ố về một dự án sòng bạc gây tranh cãi. Vào hôm chủ nhật, 70/120 nghị sĩ Jordan đã viết thư trình Quốc vương yêu cầu Thủ tướng từ chức. Giới phân tích cho rằng, đây là sự thể hiện quyền lực của quốc hội khá hiếm hoi.

"Tiếp tục cải cách chính trị đòi hỏi sự xem xét lại một số điều luật phù hợp với hiến pháp mới của chúng ta, với tự do và những quy định của pháp luật", Quốc vương Jordan nói trong bức thư gửi tới ông Khasawneh.

Ông Khasawneh đã hoan nghênh sự tham gia của người Hồi giáo trong chính phủ của ông và cam kết sẽ giữ các kênh cởi mở với họ cũng như những phong trào đối lập khác. Chính phủ mới sẽ làm việc "để khôi phục niềm tin của người dân vào chính phủ, cư xử với mọi người trên cơ sở công bằng và pháp luật", ông nói.

Người Hồi giáo ở Jordan được phép đóng vai trò trong quốc hội, nhưng vẫn còn hoài nghi về chính sách của chính phủ. Jordan, cũng như Morocco đã tương đối thành công trong việc kiềm chế các vụ biểu tình, bất chấp bất ổn khắp khu vực, từ Tunisia tới Syria. Quốc vương Abdullah cũng cam kết nhiều thay đổi hơn nữa, bao gồm sự tự do hơn cho các đảng phái chính trị, và cho phép quốc hội bổ nhiệm thủ tướng, nhưng ông không công bố thời gian cụ thể cho việc thực thi.

Khasawneh, 61 tuổi, trước đây là cố vấn luật cho cha của Quốc vương, Vua Hussein.

Chính phủ của ông Bakhit được thành lập vào tháng 2 và vừa được cải tổ hồi tháng 7, trong bối cảnh các cuộc biểu tình yêu cầu cải cách chính trị và kinh tế diễn ra nhiều nơi ở Jordan.

Các nguồn tin thân cận với ông Khasawneh cho biết Quốc vương đã chấp nhận đơn từ chức của ông Bakhit và bổ nhiệm ông Khasawneh đứng ra thành lập chính phủ mới. Ngoài ra, Quốc vương cũng bổ nhiệm tướng Feisal Shobaki phụ trách lực lượng tình báo, thay thế ông Mohamda Raqqad đã nắm giữ chức vụ này từ năm 2008. Dự kiến, Quốc vương Abdullah II cũng có kế hoạch tiến hành cải tổ trong hoàng cung và các cơ quan an ninh.