Nghịch lý nhà thu nhập thấp

Trong đó điều bất hợp lý là những căn hộ bán cho người thu nhập thấp có diện tích khá cao, số tiền để có thể mua được căn hộ đó cũng tới gần tỷ đồng (với căn hộ khoảng 60-80m2, trị giá ít nhất cũng gần 700 triệu đồng đến ngót tỷ đồng). Như vậy, ý nghĩa khái niệm thu nhập thấp của người lao động dường như không còn đúng nữa.

Với mức giá khá cao, nhiều người thu nhập thấp vẫn chưa thể mong sở hữu một căn nhà. Ảnh: Tuấn Anh – TTXVN

Nghịch lý này đã để lại hệ lụy, khi nhiều người đủ tiêu chuẩn mua NTNT nhưng lại không có tiền nộp đủ dẫn đến tình trạng có kẻ cơ hội lợi dụng tình thế trên mua bán trao tay để kiếm lời bất chính. Trước thực tế này ngành chức năng đã chặt chẽ hơn khi xét duyệt thủ tục để người thu nhập thấp được mua nhà, cùng với thị trường BĐS, nhất là phân khúc nhà chung cư trầm lắng, thì NTNT lại có dấu hiệu khó bán. Nguyên nhân của việc khó bán NTNT không phải bắt đầu từ việc không có nhu cầu, mà bắt nguồn từ việc người thu nhập thấp không thể có tiền để mua nhà dù đã được cấp có thẩm quyền xét duyệt đủ tiêu chuẩn. Bên cạnh đó, do thị trường BĐS ảm đạm, cùng với những quy định chặt chẽ, nên những kẻ cơ hội không mua nhà dạng này nữa vì có mua cũng không thể kiếm lời.

Tại dự án NTNT ở Đặng Xá, huyện Gia Lâm có tổng số 946 căn, nhưng đợt 1 (tháng 5-2011) mở bán căn hộ đầu tiên, có 300 hồ sơ hợp lệ, nhưng chỉ có 200 người đến bốc thăm ký hợp đồng; đợt 2 (tháng 7), cũng chỉ có 400 hồ sơ hợp lệ được đăng ký. Còn tại dự án NTNT ở Sài Đồng, quận Long Biên có 400 căn bốc thăm trong tháng 5-2011 nhưng đến nay vẫn đang trong quá trình làm hợp đồng mua bán. Thậm chí, đã có những người bốc thăm được rồi, nhưng lại không ký hợp đồng vì không có tiền nộp. Về vấn đề này, một người có nhu cầu mua NTNT ở dự án Đặng Xá chia sẻ, họ đã đăng ký và có đủ tiêu chuẩn được mua NTNT. Song, họ lại băn khoăn, lo lắng khi giá nhà khoảng 10,5 triệu đồng/m2. Với căn hộ họ đã đăng ký được là hơn 65m2 thì phải nộp số tiền gần 700 triệu đồng. Bên cạnh đó, dự án này lại cách xa trung tâm tới gần 20km, diện tích nhà lớn, số tiền cần đóng cao, cộng với những chi phí sinh hoạt hằng ngày, khiến họ đang băn khoăn có nên tiếp tục mua hay không... Nhiều người cho rằng, với giá NTNT cao như vậy, quả là thách thức cho tất cả những người thuộc diện thật sự có thu nhập thấp.

Từ thực tế này, nhiều chuyên gia, cũng như những người có đủ tiêu chuẩn được mua NTNT cho rằng, diện tích nhà chỉ nên rộng 35-50m2 là phù hợp. Bởi, diện tích nhỏ, số tiền phải nộp cũng ít hơn, khi đó người thu nhập thấp mới có điều kiện để tiếp cận với loại hình nhà kiểu này. Cũng có chuyên gia nhấn mạnh, với người thu nhập thấp ở đô thị lớn không nên bán nhà cho họ mà chỉ nên cho thuê. Vì đã có nhiều chứng minh về việc người thu nhập thấp không có đủ khả năng để mua loại nhà này. Nếu họ có khả năng mua được thì không còn là người thu nhập thấp nữa...

Cùng với các ý kiến này, đại diện ngành chức năng cũng khẳng định, NTNT là một chính sách an sinh xã hội. Vì thế, Nhà nước cần quan tâm thỏa đáng trong việc cung cấp nguồn vốn, quản lý và vận dụng chính sách. Chẳng hạn, với một người lao động, hay một công chức mới ra trường có thu nhập thấp, nên được hỗ trợ vay vốn ngân hàng để mua nhà và thế chấp bằng chính căn hộ đó cũng như việc trích trả tiền bắt buộc từ thu nhập cá nhân hằng tháng. Khi cá nhân có thu nhập tăng lên và muốn chuyển nhượng, đối tượng mua lại cũng phải là người có thu nhập thấp và giá nhà sẽ được ấn định sau khi đã chiết khấu theo thời gian... Làm được như vậy, đây sẽ là nguồn nhà ổn định để giải quyết về nhà ở cho số đông đối tượng có nhu cầu, vừa đáp ứng được yêu cầu an sinh, vừa quản lý có hiệu quả quỹ nhà này.