Gập ghềnh đường cao tốc

Thiếu quy định quản lý
Theo Trung tâm quản lý đường ô tô cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương (gọi tắt là Trung tâm quản lý), khi đưa tuyến đường cao tốc vào khai thác (tháng 2-2010), dự báo lượng xe lưu thông qua đoạn đường này là khoảng 43.885 xe/ngày đêm. Thế nhưng hiện nay, lượng xe qua lại vào khoảng 60.800 xe/ngày đêm, riêng những dịp cao điểm như ngày lễ, tết vào khoảng 72.000 xe/ngày đêm. Sau 15 tháng khai thác tạm thời tuyến đường này, đã có 6.676 sự cố xảy ra, trong đó có 2.328 trường hợp nổ lốp, 4.103 trường hợp xe chết máy, 197 vụ xe va chạm do lấn tuyến và 7 vụ tai nạn khiến 20 người tử vong.

Ông Nguyễn Huy Thao, Giám đốc Trung tâm quản lý cho biết, do đang trong giai đoạn khai thác tạm thời, chưa có một cơ chế rõ ràng trong quản lý và khai thác các tuyến đường cao tốc nên đã phát sinh nhiều vấn đề, như dù là đường cao tốc nhưng do chưa có biển báo cấm dừng đỗ nên tình trạng dừng đỗ xe trên đường rất lộn xộn. Nhiều tài xế dừng đỗ xe ngay cả trên làn dừng xe khẩn cấp để… nghỉ, cho khách tham quan, chụp hình, thậm chí để…ngủ! Quy định xử phạt hành chính về hành vi này chưa có, vì vậy các lực lượng chức năng chủ yếu là nhắc nhở hoặc phạt sang các lỗi khác như dừng xe cạnh đường đang lưu thông, quá tải hoặc giấy tờ xe không hợp lệ… Khi xảy ra thiệt hại, một số chủ phương tiện cũng không đồng ý bồi thường vì cơ sở pháp lý về bồi thường thiệt hại chưa có. Tính đến nay đã có 165 vụ ô tô gây ra sự cố làm hư hại tài sản đường cao tốc, thiệt hại ước 2,8 tỷ đồng, trong đó có 142 vụ đã thỏa thuận bồi thường 2,116 tỷ đồng; 16 vụ đang thỏa thuận bồi thường 87,1 triệu đồng; 7 vụ chưa đồng ý bồi thường 406,7 triệu đồng; và có 4 vụ phải chuyển qua tòa án xử lý do không thống nhất được mức bồi thường…

Hạ tầng nhiều khiếm khuyết
20 người chết, hàng trăm người bị thương và 2,8 tỷ đồng tiền bồi thường tài sản hư hại là những con số không hề nhỏ khi tuyến đường cao tốc mới chỉ đi vào khai thác được hơn 15 tháng. Theo Trung tâm quản lý, thống kê các sự cố cho thấy nguyên nhân chủ yếu là do xe chạy quá tốc độ cho phép, chở quá tải, kỹ thuật xe và chất lượng xe không bảo đảm, khoảng cách giữa hai xe lưu thông không đủ điều kiện an toàn, lái xe ngủ gật khi điều khiển phương tiện, không tuân thủ các quy định an toàn khi gặp sự cố…

Thừa nhận các nguyên nhân, tuy nhiên cánh lái xe cũng kêu ca là tai nạn xảy ra còn do chất lượng đường kém và công tác quản lý yếu. Hiện ở các đường dẫn (nối vào đường cao tốc chính) có nhiều đoạn rất nguy hiểm do xuất hiện nhiều ổ gà, mặt đường lún sụt như đoạn từ Tân Tạo đến chợ Đệm (dài 9,6km), đoạn từ nút giao Bình Thuận đến chợ Đệm (2,2km). Thậm chí, nhiều đoạn có miệng cống thoát nước (đã thi công xong) trồi cao hơn mặt đường, gây nguy hiểm cho các phương tiện giao thông qua lại.

Ông Đặng Đức Tiếp, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ vận tải cho rằng, hệ thống biển báo trên đường cao tốc cũng chưa hợp lý, lái xe rất khó quan sát do biển nhỏ, chữ nhỏ lại để bên vệ đường. Trong khi đó, biển chỉ dẫn giao thông trên đường cao tốc phải là biển lớn, giăng ngang trên cao, ít chữ và có hình chưa minh họa để lái xe dù chạy tốc độ cao vẫn quan sát được. Hệ thống đèn chiếu sáng cũng không ổn, nhiều đoạn có đèn song cũng không ít đoạn không có đèn. Hơn nữa, do chưa có hàng cây xanh ngăn cách giữa hai chiều đường nên khi các phương tiện sử dụng đèn pha để lưu thông vào ban đêm rất dễ gây lóa mắt cho người điều khiển phương tiện chạy theo chiều ngược lại.

Theo Trung tâm quản lý, trên tuyến đường cao tốc TP Hồ Chí Minh -  Trung Lương vẫn còn 14 hạng mục đang tiếp tục thi công. Do yêu cầu thông xe sớm, đường đang trong quá trình khai thác tạm thời nên chưa đủ thời gian gia tải, vì vậy chủ đầu tư (Ban quản lý dự án Mỹ Thuận) vẫn đang tiếp tục theo dõi, hoàn thiện. Ban quản lý dự án cũng đã kiến nghị Bộ Công an và Bộ GTVT sớm ban hành các chế tài quy định về quản lý và khai thác đường cao tốc, để có thể đưa đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương vào khai thác chính thức.