Morocco: Chưa thể yên bình

Tuy nhiên, những gì đang diễn ra cho thấy, quốc gia Bắc Phi này chưa thể bình yên. Trong những ngày qua, hàng nghìn người Morocco vẫn tiếp tục biểu tình trên cả nước đòi cải cách hơn nữa. Đây được xem là cuộc biểu dương sức mạnh của "Phong trào 20-2" vốn tổ chức các cuộc biểu tình rầm rộ suốt mấy tháng qua đòi giải quyết tình trạng lương thấp, giáo dục kém và nạn tham nhũng... "Phong trào 20-2" cũng tuyên bố sẽ duy trì các cuộc biểu tình cho đến khi đạt được mục đích.

Cuộc trưng cầu ý dân vừa qua tại Morocco diễn ra trong bối cảnh làn sóng biểu tình đang làm rung chuyển toàn thế giới Arập. Và đây được xem là một nhượng bộ của người đứng đầu quốc gia Bắc Phi nhằm làm lắng dịu tình hình. Quốc vương Mohammed VI đã đề xuất sửa đổi hiến pháp và đề nghị tiến hành cuộc trưng cầu ý dân. Theo đó, Quốc vương vẫn là nguyên thủ quốc gia, tư lệnh tối cao của quân đội, thủ lĩnh tôn giáo, song Thủ tướng là người đứng đầu Chính phủ, có quyền bổ nhiệm các thành viên Chính phủ, vốn thuộc thẩm quyền của Quốc vương. Thủ tướng sẽ do đảng chiếm đa số trong Quốc hội bầu ra và sẽ có quyền giải tán Quốc hội. Ngoài ra, Thủ tướng được quyền thảo luận về chính sách Nhà nước với Hội đồng Chính phủ họp hàng tuần mà không cần sự có mặt của Quốc vương. Thủ tướng sẽ do đảng chiếm đa số trong Quốc hội bầu và có quyền giải tán cơ quan lập pháp…

Hành động của Quốc vương Mohammed VI là một bước nhằm mở đường cho sự yên ổn ở Morocco. Trong mắt người dân nước này vị quốc vương 48 tuổi, từng tốt nghiệp tiến sĩ luật tại Pháp, lên ngôi năm 1999 với những đặc quyền tối thượng của một nguyên thủ, vẫn rất được lòng dân chúng. Họ chỉ bất bình với bộ máy Chính phủ và các cố vấn của quốc vương mà họ tin rằng đầy tham lam và tha hóa.

Chấp nhận giảm quyền lực, điều mong muốn của Quốc vương Mohammed VI là tạo sự cân bằng, độc lập và phân chia quyền lực nhằm mục đích mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân. Chính điều này đã nhận được sự ủng hộ của người dân quốc gia Bắc Phi này. Trước và sau khi kết quả cuộc trưng cầu ý dân được công bố, hàng nghìn người dân đã xuống đường ủng hộ Hiến pháp sửa đổi, cho đây là một mô hình cải cách dân chủ trong thế giới Arập. Thủ tướng Abbas El Fassi cho rằng, Hiến pháp mới sẽ "đưa Morocco vào hàng ngũ các quốc gia dân chủ".

Tuy nhiên, với "Phong trào 20-2" thì không như vậy. Tổ chức này cho rằng, kế hoạch của Quốc vương là chưa đủ và chưa thỏa mãn về "sự phân quyền thực sự". Cần phải hiểu rằng, phong trào này của thanh niên Morocco được đặt tên theo ngày các cuộc biểu tình bắt đầu bùng phát. Cuộc biểu tình ngày 20-2 đã lôi kéo hàng nghìn người xuống phố trong một cuộc biểu tình rầm rộ chưa từng thấy ở vương quốc Bắc Phi này nhằm kêu gọi cải cách và chấm dứt tham nhũng. Vấn đề ở đây, liệu "Phong trào 20-2" có phải là tiếng nói đại diện cho người dân quốc gia ở xứ lục địa đen này hay không? Câu hỏi này vẫn còn nghi hoặc. Dựa chủ yếu vào mạng điện tử Facebook, họ lan truyền thông điệp kêu gọi người dân đi biểu tình tại nhiều thành phố như: Rabat, Casablanca, Marrakesh, Fez và Tangiers. Không loại trừ, ở đây có sự lợi dụng, kích động nhằm lật đổ thể chế đang tồn tại ở Morocco. Nhân tố thuận lợi này đã được mạng lưới khủng bố al Qeada ở Bắc Phi (AQIM) tận dụng. Vụ khủng bố bằng bom dã man ở thành phố Marrakesh, hồi cuối tháng 4 vừa qua, làm 15 người thiệt mạng, trong đó có 11 người nước ngoài là một trong những ví dụ cụ thể nhất.

Morocco chưa thể bình yên trong tương lai gần là điều được dự đoán. Vấn đề đặt ra ở đây là cuộc "cải cách thực sự" mà "Phong trào 20-2" đòi hỏi, cụ thể là gì hay chỉ là cái cớ để làm lũng đoạn, gây bất ổn tình hình đất nước. Tìm được lời giải, theo giới quan sát, mới có thể hy vọng về một Morocco thật sự yên bình.