Chậm vụ mùa, dễ mất vụ đông

Vụ xuân vượt khó, bội thu

Thu hoạch lúa xuân tại huyện Mỹ Đức.  Ảnh: Yến Ngọc

Từ đầu vụ xuân 2011 đến cuối tháng 3, HN trải qua 20 đợt không khí lạnh, trong đó có 4 đợt rét đậm, rét hại, có đợt kéo dài trên 30 ngày, gây ảnh hưởng đến mạ, thời vụ gieo cấy. Số giờ nắng trong ngày và cường độ ánh sáng thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Số diện tích mạ xuân bị chết rét lên đến 240ha, tập trung chủ yếu ở Ba Vì, Đông Anh, Gia Lâm. Ngoài ra, tình trạng hạn hán, thiếu nước xảy ra trên diện rộng. Mực nước sông, hồ của HN xuống thấp, gây khó khăn cho công tác chống hạn. Bên cạnh đó, giá các loại vật tư nông nghiệp đều tăng từ 10% đến 15% so với năm trước, giống lúa lai nhập khẩu tăng 20-25%, gây bất lợi lớn cho nông dân. Do ảnh hưởng thời tiết, diễn biến của một số dịch hại trên lúa cũng gia tăng, một số diện tích nhiễm ốc bươu vàng, nghẹt rễ, bọ xít…

Được sự chỉ đạo tập trung, kịp thời của các cấp, ngành chức năng, vụ xuân được mùa lớn nhất từ trước đến nay. Ông Đào Xuân Thường, Phó trưởng phòng Trồng trọt, Sở NN&PTNT HN cho rằng, do ứng phó kịp thời với điều kiện thời tiết bất thường, công tác chăm sóc, chỉ đạo bón phân tại các địa phương được triển khai đúng, chặt chẽ nên vụ xuân bội thu. Vụ xuân, Hà Nội gieo trồng 127 nghìn héc ta, trong đó lúa xuân 100 nghìn héc ta, hoa màu 27 nghìn héc ta. Năng suất lúa ước đạt 59 tạ/ha, cao hơn vụ xuân năm trước hơn 2 tạ/ha. Nhiều huyện đạt năng suất vượt trội như Phú Xuyên, Mỹ Đức đạt 67 tạ/ha. Cơ cấu giống cũng có nhiều chuyển biến, cơ cấu giống lúa lai đã tăng 3,1%, lúa thơm, nếp tăng 5%.

Khẩn trương gieo cấy vụ mùa, vụ đông

Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Phạm Ngọc Thạch, khó khăn lớn nhất đối với vụ mùa, vụ đông năm nay là thời gian sinh trưởng lúa xuân kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thời vụ gieo cấy lúa mùa và kế hoạch sản xuất vụ đông. Đặc biệt là thời tiết diễn biến phức tạp, có thể nắng nóng, hạn hán, mưa to, mưa nhiều đầu vụ làm ngập úng lúa mới cấy; bão lụt và sâu bệnh ảnh hưởng đến năng suất. Khó khăn còn là tình trạng thiếu giống nghiêm trọng, không có giống chuyển vụ và giá giống khá cao. Một số vùng ven đô lệ thuộc vào việc thuê mướn lao động từ địa phương khác nên nhiều khả năng kết thúc cấy mùa quá muộn và làm ảnh hưởng đến vụ đông. Theo kế hoạch, tổng diện tích gieo cấy vụ mùa 2011 là 118.758ha, trong đó lúa 102.164ha, cây màu 16.594ha. Để vụ mùa thắng lợi, Sở NN&PTNT yêu cầu các huyện cần khẩn trương thu hoạch nhanh, gọn lúa xuân theo phương châm "xanh nhà hơn già đồng", bảo đảm đúng thời vụ, phấn đấu cấy sớm, cấy gọn vụ mùa để tăng hiệu quả phòng chống úng và tạo điều kiện giải phóng đất cho sản xuất vụ đông. Cần chọn những giống ngắn ngày, có năng suất, chất lượng cao, có khả năng chống chịu với thời tiết và sâu bệnh. Các đơn vị phục vụ giống cần tăng khả năng cung ứng, cùng với các địa phương có giải pháp hỗ trợ nông dân giải quyết đủ giống sản xuất. Cần thực hiện tốt thời vụ gieo cấy, tăng cường tối đa diện tích lúa sạ hàng bằng công cụ kéo tay, phấn đấu đạt 30% trở lên. Các địa phương cấy trà cực sớm và sớm là chủ yếu, phấn đấu 70% diện tích trở lên để tăng hiệu quả phòng chống úng. Gieo mạ vụ mùa trà sớm từ ngày 1 đến 15-6, cấy tập trung đầu tháng 7, thu hoạch trước 30-9. Trà lúa mùa chính vụ 30%, gieo mạ từ ngày 10-6 đến 20-6, phấn đấu đến ngày 25-7 toàn thành phố cấy xong lúa mùa. Một số huyện như Thường Tín, Phú Xuyên, Ba Vì… đã hỗ trợ nông dân một phần giá giống để kịp thời gieo cấy vụ mùa.

Vụ đông có vị trí rất quan trọng. Dự kiến, tổng diện tích gieo trồng cây vụ đông toàn thành phố trên 65 nghìn héc ta, giá trị sản xuất đạt 2.000 tỷ đồng. Sở NN&PTNT yêu cầu các địa phương phải chủ động điều tiết nước, bảo đảm giữ độ ẩm đất, rút nước đệm phù hợp để sau khi thu hoạch lúa mùa là trồng ngay cây vụ đông. Đối với những diện tích không tiêu, thoát nước được bằng tự chảy phải bơm tiêu thoát nước từ ngày 15-9. Bảo đảm cung cấp đủ nước tưới cho các giai đoạn, nhất là giai đoạn ra hoa, quả, củ, làm hạt... Đồng thời, chủ động các giống cây trồng có tiềm năng về năng suất, chất lượng tốt, giá trị cao như các giống ngô lai F1, đậu tương, lạc. Bảo đảm diện tích và chăm sóc tốt đậu tương hè thu làm giống cho vụ đông. Trong đó, đặc biệt chú trọng khâu thu hoạch và phơi sấy, bảo đảm tỷ lệ nảy mầm cao. Các giống đậu tương gieo trồng chủ yếu là DT 84, DT 96, DT 99... và trồng thử nghiệm giống đậu tương rau để cung cấp cho thị trường. HN sẽ thực hiện phương châm "sáng lúa, chiều cây vụ đông" nên cần triển khai đúng thời vụ, thu hoạch nhanh gọn lúa mùa để trồng cây vụ đông đạt chỉ tiêu diện tích và sản lượng.

Sản xuất vụ mùa, vụ đông năm 2011 đang phải đối diện không ít khó khăn. Tuy nhiên, nếu các địa phương có phương án sản xuất đúng thời vụ, chỉ đạo quyết liệt khắc phục những khó khăn thì việc vụ mùa, vụ đông bội thu như vụ xuân sẽ là điều không khó.