Cần biện pháp kiên quyết

Đặc biệt, Phó Thủ tướng chỉ đạo BHXH Việt Nam phối hợp với các bộ tìm mọi biện pháp giảm nợ BHYT, BHXH, quyết liệt hơn nữa trong việc thu hồi nợ BHYT, BHXH, bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Đến năm 2010, số người tham gia BHXH lên tới 9,47 triệu người (tăng 7,13% so với năm 2009); số thu theo đó cũng tăng nhanh, năm 2009 là 41 nghìn tỷ đồng, đến năm 2010 hơn 54 nghìn tỷ đồng (tăng gần 34%). Đối tượng tham gia BHXH không chỉ trong phạm vi bắt buộc mà còn mở rộng đến các đối tượng tự nguyện, tạo bình đẳng về BHXH đối với mọi đối tượng lao động ở các thành phần kinh tế.

Ông Lê Bạch Hồng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, để giảm nợ đọng BHYT, BHXH, thời gian qua BHXH Việt Nam đã áp dụng nhiều biện pháp tăng thu, giảm nợ BHXH như phạt do chậm đóng; đăng danh sách các đơn vị nợ BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng; chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố định kỳ hằng quý báo cáo cấp ủy và chính quyền địa phương tình hình thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn; thành lập tổ thu nợ BHXH liên ngành ở cấp tỉnh, khởi kiện đơn vị nợ nhiều, nợ kéo dài… Tuy nhiên, tính trung bình, mỗi năm số tiền nợ đọng BHXH, BHYT vẫn còn khoảng gần 2.000 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia BHXH, nguyên nhân của tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài tại một số doanh nghiệp là do lãi suất quy định đối với doanh nghiệp nếu chậm đóng chỉ là 10,5%/năm. Trong khi đó, lãi suất do doanh nghiệp phải đi vay ngân hàng cao hơn lãi suất chậm đóng BHXH. Đây chính là kẽ hở để doanh nghiệp chiếm dụng tiền BHXH làm vốn. Chưa kể một số doanh nghiệp cố tình lách luật bằng cách ký hợp đồng lao động thời vụ, hoặc chỉ đóng BHXH cho người lao động bằng mức lương tối thiểu, nhằm bớt đi một khoản đóng góp không nhỏ và bớt đi quyền lợi chính đáng của người lao động.

Đánh giá về công tác của ngành BHXH, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, thời gian qua, BHXH đã phát triển nhanh về số lượng, quỹ và mạng lưới tổ chức, đông đảo người dân từng bước được tiếp cận với các chính sách an sinh xã hội. Song, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, hiện vẫn còn nhiều đối tượng thuộc diện bảo hiểm bắt buộc nhưng chưa tham gia; mức đóng của bảo hiểm tự nguyện, nhất là BHYT cho người nghèo, hộ nghèo đã được cải thiện nhưng vẫn còn thấp, trong khi giá các loại thuốc cao, khiến người dân chưa được hưởng đầy đủ quyền lợi. Trong thời gian tới, BHXH Việt Nam phải nỗ lực hơn nữa, tăng cường thực hiện các giải pháp đồng bộ, hiệu quả để phát triển nhanh đối tượng tham gia BHXH và BHYT ở cả hai loại hình bắt buộc và tự nguyện. Đặc biệt, BHXH Việt Nam cần phối hợp các bộ, ngành liên quan đánh giá lại việc thực hiện các thông tư, nghị định, nghị quyết về bảo hiểm để đề xuất sửa đổi các điều luật liên quan theo hướng thiết thực, hợp lý hơn, trong đó Bộ LĐ-TB&XH chủ trì xây dựng đề án thực hiện mở rộng đối tượng tham gia BHXH đến năm 2015; Bộ Y tế xây dựng đề án phổ biến BHYT toàn dân vào năm 2014.

Về vấn đề giảm nợ đọng BHXH, BHYT, Phó Thủ tướng cho rằng, việc xử lý các vi phạm quy định khi thực hiện chính sách BHXH, BHYT chưa nghiêm. Để giải quyết tình trạng này, Chính phủ giao Bộ Nội vụ nghiên cứu, trình Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ thanh tra của ngành BHXH để nâng cao hiệu lực thi hành pháp luật về BHXH, BHYT; phối hợp với BHXH Việt Nam và các cơ quan liên quan ban hành quy định về định mức biên chế của BHXH Việt Nam, làm cơ sở cho việc tuyển dụng và sử dụng cán bộ trong tình hình mới. Ngoài ra, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường chỉ đạo các ngành chức năng thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp trên địa bàn có hành vi trốn đóng, nợ BHXH kéo dài. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có trách nhiệm hướng dẫn, chỉ đạo các đơn vị thuộc hệ thống của ngành mình phối hợp chặt chẽ với BHXH Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến chính sách BHXH, BHYT.