Không thể thả nổi

Từ 2 năm trước, UBND TP Hà Nội đã ban hành quy định quản lý, kiểm soát hoạt động của loại hình dịch vụ này. Song tiếc rằng, hiệu lực của văn bản chưa được thể hiện trong thực tế.

Một quy định thiếu sự kiểm tra, giám sát

Xích lô chở khách du lịch tham quan khu phố cổ. Ảnh: Linh Tâm

Xích lô là phương tiện vận chuyển thô sơ xuất hiện tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng từ thời thực dân Pháp cai trị. Sau một thời gian hoạt động lộn xộn, vô tổ chức, làm mất mỹ quan đô thị, trực tiếp ảnh hưởng tới an toàn giao thông… xích lô bị cấm hoạt động trên địa bàn Hà Nội. Từ năm 2009, UBND TP Hà Nội cho phép tổ chức hoạt động xe xích lô du lịch trong khuôn khổ giới hạn và có kiểm tra, kiểm soát. Sau đó, Sở KHĐT đã cấp phép cho 4 doanh nghiệp tổ chức hoạt động xích lô du lịch với 264 đầu xe. Đồng thời UBND TP ban hành quy định quản lý hoạt động của loại phương tiện này. Cụ thể, chỉ các doanh nghiệp được cấp phép mới được tổ chức kinh doanh xe xích lô, xe có giấy phép mới được hoạt động, được gắn biển kiểm soát, chủ phương tiện phải được Sở VH-TT&DL huấn luyện tay nghề và cấp chứng chỉ, chỉ chủ phương tiện mới được sử dụng xe để hành nghề… TP cũng quy định 2 tuyến hoạt động cụ thể, trong đó nêu rõ các tuyến phố xích lô du lịch được phép hoạt động, các điểm dừng, đỗ, đón khách; mỗi đoàn xe xích lô không được quá 5 chiếc, khoảng cách giữa hai đoàn ít nhất phải là 100m…

Với số lượng xe có giới hạn và các quy định khá chặt chẽ, cụ thể, nếu được tuân thủ nghiêm túc, xích lô du lịch chắc chắn sẽ là nét đẹp của đường phố Thủ đô. Tuy nhiên, trên thực tế những quy định đó không được tuân thủ nghiêm túc, 264 xe được cấp phép hoạt động "cùng chiến hào" với khoảng 800 xe xích lô "dù" (không được cấp phép) làm cho xích lô thật giả lẫn lộn, không đi đúng tuyến đường mà tung hoành khắp mọi phố phường của Thủ đô. Hầu hết các quy định của UBND TP như đã nêu đều không được thực hiện. Vừa qua, Công an TP phối hợp với Sở GTVT, UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức kiểm tra, qua 15 ngày đã phát hiện 164 xe vi phạm; tạm giữ 84 xe không nằm trong 264 xe được cấp phép; 40 trường hợp chủ điều khiển xe không phải chủ xe như quy định.

Thiết lập lại kỷ cương

Có thể nói, trong một thời gian dài, các lực lượng chức năng như công an, thanh tra giao thông, chính quyền địa phương… đã buông lỏng quản lý, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của xích lô du lịch trên địa bàn Hà Nội. Bên cạnh đó, chính các doanh nghiệp được cấp phép hoạt động xích lô du lịch cũng rất thiếu trách nhiệm. Trên thực tế, chính các doanh nghiệp này cũng vi phạm các quy định của UBND TP khi 40 tài xế lái các xe nằm trong số 264 xe được cấp phép của 4 doanh nghiệp không phải là chủ xe như quy định. Hơn nữa, nếu quản lý, giám sát chặt chẽ, khi phát hiện xích lô "dù", các doanh nghiệp có trách nhiệm báo cáo với các cơ quan chức năng để xử lý ngay thì chắc chắn số xích lô "dù" không thể nhiều đến thế. Như vậy, có thể thấy trong quy định hiện hành, sự ràng buộc trách nhiệm đối với các chủ doanh nghiệp vẫn chưa đủ sức nặng. Mặt khác chính các doanh nghiệp cũng chưa ý thức được việc bảo vệ lợi ích, chính đáng của mình, làm cho thị trường này thêm phần phức tạp.

Sau khi bị siết chặt quản lý bằng các cuộc kiểm tra, tạm giữ xe vi phạm, xử phạt vi phạm… hoạt động xích lô du lịch tại Hà Nội hiện nay bước đầu đã quy củ hơn, không còn gây bức xúc cho người tham gia giao thông. Đây là nhận định của Trung tướng Nguyễn Đức Nhanh, Giám đốc Công an TP Hà Nội. Nhưng ai dám chắc là hàng trăm xích lô không được cấp phép kia sẽ không trà trộn để tiếp tục hoạt động? Ai dám chắc những quy định về cách thức hoạt động mà UBND TP đã ban hành sẽ được tuân thủ nghiêm túc?...

Đúng như chia sẻ của Giám đốc Công an TP Hà Nội, chỉ cần lơ là quản lý là vi phạm xuất hiện trở lại, nhưng hễ kiểm tra mạnh là "đâu lại vào đấy". Vì vậy, lĩnh vực phức tạp, dễ nảy sinh vi phạm như hoạt động của xích lô du lịch, việc kiểm tra, quản lý cần được duy trì thường xuyên. Chỉ khi điều đó được bảo đảm, những chủ trương, quy định đúng đắn mới phát huy hiệu quả; kỷ cương xã hội mới được tôn trọng đúng mức cần thiết.