Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở: Đề cao việc phát huy dân chủ

Đây là chủ đề có ý nghĩa quan trọng, cần thiết trong bối cảnh cả nước đang khẩn trương triển khai Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XIII) về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới” với một trong những trọng tâm là thực hiện tốt cơ chế “Ðảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.

Dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng

Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Ở đó, quyền làm chủ được thực hiện trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Văn kiện Đại hội Đảng các kỳ gần đây đều nhấn mạnh quan điểm “Dân là gốc”, đồng thời xác định nhiệm vụ phải dựa vào dân để xây dựng Đảng.

Đây cũng chính là một trong những bài học kinh nghiệm quý báu đã được Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội nêu rõ trong văn kiện. Đó là: “Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ; phát huy dân chủ trong Đảng và trong xã hội gắn liền với kỷ cương, gắn bó mật thiết, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; lắng nghe, tiếp thu ý kiến xây dựng và phản biện của nhân dân để kịp thời bổ sung, điều chỉnh chủ trương, chính sách, biện pháp phù hợp...”.

Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng, Thành ủy luôn quán triệt, nhận thức sâu sắc và tập trung chỉ đạo thực hiện tốt, có hiệu quả cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Khi xây dựng các chủ trương, nghị quyết của Thành ủy đều xuất phát từ chính thực tiễn lợi ích hợp pháp và nhu cầu chính đáng của nhân dân, để phục vụ đời sống nhân dân và được xây dựng, ban hành trên cơ sở nền tảng của việc phát huy dân chủ, kết tinh trí tuệ của tập thể, ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng bộ, nhân dân Thủ đô. Đặc biệt, các chủ trương, chính sách lớn của Thành ủy đều được lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, các nhà khoa học, chuyên gia, các tầng lớp nhân dân trên địa bàn để hoàn thiện chủ trương, chính sách.

Để tăng cường việc tiếp thu ý kiến của nhân dân, thắt chặt mối quan hệ mật thiết, bền chặt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Quyết định số 6525-QĐ/TU ngày 25-9-2015 về “Quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền tiếp thu góp ý của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”; Quyết định số 2200-QĐ/TU ngày 25-5-2017 về “Quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trên địa bàn thành phố Hà Nội”. Đây là những chủ trương kịp thời, đúng, trúng đã thực sự giúp thành phố phát huy dân chủ nhằm xây dựng Đảng và hệ thống chính trị từ thành phố xuống cơ sở.

Từ năm 2017 đến nay, cấp thành phố đã tổ chức được 18 hội nghị tiếp xúc, đối thoại giữa đồng chí Bí thư Thành ủy, Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn thành phố. Cấp huyện định kỳ tổ chức được 210 hội nghị, có 47.674 lượt người tham gia, với 8.540 lượt ý kiến góp ý, kiến nghị, 8.403 lượt ý kiến được cấp ủy, chính quyền tiếp thu, trả lời theo quy định (chiếm 98,4%).

Phải gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng

Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Đoàn Minh Huấn nhìn nhận: “Với vị thế, vai trò là Đảng bộ Thủ đô, Đảng bộ lớn nhất cả nước có 50 đảng bộ trực thuộc, gần 47 vạn đảng viên, chiếm khoảng 9% số lượng đảng viên của cả nước; nhất là trong giai đoạn phát triển mới hiện nay, đòi hỏi Đảng bộ thành phố Hà Nội luôn phải phát huy mạnh mẽ dân chủ, tiên phong trong việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố thật sự trong sạch, vững mạnh”.

Theo Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến, Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở thành phố Hà Nội, nhằm phát huy dân chủ trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở, Thành ủy, Ban Thường vụ, Thường trực Thành ủy Hà Nội đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nghiêm túc, khoa học, bài bản về phát huy dân chủ ở cơ sở gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị trên địa bàn thành phố. Các cấp ủy, tổ chức Đảng đã tăng cường hướng dẫn cấp ủy trực thuộc tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, sinh hoạt chuyên đề để bàn giải pháp thực hiện đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị tại địa phương, cơ quan, đơn vị. Ban Chỉ đạo xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ từ thành phố tới cơ sở hoạt động có nền nếp, tích cực đổi mới, không ngừng nâng cao chất lượng; chủ động tham mưu cho cấp ủy cùng cấp, ban hành các văn bản chỉ đạo về thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Kết quả thực hiện đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng của Đảng bộ thành phố. Tỷ lệ tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ năm sau cao hơn năm trước. Năm 2020 có 1.727 tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ, đạt tỷ lệ 74,92% (tăng 2,36% so với năm 2019); năm 2021 có 1.714 tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ, đạt tỷ lệ 75,64% (tăng 0,72% so với năm 2020).

Trong khi đó, theo Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong, một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thành tích nổi bật của thành phố Hà Nội những năm qua, đó chính là kết quả thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn, công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị của Hà Nội có nhiều chuyển biến tích cực; niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân được củng cố, sự đồng thuận trong xã hội được nâng lên. Đảng bộ thành phố Hà Nội luôn nỗ lực, phát huy mạnh mẽ dân chủ, tiên phong trong việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố thật sự trong sạch, vững mạnh.

Nhân dân ngày càng tích cực phát huy vai trò của mình trong xây dựng và củng cố chính quyền các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Việc thực hiện dân chủ ở cơ sở đã góp phần phát huy được vai trò, sức sáng tạo của nhân dân tham gia bàn bạc những công việc của địa phương; góp ý kiến xây dựng chính sách, pháp luật, xây dựng Đảng, chính quyền và giám sát hoạt động của cán bộ, công chức, đảng viên khu dân cư...

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản nhìn nhận: “Tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân đã trở thành việc làm thường xuyên, nền nếp từ thành phố đến cơ sở, là nội dung quan trọng trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, được cụ thể hóa trong các quy trình công tác”.

Khắc phục khó khăn, nhân lên hiệu quả

Trong bối cảnh như vậy, hội thảo khoa học với chủ đề “Phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn Thủ đô Hà Nội” do Thành ủy Hà Nội và Tạp chí Cộng sản tổ chức sẽ tập trung phân tích, làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở.

Các cán bộ lãnh đạo, quản lý giàu kinh nghiệm ở Trung ương và địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học sẽ cùng nhau đánh giá thực trạng phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trên địa bàn Thủ đô Hà Nội trong thời gian qua và những vấn đề đặt ra; chỉ rõ những kết quả đạt được, những hạn chế cần nhanh chóng khắc phục và những nguyên nhân của kết quả, hạn chế. Trên cơ sở đó, tập trung phân tích, rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất quan điểm và những giải pháp đồng bộ, khả thi để phát huy dân chủ, tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở nhằm phát triển Thủ đô Hà Nội nhanh và bền vững trong thời gian tới... 

Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Đoàn Minh Huấn nhấn mạnh, sau hội thảo, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản sẽ cùng Thành ủy Hà Nội chắt lọc, tham mưu cho những kế hoạch gắn với phát huy dân chủ để tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn Thủ đô Hà Nội, góp phần tiếp tục xây dựng chương trình hành động cụ thể, thiết thực và hiệu quả hơn. “Tạp chí Cộng sản, với tư cách là cơ quan lý luận chính trị của Trung ương Đảng, sẽ tiến hành chọn lọc những bài viết có chất lượng để biên tập, đăng tải trên các ấn phẩm của Tạp chí Cộng sản”, đồng chí Đoàn Minh Huấn cho biết.

Với những mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung cụ thể, thiết thực như trên, Hội thảo khoa học “Phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn Thủ đô Hà Nội” không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với thành phố Hà Nội, mà còn là cơ sở giúp tham mưu với Trung ương, có giá trị tham khảo thiết thực đối với các địa phương trên cả nước.