Bin Laden bị triệt hạ khiến Al Qaeda khánh kiệt?

Thật ra, báo Time bình luận “không tốn phí nhiều để vận hành một tổ chức khủng bố”. Chỉ cần vài trăm đô-la để mua một chiếc áo có cài bom. Trong vụ 11/9, ước tính Al Qaeda chỉ tốn không tới 500.000 USD để kéo sập hai tòa tháp đôi ở Trung tâm thương mại thế giới và tấn công Lầu Năm Góc.

Nhưng các chuyên gia chống khủng bố nói tổ chức này vẫn cần tiền để mua vũ khí, trả cho các tay súng Pakistan đánh thuê làm vệ sĩ và cung cấp nơi trú ẩn, nuôi ăn và tổ chức hàng trăm tay súng đi lại giữa biên giới Afghanistan-Pakistan quấy rối các hoạt động của lính Mỹ và một số tổ chức truyền thông, bao gồm các trang web và as-Sahab, một hãng làm chương trình truyền hình được cho là có trụ sở tại Pakistan. Tất cả tiêu tốn vài triệu USD mỗi năm.

Nguồn thu chính của Al Qaeda không phải là từ hoạt động buôn ma túy từ Afghanistan như nhiều người nhầm lẫn. Đó là việc của Taliban, cũng không phải từ tài sản cá nhân của bin Laden. Dù là con trai của một tỉ phú ngành xây dựng giàu có, bin Laden đã cắt đứt các mối quan hệ với gia đình từ giữa những năm 1990.

Các chuyên gia chống khủng bố của Mỹ cũng không tìm thấy mối liên hệ tài chính giữa Al Qaeda và các nước A-rập. Từ đó, họ kết luận từ vụ 11-9, có vẻ như Al Qaeda đã tự vận động tài chính từ các nguồn tài trợ tư nhân, bao gồm những người có cảm tình với họ và giàu có ở vùng Vịnh hay từ rất nhiều nguồn nhỏ hơn trong thế giới Hồi giáo, trong đó nhiều người thấy có thiện cảm với giọng điệu chống Mỹ và phương tây gay gắt của bin Laden, để rồi quyên góp tiền cho các tổ chức từ thiện trá hình có liên hệ lỏng lẻo với Al Qeada.

Hình ảnh bin Laden luôn là trung tâm của các cuộc quyên góp như thế này. Huyền thoại xoay quanh ông ta, một chiến binh Hồi giáo không bao giờ lùi bước, từ bỏ cuộc sống giàu sang của gia đình để theo đuổi cuộc jihad chống phương Tây, có thể thuyết phục được nhiều người theo đạo Hồi, những người chưa đến mức cầm một khẩu AK-47 và đi theo Bin Laden trong những hang động tuyết rơi đầy trời bên ngoài ở vùng núi non hiểm trở Afghanistan, nhưng thực sự muốn đóng góp.

Từ Casablanca đến Peshawar, những thanh niên Hồi giáo trẻ tuổi đầy nhiệt huyết lấy Bin Laden làm ảnh nền điện thoại di động hay tải về những đoạn kêu gọi thánh chiến và rao giảng đức tin của ông từ as-Sahab và các trang web cực đoan khác.

Giờ đây, khi Bin Laden đã chết, người được phương tây cho là sẽ thay thế vai trò của ông này ở Al Qaeda, Ayman al-Zawahiri, một nhà truyền giáo người Ai Cập, thiếu sức hút như người tiền nhiệm, nhất là trong vấn đề kêu gọi tài trợ một cách tự nhiên.

Trong một đoạn băng đề tháng 8-2009, al-Zawahari đã kêu gọi những người ủng hộ Al Qaeda ở Pakistan “hỗ trợ cuộc thánh chiến và những chiến binh tử đạo bằng người, tài sản, ý tưởng, chuyên môn, thông tin và những lời cầu nguyện”. Năm ngoái, một lãnh đạo khác của Al Qaeda, Mustafa Abu al-Yazid, lên mạng kêu gọi tiền mặt trực tiếp: “Nếu một chiến sĩ thánh chiến không có tiền để mua vũ khí, lương thực, nước uống và các thiết bị khác cho cuộc thánh chiến, anh ta không thể chiến đấu”. Một số tờ báo địa phương khác cho biết những người châu Âu có cảm tình với các chiến binh jihad có mặt ở những trại huấn luyện của Pakistan phải đóng khoản phí 1.200 USD mỗi người.

Al Qaeda cũng gặp nhiều khó khăn tài chính sau khi Mỹ dẫn đầu chiến dịch siết chặt an ninh với các ngân hàng và tổ chức tài chính bị tình nghi hỗ trợ những mạng lưới khủng bố. Al Qaeda sau đó đã quay sang những lãnh đạo người Pashtun ở các vùng bộ tộc mà tổ chức này hoạt động. Nhiều chiến binh Al Qaeda kết hôn với các gia đình Pashtun ở vùng biên giới Af-Pak. Bây giờ, sau cái chết của ngôi sao Bin Laden, tình hình tài chính của tổ chức này dự kiến sẽ còn khó khăn hơn nữa.