Tìm lại hào quang xưa

36 năm trước, ngay sau ngày giải phóng, phong trào thể thao ở Sài Gòn đã nhanh chóng ổn định và phát triển. Những kinh nghiệm của thể thao Hà Nội đã được vận dụng sáng tạo và là một trong những nguyên nhân giúp thể thao TP Hồ Chí Minh nhanh chóng chiếm lĩnh vị trí tiên phong trong các tỉnh phía Nam. Một thời gian sau, TP Hồ Chí Minh cùng Hà Nội trở thành nơi cung cấp tuyển thủ quốc gia lớn nhất cả nước. Thể thao TP Hồ Chí Minh cũng nhanh chóng trở thành "đối trọng" lớn nhất của Hà Nội trong các Đại hội TDTT toàn quốc.

Nguyễn Tiến Minh, một trong những VĐV xuất sắc của thể thao TP Hồ Chí Minh.

Nhưng 10 năm gần đây, bước tiến ấy chững lại. Nhiều môn, vốn là thế mạnh của thể thao TP Hồ Chí Minh, đã sa sút nghiêm trọng như bóng đá, bóng chuyền, điền kinh… Nhân tài thể thao ở TP Hồ Chí Minh ít dần khiến cuộc đua tranh đến ngôi vô địch toàn đoàn ở các Đại hội TDTT toàn quốc chỉ là màn độc diễn của Hà Nội. VĐV không còn gắn bó với nơi mình đã sinh ra và trưởng thành, dứt áo ra đi đầu quân cho địa phương khác mà trường hợp á quân điền kinh châu Á chạy 800m và 1.500m Trương Thanh Hằng đến Ninh Bình là điển hình.

Người ta đã tổ chức các hội thảo mổ xẻ nguyên nhân. "Lỗi" lớn nhất thuộc về lãnh đạo ngành TDTT. Bằng lòng và ngủ quên với hiện tại khiến sức ỳ ngày càng lớn. Những thuận lợi cơ bản của địa phương đã không được phát huy (điều kiện kinh tế, điều kiện tự nhiên, khí hậu…); công tác đào tạo trẻ đi xuống, không có kế hoạch, định hướng lâu dài cho phong trào, sao nhãng chuyện chăm sóc đời sống VĐV, tổ chức điều hành chồng chéo, thiếu khoa học… Vì thế, cũng không lạ khi nhiều bộ môn "xộc xệch", những HLV tâm huyết giảm ham muốn cống hiến. Năm 2010, hàng loạt VĐV môn cầu lông xin nghỉ do không thấy tương lai. Cũng vì lý do này mà các môn khác tuyển sinh rất khó.

Ngành TDTT và Ủy ban Olympic Việt Nam rất sốt ruột với sự chững lại của thể thao TP Hồ Chí Minh. Các nhà lãnh đạo của hai cơ quan này muốn lấy lại sức mạnh cho thể thao nơi đây bằng ý tưởng vận động cho TP Hồ Chí Minh được đăng cai SEA Games 2017. Nếu mọi chuyện thuận lợi thì đó là cơ hội để thể thao TP Hồ Chí Minh "đổi đời". Các SVĐ, nhà thi đấu sẽ được xây dựng, thể thao thành phố phải lo xây dựng lực lượng VĐV và đào tạo đúng tiêu chuẩn, chuyên gia sẽ được thuê... Bài học của thể thao Hà Nội sau SEA Games 23 được nhắc tới như một kinh nghiệm quý.

Cơ hội đăng cai SEA Games 2017 hoặc 2019 là việc lớn nhưng chẳng lẽ phải có cơ hội ấy thì thể thao TP Hồ Chí Minh mới lấy lại sức mạnh? Gần đây, đã thấy những động thái đổi mới mạnh mẽ, nhất là trong đãi ngộ VĐV, nhưng để tìm lại vinh quang xưa, để có thêm VĐV ghi bảng vàng ở ASIAD hay bảng huy chương Olympic đòi hỏi ngành TDTT địa phương phải hành động quyết liệt. Một Nguyễn Tiến Minh (cầu lông), Lê Quang Liêm (cờ vua) vẫn là ít so với tiềm năng của thể thao TP Hồ Chí Minh.