Nền giáo dục ưu việt ở Cuba

Giáo dục là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Cuba kể từ khi cách mạng thành công vào năm 1959. Trước cách mạng, hơn một nửa số trẻ em Cuba không được đi học và hơn 1 triệu người bị mù chữ. Do đó, ngay sau khi cách mạng thành công, Chính phủ Cuba đã bắt tay vào cuộc chiến xóa nạn mù chữ trên toàn quốc.

Với khẩu hiệu "Nếu bạn biết, hãy dạy; nếu bạn không biết, hãy học tập", gần 300.000 học sinh và người lớn đã tình nguyện đến các vùng nông thôn để dạy học cho những người dân nghèo. Nhờ vậy, chỉ trong khoảng 3 năm, tỷ lệ dân số biết chữ ở Cuba đã đạt 97%. Ngày 22-12-1961, phát biểu với quần chúng tại Quảng trường Cách mạng ở Havana, Chủ tịch Fidel Castro tuyên bố, Cuba là một lãnh thổ "thoát mù chữ". Và đây cũng là ngày được chọn là Ngày Nhà giáo hằng năm ở Cuba.

Thành công về giáo dục ở Cuba có sự đóng góp không nhỏ của chế độ giáo dục miễn phí của chính quyền cách mạng. Mỗi trẻ em sinh ra trên hòn đảo này, khi lên năm tuổi, đều có quyền bắt đầu những năm tháng đi học hoàn toàn miễn phí. Học xong mẫu giáo, các em sẽ được chuyển sang học tại một trường tiểu học. Phổ cập giáo dục áp dụng với mọi trẻ em từ sáu tuổi tới hết cấp hai căn bản (thường là 15 tuổi). Giáo dục, gồm cả giáo dục đại học đều miễn phí với mọi công dân Cuba, không phân biệt giàu nghèo hay thành phần xã hội.

Kể từ sau sự tan rã của Liên Xô, Cuba đã trải qua "thời kỳ đặc biệt" với những khó khăn lớn về kinh tế trong những năm 1990, mà một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là giáo dục. Mức lương của giáo viên và các giáo sư lúc đó đột nhiên bị cắt giảm; không còn đủ trang trải chi phí sinh hoạt. Nhiều giáo viên có kinh nghiệm phải làm thêm để tăng thu nhập từ những công việc khác. Mặc dù vậy, giáo dục vẫn là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Cuba. Năm 2005, Cuba đã đưa ra những thay đổi chính sách nhằm đạt tới một nền giáo dục hoàn thiện hơn.

Ngày nay, chế độ giáo dục bắt buộc ở Cuba là từ mẫu giáo đến lớp 9. Sau đó, học sinh có thể chọn trường để học tiếp hoặc đi làm. Học sinh Cuba rất ham học. Những học sinh tốt nghiệp các trường dự bị đại học sẽ được theo học đại học miễn phí. Ở nhiều vùng nông thôn, học sinh được học các trường nội trú. Tại các trường này, ngoài giờ học, học sinh còn tham gia lao động nông nghiệp hoặc làm các công việc khác. Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục Cuba tiếp tục điều hành Chương trình giáo dục từ xa, mở các lớp buổi chiều và buổi tối tại các vùng nông thôn. Nhờ vậy, đến nay, quốc đảo này vẫn có tỷ lệ người biết chữ cao nhất Mỹ Latinh. Hơn 1 triệu người Cuba đạt trình độ đại học và trên đại học. Giờ đây, mọi người dân Cuba đều có quyền tự hào về nền giáo dục ưu việt của đất nước. Và đội ngũ sinh viên bậc cao học đang được chờ đợi sẽ là thế hệ trí thức mới thực hiện các mục tiêu do Chính phủ Cuba đề ra trong 10 năm tới.