Nhập nhèm thứ hạng

"Sao" tự phong

Theo phân cấp quản lý của ngành du lịch, những KS từ 3 đến 5 sao do Tổng cục Du lịch (TCDL) kiểm tra, thẩm định và xếp hạng. Còn sở VH,TT&DL địa phương sẽ chịu trách nhiệm xếp hạng cho những KS đạt tiêu chuẩn 1 hoặc 2 sao. Đối chiếu theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4391:2009 về xếp hạng KS, các đơn vị có thể tự đánh giá mình thuộc loại nào tùy vào quy mô, vị trí, kiến trúc, trang thiết bị, tiện nghi, dịch vụ, đội ngũ phục vụ… sau đó làm thủ tục để TCDL xem xét, công nhận. Tuy nhiên, có nhiều KS đã tự gắn "sao", phớt lờ quy định của ngành.

Cách đây 2 tháng, trong một cuộc khảo sát làng nghề truyền thống, khi qua địa bàn quận Hà Đông, lãnh đạo Sở VH,TT&DL Hà Nội đã bất bình trước tấm biển 4 sao của KS Anh Quân Strong (tại số 1 đường Thanh Bình). Vị lãnh đạo này cho rằng, cần phải lập tức chấn chỉnh việc quảng cáo vượt quá tiêu chuẩn xếp hạng sao của KS này. Gần đây, trao đổi với Hànộimới, ông Trương Minh Tiến, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL cũng khẳng định, KS Anh Quân đã tự phong sao. Khi thẩm định, Sở đã yêu cầu KS quảng cáo đúng hạng sao đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm định và công nhận. "Nếu xếp hạng 2 sao thì thiệt thòi, nhưng để đạt tiêu chuẩn 3 sao thì KS Anh Quân cần phải sửa chữa, nâng cấp một số hạng mục theo đúng yêu cầu, ông Trương Minh Tiến cho biết.

Dù đã bị ngành chức năng "sờ gáy" nhưng KS này vẫn cố tình vi phạm. Chúng tôi đã đến KS Anh Quân Strong để thuê phòng và thấy ở tiền sảnh, trên nóc KS, tấm biển 4 sao vẫn được treo rất to và ấn tượng. Nhân viên phục vụ ở KS Anh Quân nhiệt tình giới thiệu, từ khi thành lập, KS này đã đạt tiêu chuẩn 4 sao với 140 phòng nghỉ tiện nghi hiện đại, giá thuê phòng vip là 1.500.000 đồng/ngày/đêm, phòng bình dân từ 570.000 đến 650.000 đồng/ngày/đêm…

Cũng vì tự ý tăng hạng, tự gắn biển 7 sao cho dù TCDL chưa cấp tiêu chuẩn KS vượt quá 5 sao, KS Grand Plaza Hà Nội (trên đường Trần Duy Hưng) lập tức bị ngành chức năng "thổi còi". Sau khi được TCDL thẩm định và đồng ý cấp chứng nhận đạt chuẩn 5 sao, KS này đã gỡ bỏ 2 ngôi sao trên biển hiệu nhưng trong các ấn phẩm quảng cáo và trên mạng internet, Grand Plaza Hà Nội vẫn "tự đánh giá" đạt tiêu chuẩn 7 sao.

Nâng sao - nâng giá

Hai KS trên không phải là trường hợp cá biệt. Theo tìm hiểu của PV Hànộimới, tại khu vực đường Nguyễn Văn Cừ (quận Long Biên) có những cơ sở lưu trú chỉ "xứng tầm" nhà nghỉ nhưng cũng tự treo biển KS. Thời gian qua, TCDL đã nhận được phản ánh về việc nhiều KS dù chưa đề nghị TCDL thẩm định, cấp giấy chứng nhận nhưng đã tự ý gắn biển KS 3 hoặc 4 sao.

Theo các chuyên gia ngành du lịch, lợi dụng việc giá thuê phòng KS bị "thả nổi", do chưa có quy định cụ thể về giá đối với từng hạng, nhiều đơn vị kinh doanh cố tình nâng sao để "chém" khách. Nhiều KS tự ý mở những trang web riêng để quảng cáo, khuếch trương tên tuổi, thứ hạng. Nhiều du khách nước ngoài chọn lựa KS và mua tour du lịch qua mạng, khi đến nơi đã thất vọng trước tình trạng "treo đầu dê bán thịt chó".

Là người từng nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực du lịch, ông Nguyễn Công Hoan, Phó Giám đốc Trung tâm Lữ hành Hanoi Redtour cho rằng, việc tự ý nâng hạng là hành vi lừa dối khách hàng, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của các công ty du lịch và quan trọng là khiến công tác quản lý của ngành du lịch gặp khó. Nhiều đơn vị lữ hành nhỏ, công ty "ma" thường gửi khách tới KS gắn sao "rởm" có mức giá thuê phòng "mềm" để cạnh tranh với các doanh nghiệp du lịch uy tín. "Tại khu vực ven biển, các điểm du lịch nổi tiếng, tình trạng KS tự ý nâng hạng diễn ra phổ biến", ông Nguyễn Công Hoan nhận xét.

Xử lý bằng… "nhắc nhở"

Theo thống kê của Sở VH,TT&DL Hà Nội, tính đến hết năm 2010, trên địa bàn Thủ đô có 220 KS và 794 cơ sở lưu trú. Trung bình mỗi năm, ngành du lịch Hà Nội tiến hành thẩm định hồ sơ xếp hạng cho khoảng 40 đến 50 KS; với mỗi KS thì 3 năm/lần sẽ được cơ quan quản lý thẩm định hạng sao. Năm 2010, ngành du lịch Hà Nội đã thẩm định, xếp hạng cho 16 KS, thẩm định lại đối với 27 KS và nâng hạng cho 2 KS. Với khả năng "phủ sóng" vừa thưa vừa ít như trên, mỗi năm có bao nhiêu KS "lọt lưới", tránh sự thẩm định của ngành chức năng? Bao nhiêu KS không đáp ứng được tiêu chuẩn chung mà vẫn tự ý phong sao "vượt cấp"?

Lực lượng thanh, kiểm tra mỏng, hình phạt chủ yếu chỉ là nhắc nhở và cảnh cáo đã khiến cho các KS biết sai nhưng không biết sợ. Để giải quyết tận gốc việc tự ý gắn sao của các KS, theo ông Trương Minh Tiến, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL Hà Nội, cần phải có sự kết hợp và vào cuộc sát sao của chính quyền địa phương. Thêm vào đó là tăng cường giáo dục, tuyên truyền. Nhưng những biện pháp này liệu có tạo hiệu quả khi sự vi phạm cho số thu lớn, nếu có "lộ" cũng chỉ bị nhắc nhở?