Quản lý, sử dụng đất đai hiệu quả thấp

Buông lỏng quản lý

Hiện nay, tổng diện tích đất của 5 NLTTT trên địa bàn huyện Chương Mỹ sử dụng khoảng 453,93ha. Riêng hai đơn vị thành viên thuộc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Phát triển nông nghiệp Hà Nội quản lý 319,9ha (Công ty Dịch vụ và Chế biến chè Lương Mỹ 244,9ha; Xí nghiệp Giống cây trồng Xuân Mai (Trại giống ngô) 75ha), tiếp đến Xí nghiệp Chè Cửu Long quản lý 100ha, Trạm Thực nghiệm cam chanh Xuân Mai thuộc Bộ NN&PTNT quản lý 31,5ha, còn lại 2,5ha tại thị trấn Chúc Sơn do Trại Giống cây lâm nghiệp quản lý. Trong số các đơn vị đang quản lý đất NLTTT duy nhất chỉ có Trại giống ngô, đơn vị thành viên thuộc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Phát triển nông nghiệp Hà Nội sử dụng đúng mục đích và phát huy hiệu quả. Còn lại hầu hết các NLTTT việc quản lý, sử dụng đất trong thời gian dài bị buông lỏng. Điều này thể hiện ở chỗ, hồ sơ nguồn gốc đất của các NLTTT không đầy đủ, thiếu chính xác, sai lệch lớn giữa diện tích thực tế quản lý với diện tích được giao. Các NLTTT thiếu bản đồ và mốc giới, việc rà soát hiện trạng sử dụng đất hằng năm thực hiện không đầy đủ. Trên diện tích đất do Công ty Dịch vụ và Chế biến chè Lương Mỹ và Xí nghiệp Chè Cửu Long quản lý đã xuất hiện tình trạng mua bán, chuyển nhượng đất nhận khoán trái phép, vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai. Hiện huyện Chương Mỹ chưa thống kê hết được số vụ vi phạm, bởi vi phạm diễn ra tràn lan qua nhiều thời kỳ (hiện nay chưa xác định được danh tính). Đáng quan tâm do công tác quản lý, sử dụng đất đai lỏng lẻo dẫn đến nhiều trường hợp sử dụng sai mục đích.

Đã có nhiều hộ nhận khoán tự ý xây dựng nhà ở kiên cố trái phép trên đất được giao. Tại xã Trần Phú, trên diện tích đất thuộc Công ty Dịch vụ và Chế biến chè Lương Mỹ quản lý còn xảy ra tình trạng người dân đào trộm đất đem đi bán cho các công trình san lấp mặt bằng. Bên cạnh đó, tình trạng chuyển đổi diện tích đất trồng chè sang cây ăn quả, rau màu cũng diễn ra khá phổ biến, ông Nguyễn Đăng Hùng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ lo ngại.

Chính quyền sở tại bất lực

Trước những vi phạm phức tạp trong công tác quản lý đất đai, huyện Chương Mỹ đã yêu cầu chính quyền các địa phương phát hiện, ngăn chặn kịp thời việc chuyển quyền sử dụng và chuyển mục đích trái phép; phát hiện và áp dụng các biện pháp ngăn chặn người dân xây dựng các công trình trên đất sử dụng không đúng với mục đích và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm. Đối với cán bộ chính quyền sở tại, thường xuyên kiểm tra tình hình sử dụng đất tại địa phương, phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm trong quản lý đất đai báo cáo với chủ tịch xã, thị trấn nơi có đất để xử lý, trường hợp vượt quá thẩm quyền thì địa phương đó báo cáo lên cấp trên để ban hành các quyết định xử phạt hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả. Trong thực tế, chính quyền các địa phương chưa quyết liệt, nếu không nói quá là bất lực trong phát hiện và xử lý các vi phạm về đất đai tại các NLTTT. Lý giải về vấn đề này, ông Nguyễn Đăng Hùng cho rằng, chính quyền sở tại cũng gặp khó do diện tích đất NLTTT quá rộng, thường xa trung tâm nên khó phát hiện vi phạm. Trong khi đó, việc xử lý vi phạm cũng rất khó khăn vì thủ tục rườm rà và thiếu con người, phương tiện để thực hiện cưỡng chế, giải tỏa. Trước hàng loạt vi phạm tại các NLTTT, ông Nguyễn Đăng Hùng cho rằng, cần rà soát lại quỹ đất đang quản lý, sử dụng của các NLTTT để thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với các diện tích đất đã xác định sử dụng có hiệu quả, phù hợp với quy hoạch. Cùng với đó, các NLTTT phải thực hiện ngay việc quy hoạch chi tiết sử dụng đất, xác định rõ đất sản xuất và đất ở để quản lý chặt chẽ việc giao đất cho các hộ nhận khoán. Đồng thời tiến hành thanh lý các hợp đồng giao khoán sử dụng đất sai mục đích, chuyển nhượng trái phép, vi phạm Luật Đất đai năm 2003.

Không biết những đề xuất và giải pháp của ông Nguyễn Đăng Hùng đưa ra hiệu quả đến đâu và thời gian nào sẽ thực hiện, nhưng nguyên nhân để xảy ra những sai phạm trên không dễ khắc phục tại các NLTTT trên địa bàn huyện Chương Mỹ, trách nhiệm lớn nhất vẫn thuộc về các NLTTT do buông lỏng quản lý đất đai và thiếu sự phối hợp tích cực với các ngành, các cấp và địa phương. Bên cạnh đó, chính quyền sở tại của huyện Chương Mỹ cũng có một phần trách nhiệm do thiếu sự cương quyết trong phát hiện và xử lý vi phạm.