Nguy cơ hạn hán nghiêm trọng

Thời tiết diễn biến phức tạp, sông Hồng nhiều đoạn không có nước. Ảnh: Trung Kiên

Miền Bắc đang trong đợt hạn hán kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và sản xuất. Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó phòng Dự báo khí tượng vừa và dài (Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn (KTTV) TƯ) cho biết, mực nước các sông, hồ chứa đều xuống thấp. Ba hồ thủy lợi lớn của miền Bắc là Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang mới chỉ tích được hơn 5,2 tỉ mét khối, thiếu hơn 4,5 tỉ mét khối so với thiết kế.

Theo Trung tâm Dự báo KTTV TƯ, đến hết năm 2010, dòng chảy các sông Bắc bộ từ thượng lưu đến hạ lưu giảm nhanh, có khả năng nhỏ hơn mức TBNN 20-40%, dòng chảy hạ lưu sông Hồng và Thái Bình thấp hơn mức TBNN khoảng 19-34%, trong đó tháng 12-2010 và những tháng cuối mùa cạn (3 và 4-2011) thiếu hụt khoảng 25-39%; các tháng giữa mùa (tháng 1 và 2-2011) thiếu hụt 20-25%. Trên sông Hồng tại Hà Nội, lưu lượng trung bình mùa cạn (từ tháng 12-2010 đến tháng 4-2011) ở mức 580-800m3/s. Mực nước thấp nhất tại trạm thủy văn Hà Nội có khả năng lặp lại thấp nhất lịch sử đã xảy ra trong năm 2010 ở mức 0,1m (xuất hiện vào tháng 2 và 3-2011). Lượng mưa cũng thiếu hụt. Ngoài địa bàn miền núi phía Bắc, các tỉnh, thành khu vực Đồng bằng sông Hồng như Hà Nội, Hải Dương, Nam Định, Hưng Yên trong mùa mưa vừa qua rất ít mưa và hầu như chưa có trận mưa lớn nào...Sẽ xảy ra thiếu nước và khô hạn nghiêm trọng trên diện rộng ở Đông Bắc, vùng núi phía Bắc và Trung du Bắc bộ. Do các hồ chứa thủy điện lớn có khả năng không tích được đầy hồ, nên việc cấp nước và phát điện mùa khô 2010-2011 sẽ căng thẳng.

Sử dụng điện, nước tiết kiệm hiệu quả

Ngày 24-11, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã có ý kiến yêu cầu Tập đoàn EVN lập kế hoạch sản xuất và phương thức vận hành hệ thống điện. Cụ thể, tốc độ tăng phụ tải mùa khô năm 2011 là 18,3%, bình quân cả năm 2011 là 16,34%; huy động các nhà máy điện sử dụng dầu trong các tháng cuối năm 2010 ở mức cao (khoảng 457 triệu kWh) để nâng mức nước của nhà máy thủy điện; phối hợp với Bộ NN&PTNT sử dụng có hiệu quả nguồn nước cho cấp điện, cấp nước cho Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ...

Theo Tập đoàn EVN, tổng sản lượng điện thiếu hụt khoảng 3,1 tỷ kWh, gây khó khăn cho việc bảo đảm điện mùa khô 2011, ảnh hưởng không nhỏ đến xả nước, cấp điện cho tưới tiêu. Ngành vẫn sẽ xả nước các hồ thủy điện hai đợt (từ ngày 27-1 đến ngày 2-2-2011 và từ ngày 8 đến ngày 12-2-2011), với tổng lượng xả khoảng 2,6 tỉ mét khối, bảo đảm mực nước sông Hồng tại Hà Nội đạt 2-2,2m để các địa phương lấy nước. Trong văn bản mới nhất số 5035/EVN-QHCĐ gửi các cơ quan thông tấn báo chí TƯ và địa phương, Tổng Giám đốc EVN Phạm Lê Thanh cho biết: theo dự báo, tình hình thời tiết, khí hậu và thủy văn năm 2011 tiếp tục diễn biến bất lợi, tình trạng khô hạn nghiêm trọng hơn trên phạm vi cả nước, không những ảnh hưởng lớn đến việc cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt mà còn tác động không nhỏ đến sản xuất và bảo đảm cung ứng điện. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngành đang tích cực triển khai các biện pháp bảo đảm cung cấp điện năm 2011, đặc biệt trong các tháng mùa khô.
Đối phó với khô hạn, Bộ NN&PTNT đã lên phương án bố trí chi tiết lịch lấy nước phục vụ đổ ải làm đất canh tác vụ Đông-Xuân năm 2010-2011 theo kế hoạch xả nước tăng cường từ các nhà máy thủy điện và điều hành việc lấy nước luân phiên để các địa phương đều được cấp nước, dùng nước tiết kiệm. Bộ chỉ đạo các địa phương có kế hoạch điều chỉnh mùa vụ sản xuất, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với khả năng cấp nước; tổ chức nạo vét kênh mương, tu sửa trạm bơm và những nơi cần thiết phải lắp đặt trạm bơm dã chiến. Các hồ chứa đang xây dựng nếu đủ điều kiện an toàn cũng thực hiện tích nước phục vụ chống hạn.

Các địa phương tăng cường biện pháp trữ nước, khi có nguồn, lấy nước dự trữ vào ao, đầm, kênh trục lớn và sử dụng nước hợp lý; chuẩn bị phương tiện kịp thời lấy nước, tận dụng tối đa nguồn nước điều tiết từ nhà máy thủy điện để phục vụ sản xuất. Để các địa phương chủ động lấy nước, các cơ quan thông tin đại chúng đưa tin kịp thời về thời gian xả nước tập trung từ hồ thủy điện, diễn biến mực nước trên sông.