Cá tra VN bị WWF đưa vào danh sách đỏ: Có thể khởi kiện

Nông dân huyện Trà Nóc (Cần Thơ) thu hoạch cá tra. Ảnh: Lã Anh

"Cuộc chiến" cá tra VN bắt đầu từ những năm 2000. Suốt 10 năm qua, cá tra VN luôn chịu những "trận đòn" của các đối thủ cạnh tranh không lành mạnh. Ngay khi các cáo buộc của các nhà sản xuất Mỹ chưa được phân xử ngã ngũ thì cá tra VN lại bị đưa ra để "châm ngòi" cho một cuộc chiến mới. Cẩm nang Hướng dẫn tiêu dùng thủy sản năm 2010-2011 của WWF được công bố ở Đức, Áo, Thụy Sĩ, Bỉ, Nauy và Đan Mạch, đã đưa cá tra vào danh sách đỏ. Bộ NN&PTNT đã giao Tổng cục Thủy sản làm rõ thông tin trên. Tổng cục Thủy sản Việt Nam cho biết, từ năm 1999 đến nay, VN đã triển khai chương trình kiểm soát dư lượng hóa chất trong thủy sản nuôi, đặc biệt là cá tra. Cá tra Việt Nam đang được nuôi trong ao đáp ứng các tiêu chuẩn của hệ thống quản lý SQF 1000 CM do Hiệp hội Tiếp thị thực phẩm (FMI) Mỹ làm chủ sở hữu và điều hành. Nhờ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của EU, Australia, Mỹ, Nhật Bản… cá tra VN đã có mặt tại gần 124 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong công bố mới đây, ông John Connelly, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Mỹ (NFI) cho biết, sản phẩm cá tra VN đứng ở vị trí thứ 10 trong 10 loại thủy sản được ưa chuộng nhất tại Mỹ. Được biết, 10 loại trên chiếm 88% tổng tiêu thụ thủy sản của Mỹ.

Với kết quả tiêu thụ cá tra VN trên thị trường thế giới hiện nay thì việc WWF đưa cá tra VN vào danh sách đỏ là đi ngược với thực tế. Tại cuộc họp báo, ông Nguyễn Hữu Dũng cho biết, VASEP đã liên lạc và gửi công văn phản đối quyết định trên tới người đứng đầu tổ chức WWF, đồng thời mời lãnh đạo tổ chức này sang VN tham quan việc nuôi và chế biến cá tra xuất khẩu. Được biết, ông Mark Powell - người đứng đầu WWF đã đồng ý và dự kiến vào tháng 5-2011 sẽ sang thăm ngành cá tra VN. "VASEP đề nghị WWF toàn cầu yêu cầu các tổ chức thành viên của mình ở châu Âu khẩn trương xem xét lại ý kiến đánh giá, công bố công khai hệ tiêu chí, các chỉ số đánh giá của chuyên gia tư vấn về quản lý sản xuất cá tra ở VN" - ông Dũng nhấn mạnh. Trong cuộc trao đổi với báo chí mới đây, bà Trần Minh Hiền, Giám đốc WWF tại VN cho biết, WWF VN đã có kế hoạch mời lãnh đạo thủy sản toàn cầu cùng các chuyên gia của WWF quốc tế đến VN làm việc với Bộ NN&PTNT và đi thực tế thăm các trại nuôi cá tra cũng như toàn bộ quy trình chế biến, bảo quản và XK cá tra, có khả năng giữa tháng 12 đoàn sẽ đến VN.

VN sẽ có chiến dịch bảo vệ cá tra

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho rằng, việc WWF đưa ra quyết định trên là rất thiếu cơ sở, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người nuôi cá tra. Đây là nhận định võ đoán và phi lý. Bộ NN&PTNT sẽ kiểm tra lại thông tin từ WWF và sẽ có phương án phản hồi xác đáng. Ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, thông tin trên được đưa ra trong Cẩm nang Hướng dẫn tiêu dùng thủy sản năm 2010-2011 chỉ là của WWF tại 6 nước: Đức, Áo, Thụy Sĩ, Bỉ, Nauy và Đan Mạch chứ không phải là của WWF thế giới.

Dù WWF chưa có lời giải thích rõ ràng nào song theo ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Nghề cá VN, dù vô tình hay cố ý, WWF đang làm cho người tiêu dùng thế giới hiểu lầm về cá tra VN. Ông Thắng giải thích, hiện trên dòng sông Mekong có nhiều loài cá tra khác nhau, trong đó có loài cá tra dầu. Loài cá này có thể nặng tới 300kg, sống tự nhiên trên sông Mekong và đang ngày một thưa thớt nên đưa vào Sách đỏ là hợp lý. Còn con cá tra VN đang nuôi hoàn toàn khác. "Đây là sự nhầm lẫn rất nghiêm trọng của WWF và họ phải chịu trách nhiệm về sự nhầm lẫn này. VN sẽ gửi đơn lên các tổ chức quốc tế, WWF để làm rõ chuyện này" - ông Thắng bức xúc cho biết.

Khi tiếp nhận thông tin trên, tất cả các doanh nghiệp XK, người nuôi cá tra VN, Viện Ngư nghiệp quốc gia Mỹ (NFI) và một số nhà nhập khẩu cá tra lớn của Mỹ và người tiêu dùng cá tra trên thế giới đều bất bình. Ông Dương Ngọc Minh, Phó Chủ tịch VASEP cho rằng, cùng với việc yêu cầu WWF làm rõ và phải chịu trách nhiệm về những thông tin trên, VASEP sẽ có biện pháp bảo vệ thương hiệu cá tra VN. Ông Minh cho biết, VASEP đang chuẩn bị công bố Sách trắng về nghề nuôi và chế biến cá tra ở VN trong quý I-2011. Cuốn sách sẽ giúp người tiêu dùng thế giới có cái nhìn toàn diện, hiểu rõ tính an toàn của ngành nuôi cá tra ở Việt Nam từ khâu nhân giống đến thành phẩm; sử dụng thức ăn, thuốc thú y, xử lý nước thải, vệ sinh môi trường. Thứ trưởng Vũ Văn Tám khẳng định, đánh giá trên của WWF thiếu cơ sở và chủ quan, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi và sản xuất cá tra thì họ có thể khởi kiện. Dự kiến, sáng 8-12, Tổng cục Thủy sản VN sẽ có buổi làm việc chính thức với Tổ chức WWF tại Việt Nam.