Chính phủ và Thủ tướng đã nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm

>>Toàn văn báo cáo giải trình và trả lời chất vấn của Thủ tướng

Tại diễn đàn Quốc hội, Chính phủ đã giải trình về 5 nhóm vấn đề mà cử tri quan tâm: kiềm chế lạm phát và kiểm soát giá cả; việc khai thác bô-xit Tây Nguyên; tái cơ cấu Vinashin và các vấn đề liên quan; việc khắc phục hậu quả lũ lụt ở miền Trung và ứng phó với biến đổi khí hậu; đảm bảo cung ứng điện cho sản xuất và kinh doanh…

Đảm bảo cung cấp đủ hàng, ổn định giá dịp Tết

Theo Thủ tướng, diễn biến giá tiêu dùng trong năm nay cũng theo quy luật tăng cao vào quý I, giảm dần và tương đối ổn định trong quý II và tăng trở lại vào các tháng cuối năm. Tình hình giá cả tăng cao trong những tháng gần đây trước hết do biến động tăng mạnh của giá thế giới. Ở trong nước, kinh tế phục hồi và tăng trưởng khá, mặt khác việc tiếp tục thực hiện lộ trình chuyển sang cơ chế giá thị trường đối với một số hàng hoá, dịch vụ do nhà nước quản lý giá cùng với thiên tai lũ lụt đã làm tăng thêm căng thẳng trong quan hệ cung cầu và tạo áp lực tăng giá. Những tháng cuối năm, nhu cầu tiêu dùng vật tư, hàng hoá tăng cao, biến động về giá vàng và tỷ giá cũng tác động làm tăng giá cả thị trường.

Để tiếp tục kiểm soát giá cả, kiềm chế lạm phát, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ, cơ quan và Chính quyền địa phương tổ chức thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, trong đó trọng tâm là tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh, không để xảy ra tình trạng khan hàng, sốt giá; Giữ ổn định giá một số hàng hóa, dịch vụ đầu vào cơ bản của nền kinh tế như điện, than; Điều hành các công cụ tài chính, tiền tệ linh hoạt theo cơ chế thị trường, bảo đảm nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm tính thanh khoản cho hệ thống ngân hàng và cho cả nền kinh tế, cân đối tiền - hàng trong lưu thông; Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về giá… Đồng thời, Bộ Công Thương và các địa phương triển khai các chương trình bình ổn thị trường, giá cả; bảo đảm cung cấp đủ các mặt hàng thiết yếu và các hàng hoá phục vụ Tết, tạo điều kiện cho nhân dân ở các vùng miền trên cả nước, nhất là các vùng nông thôn, miền núi có điều kiện tiếp cận nguồn hàng.

“Tình hình giá cả thị trường đang có những diễn biến phức tạp, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp để kiểm soát giá cả, nhất là trong dịp Tết nguyên đán. Về lâu dài phải thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, giảm mạnh nhập siêu; tạo cơ sở vững chắc để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô”, Thủ tướng nói.

Việc khai thác bô-xít: Sẽ quyết định khi có kết quả thẩm tra của tư vấn nước ngoài

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, tài nguyên quặng bô - xít để sản xuất alumin, nhôm của nước ta là rất lớn, có thể cung cấp lâu dài nguyên liệu để phát triển ngành công nghiệp alumin, nhôm ở nước ta. Việc thăm dò, khai thác, chế biến bô - xít là chủ trương nhất quán từ Đại hội IX và Đại hội X của Đảng.

Để triển khai chủ trương này, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản và các địa phương liên quan xây dựng, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác chế biến, sử dụng quặng bô - xít giai đoạn 2007 - 2015, có xét đến 2025 theo đúng quy định của pháp luật, với bước đi cụ thể, gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng Tây Nguyên và quy hoạch mạng lưới kết cấu hạ tầng (giao thông vận tải, cảng biển, điện, nước...). Trên cơ sở kết quả điều tra mới nhất về trữ lượng bô - xít và thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, ý kiến góp ý của một số đại biểu Quốc hội, cán bộ lão thành cách mạng, nhà khoa học…, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì rà soát, bổ sung và hoàn chỉnh Quy hoạch chung về bô - xít, lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược cho Quy hoạch này và khẩn trương trình duyệt theo quy định; đồng thời, tập trung chỉ đạo triển khai thí điểm 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ.

Thủ tướng Chính phủ đã giao Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản làm chủ đầu tư triển khai thí điểm 2 Dự án khai thác, chế biến bô - xít. Quá trình lập, thẩm định và phê duyệt 2 Dự án này được tiến hành chặt chẽ theo đúng chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Các địa phương Lâm Đồng và Đắk Nông đều mong muốn và ủng hộ việc triển khai Dự án.

Tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XII, một số đại biểu Quốc hội đã có ý kiến về các dự án bô - xít Tây Nguyên. Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành thực hiện việc kiểm tra, tính toán, đánh giá lại hiệu quả kinh tế và tác động môi trường đối với các dự án, đặc biệt chú ý thẩm định thiết kế kỹ thuật hồ bùn đỏ, bảo đảm an toàn lâu dài đối với môi trường. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu, căn cứ vào kết quả đánh giá lại, nếu Dự án thực sự hiệu quả và bảo đảm chặt chẽ yêu cầu về môi trường mới tiếp tục triển khai. Bộ Công Thương đã thành lập Hội đồng kiểm tra liên ngành gồm 19 thành viên từ các Bộ, ngành và các nhà khoa học, các chuyên gia hàng đầu. Hội đồng đã đánh giá hiệu quả kinh tế đã thẩm định thiết kế kỹ thuật hồ bùn đỏ, cơ bản thống nhất với các giải pháp đã thiết kế.

“Như vậy, việc thẩm định các dự án đã được các Hội đồng Thẩm định do Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập, tiến hành thẩm định nghiêm túc, thận trọng và đã khẳng định các dự án có hiệu quả kinh tế - xã hội, bảo đảm an toàn về môi trường và an ninh, quốc phòng”, Thủ tướng khẳng định.

Cũng theo Thủ tướng, hai dự án này đều do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản là doanh nghiệp Nhà nước làm chủ đầu tư, không liên doanh với nước ngoài. Tập đoàn Nhôm Trung Quốc là đơn vị được thuê làm tổng thầu EPC - xây dựng nhà máy theo hình thức chìa khoá trao tay và sẽ bàn giao nhà máy cho Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam sau 2 năm xây dựng.

Về môi trường, việc khai thác bô - xít gắn với hoàn thổ, cải tạo đất trong thời gian khoảng 4 - 5 năm, tạo điều kiện để cải tạo đất tốt hơn cho phát triển cây công nghiệp và trồng rừng ở Tây Nguyên.

Đáng chú ý, với việc xử lý bùn đỏ, Thủ tướng cho biết, ngay sau khi có sự cố vỡ hồ bùn đỏ ở Hungari và sự quan tâm góp ý của một số đại biểu Quốc hội, cán bộ lão thành cách mạng, nhà khoa học…, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản rà soát lại các hạng mục công trình của Dự án và các giải pháp xây dựng, vận hành hồ bùn đỏ; Yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản thuê tư vấn nước ngoài có kinh nghiệm để thẩm định lại, trên cơ sở đó hoàn thiện thiết kế hồ bùn đỏ của các Dự án; đồng thời, giao Bộ Công Thương tổ chức Đoàn khảo sát sự cố hồ bùn đỏ ở Hungari.

Bộ Công Thương và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản đã nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng; trong đó, đã bổ sung các giải pháp kỹ thuật về thoát nước; đang lựa chọn tổ chức tư vấn độc lập nước ngoài có kinh nghiệm để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật hồ bùn đỏ dự án Tân Rai; đã làm việc với tư vấn thiết kế để nghiên cứu thêm phương án thải khô đối với dự án Nhân Cơ; đang xây dựng để ban hành các tiêu chuẩn về bùn đỏ, thiết kế và lập quy trình vận hành hồ bùn đỏ đảm bảo an toàn và bền vững cho dự án.

Bộ Công Thương cũng đã tổ chức Đoàn khảo sát, đánh giá về các vấn đề liên quan đến dự án Tân Rai, Nhân Cơ với sự tham gia của đại diện các cơ quan của Đảng, Quốc hội, các Bộ, ngành liên quan của Chính phủ, Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật, các chuyên gia, các nhà khoa học.

Hiện nay Dự án Tân Rai đã hoàn thành nhiều hạng mục, dự kiến tháng 4 năm 2011 sẽ có alumin thương phẩm. Dự án Nhân Cơ đang hoàn tất công tác chuẩn bị đầu tư, dự kiến đầu năm 2011 sẽ khởi công xây dựng và đưa nhà máy vào vận hành cuối năm 2012.

Thủ tướng khẳng định, hai dự án thí điểm Tân Rai và Nhân Cơ đang được triển khai theo đúng chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Việc lập và thẩm định Dự án đã được tiến hành nghiêm túc, thận trọng, có sự tham gia của nhiều nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành.

“Riêng về vấn đề an toàn hồ bùn đỏ, Đoàn khảo sát ở Hungari đã có báo cáo đánh giá giải pháp công nghệ và quản lý hồ bùn đỏ Tân Rai là hiện đại, có độ an toàn cao. Tuy vậy, sau khi có kết luận thẩm định lại của tư vấn nước ngoài, Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét quyết định và chỉ tiếp tục thực hiện Dự án khi bảo đảm an toàn về môi trường”, Thủ tướng nói.

Vinashin: Thủ tướng đã nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Vinashin được thành lập năm 1996 trên cơ sở tổ chức lại các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp chuyên ngành thuộc Bộ Giao thông vận tải và một số địa phương với vốn điều lệ 100 tỷ đồng từ 23 đơn vị thành viên, 7.000 lao động, chỉ đóng được tàu có trọng tải dưới 3.000 tấn. Đến 2006, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án thí điểm và quyết định thành lập Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam trên cơ sở Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy, kinh doanh đa ngành, trong đó ngành công nghiệp đóng mới, sửa chữa tàu thuỷ và vận tải biển là ngành kinh doanh chính, làm nòng cốt để phát triển ngành công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam.

Giai đoạn 1996 - 2008, tốc độ tăng trưởng bình quân của Vinashin hàng năm đạt 35 - 40%, kinh doanh đều có lãi; đến hết năm 2009 đã đóng góp vào ngân sách nhà nước trên 3.300 tỷ đồng. Tập đoàn đã có bước phát triển đáng kể về năng lực đóng và sửa chữa tàu biển; đến năm 2008, có đội ngũ lao động gần 70 nghìn người, trong đó, trình độ đại học và trên đại học hơn 12 nghìn, công nhân kỹ thuật trên 55 nghìn. Tính đến đầu năm 2009, Tập đoàn đã có số đơn đặt hàng đóng tàu với tổng giá trị gần 12 tỷ USD. Đã hoàn thành đóng và bàn giao được 279 tàu trị giá trên 1,8 tỷ USD…

Từ cuối năm 2008, Vinashin gặp nhiều khó khăn, sản xuất kinh doanh bị đình trệ, không thu xếp được vốn để thực hiện các hợp đồng đã ký. Tập đoàn lâm vào tình trạng thua lỗ. Thủ tướng cho rằng, thực trạng này có nguyên nhân khách quan do ảnh hưởng nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, song nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, trước hết là do việc cố ý làm trái, báo cáo không trung thực và yếu kém của lãnh đạo Tập đoàn trong quản trị doanh nghiệp, quản lý tài chính và đầu tư, phát triển thêm quá nhiều doanh nghiệp và ngành nghề kinh doanh… Trong khi đó, một số cơ quan chức năng thuộc Chính phủ chưa thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu đối với Tập đoàn.

Khi phát hiện sai phạm của Vinashin, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ chức năng, Bộ quản lý ngành liên tục theo sát để tháo gỡ khó khăn, duy trì sản xuất kinh doanh và yêu cầu cắt giảm từ 106 dự án với tổng mức đầu tư gần 64 nghìn tỷ đồng xuống còn 28 dự án với tổng mức đầu tư gần 25 nghìn tỷ đồng. Riêng giai đoạn 2010 - 2011, chỉ thực hiện 13 dự án đang đầu tư dở dang với tổng mức đầu tư gần 2 nghìn tỷ đồng. Tháng 7 năm 2009, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Tổ công tác liên ngành để nghiên cứu đề xuất phương án tái cơ cấu Tập đoàn; đồng thời, đã yêu cầu Tập đoàn nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong Hội đồng quản trị, Ban Tổng giám đốc, lãnh đạo các đơn vị thành viên và yêu cầu các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, điều tra xử lý nghiêm các sai phạm theo pháp luật.

Theo báo cáo của Tổ công tác và Hội đồng quản trị tập đoàn Vinashin, đến ngày 30 tháng 6 năm 2010, tổng số nợ của Tập đoàn là hơn 86 nghìn tỷ đồng. Số nợ vay này và số vốn chủ sở hữu hơn 8.000 tỷ đồng đang nằm trong tổng giá trị tài sản của Tập đoàn trên sổ sách là hơn 104 nghìn tỷ đồng.

“Giá trị thực tế của mỗi tài sản cũng có thể cao hơn, bằng hoặc thấp hơn trên sổ sách, hiện đang được rà soát đánh giá cụ thể”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng khẳng định, con số 86 nghìn tỷ nợ vay của Tập đoàn không phải là số tiền mà Vinashin đã thua lỗ, thất thoát. Hiện nay, Thanh tra Chính phủ đang hoàn chỉnh kết luận thanh tra toàn diện Tập đoàn Vinashin, kiểm toán độc lập đang kiểm toán kết quả kinh doanh năm 2010 và lãnh đạo Tập đoàn cũng đang rà soát đánh giá lại cụ thể để có con số cập nhật chính xác về tình hình tài chính, tài sản của Tập đoàn.

Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm và thảo luận phân tích tình hình các mặt, xác định nguyên nhân, trách nhiệm và đề ra kế hoạch cụ thể với hai yêu cầu: Chấn chỉnh và xử lý khó khăn, tạo điều kiện để tập đoàn Vinashin sớm ổn định, phục hồi sản xuất kinh doanh, từng bước giảm lỗ, có lãi, trả được nợ, tích luỹ và phát triển; Tập trung hoàn thiện thể chế cơ chế, nâng cao trách nhiệm, hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước, không để xảy ra tình trạng như Vinashin.

Về tái cơ cấu Vinashin, Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Vinashin với mục tiêu là sớm ổn định sản xuất kinh doanh, củng cố uy tín, thương hiệu, giảm lỗ, có lãi, từng bước trả được nợ, tích lũy và phát triển; xây dựng Tập đoàn làm nòng cốt của ngành công nghiệp tàu biển, là ngành mũi nhọn để phát triển kinh tế hàng hải và thực hiện Chiến lược Biển.

Theo đó, đến 2013, Tập đoàn Vinashin sau khi hoàn thành Đề án tái cơ cấu sẽ còn 43 đơn vị và doanh nghiệp hoạt động chuyên môn hoá, tập trung vào 3 lĩnh vực chính là đóng và sửa chữa tàu biển, công nghiệp hỗ trợ và đào tạo công nhân kỹ thuật chuyên ngành. Đối với các đơn vị không tiếp tục nằm trong cơ cấu của Tập đoàn với tổng tài sản hơn 27 nghìn tỷ đồng, nợ phải trả trên 23 nghìn tỷ đồng, số lao động khoảng 13 nghìn người sẽ được sắp xếp lại phù hợp, đúng pháp luật, theo các hình thức: cổ phần hoá, bán doanh nghiệp, bán nợ, chuyển nợ thành vốn góp, chuyển nhượng phần vốn góp, giải thể, phá sản...; bảo đảm các yêu cầu về quyền lợi, nghĩa vụ hợp pháp của nhà đầu tư, người lao động; thu hồi tối đa các khoản vốn đã đầu tư, trả được nợ; tập trung vào thực hiện nhiệm vụ chính của Tập đoàn.

Thủ tướng thừa nhận, những việc làm sai trái của lãnh đạo Tập đoàn Vinashin đã gây hậu quả nghiêm trọng. Những người trực tiếp quản lý điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của Tập đoàn vi phạm pháp luật đang được các cơ quan chức năng điều tra, làm rõ và sẽ xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Thực trạng này có trách nhiệm của Chính phủ, của các thành viên Chính phủ có liên quan trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu, nhất là chưa tập trung hoàn thiện được đầy đủ, chặt chẽ hệ thống cơ chế chính sách trong quản lý đầu tư, sử dụng vốn, lập mới doanh nghiệp, mở thêm ngành nghề kinh doanh và trong giám sát, kiểm tra, thanh tra đối với các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước. Mặt khác, việc thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao, việc tiến hành và xử lý sau giám sát, kiểm tra, thanh tra của cơ quan chức năng thuộc Chính phủ còn kém hiệu lực hiệu quả nên chưa phát hiện được đầy đủ và ngăn chặn kịp thời những việc làm sai trái và báo cáo không trung thực của lãnh đạo Tập đoàn Vinashin.

“Là người đứng đầu Chính phủ, tôi xin nhận trách nhiệm về những hạn chế yếu kém nêu trên của Chính phủ. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình là phải thực hiện tốt nhất chức trách nhiệm vụ được giao, tập trung sức thực hiện có kết quả Kết luận chỉ đạo của Bộ Chính trị và thực hiện thành công Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Vinashin, không để xảy ra vụ việc tương tự Vinashin”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, việc thực hiện thành công Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Vinashin còn rất khó khăn. Chính phủ rất mong được các vị đại biểu Quốc hội chia sẻ, ủng hộ và giám sát.

Sau khi nghe giải trình làm rõ thêm của Thủ tướng về Vinashin, hầu hết chất vấn của các đại biểu Quốc hội với Thủ tướng tập trung vào việc truy trách nhiệm của Thủ tướng và các thành viên Chính phủ trong vụ việc này cũng như tính khả thi của các giải pháp tái cơ cấu tập đoàn.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu Nguyễn Minh Thuyết – Lạng Sơn, Phạm Thị Loan – Hà Nội, Vũ Hoàng Hà – Bình Định… về việc Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm cá nhân trong vụ Vinashin chưa, Thủ tướng khẳng định, Thủ tướng và Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm trước Quốc hội. Việc cố ý làm trái của lãnh đạo tại tập đoàn đã bị xử lý theo pháp luật. Thủ tướng, Chính phủ cũng đã nói rõ trách nhiệm của mình trong quản lý tập đoàn và nhận trách nhiệm đó. Trách nhiệm cá nhân của các thành viên Chính phủ ra sao cũng sẽ có kết luận nghiêm túc, đúng với thực tế.

“Tôi xin báo cáo với các đồng chí, với các đại biểu, với Quốc hội là chúng tôi sẽ làm không qua loa mà sẽ làm nghiêm túc; cụ thể là gì, chúng tôi làm theo đúng quy trình, quy định của Đảng, đúng quy định của Nhà nước. Chúng tôi xin khẳng định điều đó và khi chủ trì phiên họp Chính phủ vừa rồi, thay mặt Chính phủ tôi đã kết luận điều này. Chúng tôi sẽ báo cáo lên Trung ương trước Hội nghị Trung ương lần thứ 14. Làm được, làm nghiêm túc, không qua loa, đúng quy định của Đảng, đúng quy định của Nhà nước và kết quả như thế nào, chúng tôi sẽ công khai”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng làm rõ thêm, theo phân cấp, Thủ tướng là người ra quyết định thành lập tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước theo đề nghị của các cơ quan chức năng; phê duyệt chiến lược quy hoạch, phát triển của tập đoàn, tổng công ty; quyết định nhân sự Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng quản trị để thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, Thủ tướng thừa nhận, thể chế cơ chế về đầu tư, sử dụng vốn, thanh kiểm tra còn nhiều bất cập, lúng túng, có kẽ hở.

“Hoàn thiện thể chế, mô hình cho các tập đoàn kinh tế Nhà nước là mô hình chưa có sẵn nên phải dần dần. Chính phủ đang tìm tòi, thảo luận tiếp để ngày càng hoàn thiện thể chế, cơ chế này hơn”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng khẳng định quyết tâm tái cơ cấu thành công Vinashin của Chính phủ, không để xảy ra những vụ việc tương tự như Vinashin.

Về chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai – Tây Ninh về các giải pháp để siết chặt kỷ cương quản lý hành chính, tránh những sự việc kiểu “trên bảo dưới không nghe” như ở Vinashin, Thủ tướng cho rằng, người lãnh đạo trước hết phải thường xuyên tăng cường lãnh đạo, quản lý để cán bộ, công chức có phẩm chất, đạo đức, năng lực tốt, chấp hành kỷ cương, pháp luật để không vi phạm pháp luật, không có ai hoặc hạn chế thấp nhất bị xử lý theo pháp luật.

“Không phải Thủ tướng không dám kỷ luật ai và thực tế cũng không phải không kỷ luật ai. Khi đã phát hiện sai phạm thì phải xử lý theo đúng pháp luật, bản chất sự việc, hợp tình, hợp lý. Đối với Vinashin, những việc lãnh đạo không chấp hành đã bị xử lý đúng theo pháp luật… Thủ tướng đã làm theo đúng quy định của pháp luật trong đề bạt, khen thưởng, xử lý cán bộ thuộc thẩm quyền”, Thủ tướng nói.

Ủng hộ tái cấu trúc Vinashin, đại biểu Trần Du Lịch – TP. Hồ Chí Minh đề nghị, nên bắt buộc các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước phải công bố thông tin như các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán, có như vậy mới tạo công cụ cho người dân giám sát. Đại biểu Lịch cũng hoan nghênh việc nhận trách nhiệm của Thủ tướng nhưng cũng băn khoăn về việc liệu có dự án nào của Vinashin chuyển sang Vinaline làm xấu hơn tình hình Vinaline hay không?

Trả lời vấn đề này, Thủ tướng cho biết, cần đánh giá lại mới biết chính xác giá trị tài sản của Vinashin. Giá trị có thể cao, cũng có thể thấp. Tuy nhiên, số tàu 23 cái chuyển sang Vinaline đang hoạt động, có tàu đã được trả giá cao hơn vài triệu USD so với giá mua và ta đã đồng ý bán. Thủ tướng khẳng định, tinh thần là khai thác tối đa tài sản hiện có, hạn chế thấp nhất thiệt hại để thu hồi vốn, trả nợ.

Sẽ sớm đưa thị trường phát điện cạnh tranh vào hoạt động

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thừa nhận, trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7 năm 2010, tình trạng thiếu điện đã xảy ra vào những ngày nắng nóng và diễn ra trên diện rộng, làm ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp và sinh hoạt của nhân dân.

Theo Thủ tướng, tình trạng thiếu điện có nhiều nguyên nhân, trong đó phần lớn các dự án điện đều thiếu vốn; công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư tại các công trình nguồn và lưới điện gặp rất nhiều khó khăn; giá điện thấp chưa phản ánh đầy đủ các chi phí sản xuất và kinh doanh điện; năng lực của nhiều chủ đầu tư và nhà thầu yếu kém, kể cả một số nhà thầu nước ngoài trong công tác chuẩn bị đầu tư và thi công các công trình; ý thức tiết kiệm và sử dụng điện hiệu quả còn thấp; những năm gần đây do bị thiếu nước nên sản lượng điện sản xuất của các nhà máy thuỷ điện bị sụt giảm nghiêm trọng trong khi các nhà máy nhiệt điện than mới đưa vào vận hành lại chưa ổn định, quá trình xử lý sự cố bị kéo dài. Chính vì vậy, tuy tỷ lệ thiếu hụt không lớn (khoảng 5 - 6% tổng nhu cầu), nhưng do công tác điều hành, tiết giảm điện chưa hợp lý, gây bức xúc trong nhân dân.

Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan thực hiện các biện pháp để khắc phục tình trạng thiếu điện năm 2011 và các năm tới theo hướng khai thác tối đa các nguồn phát điện hiện có, kể cả các nhà máy điện sử dụng dầu đốt có giá thành sản xuất cao; nguồn điện Diesel dự phòng của các doanh nghiệp. Rút ngắn thời gian sửa chữa, bố trí hợp lý lịch sửa chữa các tổ máy hiện có để tăng sản lượng điện. Tiếp tục nhập khẩu tối đa lượng điện từ nước ngoài. Đồng thời, đưa vào vận hành ổn định các dự án nguồn điện, nhất là các dự án nhiệt điện than mới ở miền Bắc; tập trung tháo gỡ các vướng mắc về nguồn vốn, giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sớm đưa các nguồn điện mới vào vận hành.

“Tổ máy 1 của thủy điện Sơn La với công suất 400 MW sẽ đưa vào vận hành giữa tháng 12 năm 2010, sớm 2 năm so với thời hạn đề ra trong Nghị quyết của Quốc hội. Từ nay đến hết năm 2011, đưa vào vận hành khoảng 5.000 MW, tăng trên 20% công suất nguồn so với hiện nay”, Thủ tướng cho biết.

Song song với đó, cần ưu tiên tích nước cho các hồ chứa thuỷ điện để đảm bảo đến cuối năm 2010 đạt mức nước dâng cao nhất có thể được nhằm huy động tối đa công suất cho giai đoạn mùa khô năm 2011; Tăng cường công tác tuyên truyền sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả trong sản xuất và tiêu dùng. Trường hợp xảy ra thiếu điện phải thực hiện các giải pháp tiết giảm hợp lý. Đồng thời, Chính phủ cũng sẽ chỉ đạo ban hành Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2015 - 2020 có tính đến năm 2030 (Quy hoạch điện VII) vào cuối năm 2011; Thực hiện cơ cấu lại ngành điện, sớm đưa thị trường phát điện cạnh tranh vào hoạt động; thu hút vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế cả trong và ngoài nước tham gia đầu tư phát triển nguồn điện, tăng nhanh tỷ trọng đầu tư ngoài Nhà nước; Thực hiện lộ trình từng bước giá bán điện theo cơ chế thị trường nhằm bảo đảm cho các nhà đầu tư thu hồi vốn và có tích lũy hợp lý để tái sản xuất mở rộng, đồng thời với việc hỗ trợ phù hợp cho các hộ nghèo; khuyến khích tiết kiệm điện trong sản xuất và tiêu dùng, ưu tiên phát triển các ngành tiêu thụ ít năng lượng, sử dụng năng lượng mới và tái tạo; Nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi Luật Điện lực cho phù hợp với cơ chế thị trường.

Chia sẻ những nỗ lực và khó khăn của Chính phủ trong phát triển điện năng, đại biểu Võ Thị Hồng Thoại - Bạc Liêu muốn Thủ tướng làm rõ hơn bao giờ Chính phủ có thể trình Quốc hội sửa đổi Luật điện lực và trong thời gian chưa sửa được luật, cần tháo gỡ những điểm nghẽn trước mắt cho phát triển điện năng là gì, làm sao để đến năm 2015 đảm bảo huy động được 50.000 MW công suất điện phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước?

Về vấn đề này, Thủ tướng cho biết, chủ trương sắp tới trước mắt cũng như lâu dài, với tinh thần Chính phủ làm hết sức, bằng mọi giải pháp để đảm bảo đủ điện cho sự phát triển của đất nước. Không đủ điện thì không thể có tăng trưởng. Thủ tướng cũng mong nhận được sự ủng hộ của các đại biểu Quốc hội để Chính phủ triển khai thực hiện được các giải pháp vừa trình bày. Còn làm thế nào để đạt 50 ngàn MW, làm thế nào bình quân 6 tỷ đôla/năm đầu tư cho ngành điện, Chính phủ cũng rất trăn trở và tính toán cách làm”.

“Bản thân tôi và Chính phủ đã làm hết sức mình để thực hiện chức trách được giao trên tinh thần thực hiện theo đúng hiến pháp, pháp luật, vì lợi ích nhân dân. Bên cạnh thành công, kết quả, làm được, chúng tôi cũng nghiêm túc nhận thấy nhiều điều còn hạn chế, yếu kém, chưa làm tốt. Chúng tôi luôn hoan nghênh, trân trọng và nghiêm túc tiếp thu ý kiến đóng góp, góp ý xây dựng chân tình của đồng bào, đồng chí và mong tiếp tục nhận được sự chia sẻ, ủng hộ, hợp tác để Thủ tướng, Chính phủ hoàn thành nhiệm vụ với đất nước, nhân dân”, Thủ tướng nói lời sau cùng trước khi kết thúc phần trả lời chất vấn.

Khép lại hơn 2 ngày chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng trong phần nhận xét về hoạt động chất vấn đã chính thức báo cáo với Quốc hội vì sao Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thông qua đề xuất thành lập Ủy ban lâm thời điều tra về vụ Vinashin của một số đại biểu Quốc hội tại đầu kỳ họp.

Theo Chủ tịch, vụ việc đang được cơ quan điều tra tiến hành khẩn trương, nghiêm túc và các thành viên Chính phủ cũng đang tiến hành kiểm điểm theo hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương nên không nhất thiết Quốc hội lại có thêm một ủy ban nữa tham gia, có thể khiến tình hình “rối” hơn. Mặt khác, việc thành lập Ủy ban lâm thời không đơn giản, lịch trình Quốc hội làm việc dày đặc, trong khi thời gian cho Ủy ban này ra đời, hoạt động và báo cáo kết quả trước Quốc hội ngay tại phiên họp này tính từ khi có đề xuất đến khi kết thúc kỳ họp chỉ có 20 ngày nên sẽ không khả thi, không đạt được hiệu quả như mong đợi.