Lạm thu trong ngành giáo dục: Thiếu chế tài xử lý?

Ngoài thông báo thu 60 nghìn đồng tiền học phẩm/cháu, có một đòi hỏi rất vô lối khiến các bậc phụ huynh vô cùng bức xúc, đó là thu thêm tiền "BPH"(?) 50 nghìn đồng/cháu, tiền "trang bị" 100 nghìn đồng/cháu nhưng chẳng hề giải thích rõ trong biên lai thu tiền các khoản trên (có khoản viết tắt), gồm những khoản gì. Đây chỉ là thu đột xuất trong tháng 9-2010. Còn một khoản thu duy trì đến hết kỳ học là thu đại trà tiền gửi xe 20 nghìn đồng/tháng/người dù không ít em nhà rất gần trường, người nhà thường đi bộ đến đón cũng phải đóng góp. Ngoài ra, nhà trường còn đơn phương tăng tiền ăn, tiền điện từ tháng 10-2010, bắt cha mẹ học sinh phải gánh chịu.

Việc thu tiền gửi xe diễn ra trước cả ngày họp phụ huynh (vào trung tuần tháng 9). Nghĩa là thu trước, xin ý kiến sau cho đủ quy trình. Những khoản còn lại không được 100% phụ huynh đồng ý. Thế nhưng, không có ai dám lên tiếng. Quá bức xúc, một nhóm người đã cung cấp các chứng cứ nhờ ông Việt phản ánh tới cơ quan báo chí. Lý do đưa ra rất đơn giản nhưng nghe vô cùng xót xa: Họ không dám lộ diện vì sợ bị trù úm.

Dẫn chứng trên phần nào cho thấy nỗi khổ của những phụ huynh phải đóng tiền "tự nguyện". Vậy nguyên nhân nào làm nảy sinh vấn nạn lạm thu tiền của phụ huynh và có chiều hướng ngày càng trầm trọng? Xét cho cùng đó là do chế tài xử lý chưa chặt. Đang có tình trạng nhằm đạt mục đích, tạo thuận lợi cho mình, nhất là thông qua các khoản thu ngoài quy định, lãnh đạo một số trường khôn khéo khi chỉ định, lựa chọn Ban đại diện Hội Cha mẹ học sinh, thường là những người có điều kiện kinh tế khá giả. Hội Cha mẹ học sinh, dù thấy các khoản lạm thu được "xin ý kiến" là vô lý nhưng rất ngại mất lòng thầy, cô nên cũng dĩ hòa vi quý, vận động các phụ huynh chấp nhận, buông xuôi.

Để hạn chế việc này, Bộ GD-ĐT cũng như Sở GD-ĐT cần yêu cầu các trường niêm yết công khai các khoản thu bắt buộc, xử lý nghiêm khắc các đơn vị lạm thu. Trưởng phòng giáo dục các quận, huyện trên địa bàn cũng phải liên đới chịu trách nhiệm vì quản lý không sát sao. Lúc ấy chắc chắn vấn nạn này sẽ không thể phổ biến.

Quay trở lại vấn đề lạm thu của Trường Mầm non Yên Hòa, hiện mức thu khá nhiều nhưng chi ra sao đang là điều các bậc phụ huynh lo ngại. Họ không tiếc tiền đóng góp cho con em, nếu như việc này được bàn bạc dân chủ công khai, thu đúng, thu đủ. Cái mà các bậc phụ huynh lo ngại là những đồng tiền của mình bỏ ra không được sử dụng đúng mục đích mà rơi vào túi một số người...