Cần đẩy nhanh lộ trình áp dụng

Quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải là rất cần thiết để bảo đảm môi trường tại các thành phố lớn, nơi mà lượng phương tiện cá nhân tăng chóng mặt theo từng năm. Mới đây, Chính phủ đã phê duyệt đề án kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông. Với phương tiện đang sử dụng, việc kiểm tra khí thải đã có trạm đăng kiểm. Theo Quyết định 249/TTg, từ 1-7-2007, các loại xe sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải theo tiêu chuẩn tương đương mức Euro2. Tuy nhiên, từ đó đến nay, ngành đăng kiểm nước ta vẫn phải cùng doanh nghiệp (DN) mang sản phẩm sang nước khác thuê thử nghiệm phương tiện rồi cấp giấy chứng nhận, nên rất tốn kém và thiếu chủ động. Cục Đăng kiểm đã xin phép cho xây dựng Trung tâm thử nghiệm sử dụng vốn ODA để phù hợp với lộ trình đã được phê duyệt (năm 2002). Nhưng, đến năm 2006, dự án vay vốn ODA của Chính phủ Áo mới được phê duyệt và đến năm 2007 mới có quyết định đầu tư. Và, đến nay Trung tâm đã hoàn thành, sẵn sàng thử nghiệm các loại phương tiện của DN sản xuất, lắp ráp.

Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải phương tiện cơ giới đường bộ (Cục Đăng kiểm) Phạm Quang Thành cho biết, hệ thống dây chuyền kỹ thuật thử nghiệm do Công ty AVL-một trong những công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này cung cấp. Trung tâm được xây dựng tại xã Liên Ninh (huyện Thanh Trì-Hà Nội) với tổng mức đầu tư hơn 10 triệu Euro, gồm 3 dây chuyền thử nghiệm có tính tự động hóa cao dành cho mô tô, xe máy; xe ô tô hạng nhẹ (dưới 3,5 tấn) và xe ô tô hạng nặng (trên 3,5 tấn). Hệ thống thử nghiệm này được xây dựng dưới sự giám sát ngặt nghèo, bảo đảm điều kiện về kỹ thuật để cho kết quả chính xác nhất. Theo đánh giá của các nhà sản xuất phương tiện cơ giới tại Việt Nam, Trung tâm này thuộc loại hiện đại nhất khu vực Đông Nam Á và nhiều DN đã gửi mẫu sản phẩm đến thử nghiệm. Hệ thống thiết bị tại Trung tâm có thể thử nghiệm, đánh giá mức khí thải Euro 3, Euro4, thậm chí là cả Euro5.

Mới đây, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tổ chức hội thảo quốc gia "Đánh giá tình hình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro2 và đề xuất lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải Euro3, Euro4, Euro5 đối với xe cơ giới". Vấn đề được quan tâm, tập trung bàn thảo là xây dựng lộ trình áp dụng các tiêu chuẩn cao hơn, phù hợp với sự phát triển KT-XH, bảo đảm môi trường sống. Nhìn chung, cả cơ quan quản lý và đại diện DN đều thống nhất việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải cao hơn là cần thiết, phù hợp với xu thế chung của thế giới, cần đẩy nhanh lộ trình áp dụng. Đại diện Công ty Honda Việt Nam đề xuất, nên áp dụng Euro3 vào năm 2013 và Euro4 vào năm 2014. Cũng thống nhất áp dụng mức cao hơn, nhưng Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Ô tô Trường Hải Trần Đức Dương cho rằng, nếu áp dụng lộ trình tiêu chuẩn Euro cao với ô tô, mà chậm với xe máy sẽ giảm hiệu quả ngăn ngừa ô nhiễm, bởi xe máy chiếm tỷ lệ lớn. Đặc biệt, nên kéo dài thời gian áp dụng tiêu chuẩn Euro2; đồng thời học hỏi, tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia khác và áp dụng tiêu chuẩn Euro3 vào khoảng thời gian từ năm 2014 đến 2016. Bên cạnh đó, đại diện một số DN cho rằng trước khi ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn cao hơn phải nghiên cứu, tính toán đến chất lượng nhiên liệu đáp ứng đòi hỏi yêu cầu của động cơ.