Chưa “ngấm” đến dân

Người dân chưa biết về NĐ 75

Các cửa hàng kinh doanh trò chơi điện tử, kích động bạo lực sẽ bị xử phạt nặng.

Vỉa hè gần SVĐ quốc gia Mỹ Đình tối 1-9, karaoke "hàng nước" không còn công khai hoạt động cho dù rất nhiều "thượng đế" có nhu cầu. Một nhóm khách quen chừng 20 tuổi hỏi chị bán hàng nước tên Hà về dịch vụ này nhưng bị từ chối với lời giải thích "Mấy hôm nay công an quận kiểm tra gắt lắm, nghe nói có cả thanh tra Bộ VH,TT&DL nữa. Các cậu muốn hát thì vào nhà hàng, chứ tôi không dám "công diễn" đâu. Nghe vậy, chúng tôi tưởng chị Hà nghiêm túc chấp hành NĐ 75, nhưng thực ra: "Tôi chả biết NĐ 75 là gì cả, tôi chỉ biết công an làm mạnh thì tôi "nấp" cho an toàn. Khi nào họ không "sờ" đến thì chúng tôi lại phục vụ các thượng khách. Làm dịch vụ này đầu tư ít mà kiếm tiền lại nhanh"- chị Hà nói.

Cũng trong tối 1-9, phố karaoke thuộc khối 2, phường Yết Kiêu (Hà Đông) nhộn nhịp khách vào ra. Một cán bộ phường cho biết, đa phần các hộ kinh doanh ở đây có giấy phép và chấp hành tương đối nghiêm các quy định của Nhà nước. Phường cũng đã tuyên truyền, phổ biến nội dung NĐ 75 đến từng hộ gia đình. Tuy nhiên, vào quán của một chị tên Hằng, chúng tôi vẫn gặp không ít khách trong tình trạng say khướt, buông những lời tục tĩu, trong khi điểm a, khoản 1, điều 18 NĐ 75 quy định: "Cho người say rượu, bia vào vũ trường, nơi khiêu vũ công cộng, phòng karaoke" sẽ bị phạt từ 500.000 đến 1.000.000 đồng. Thấy vẻ dò xét của chúng tôi, chủ quán phân bua "toàn cán bộ công chức cả, họ vừa đi liên hoan mừng Quốc khánh về đấy". Khi chúng tôi hỏi chị có biết cho những người trong tình trạng say rượu vào phòng hát là vi phạm pháp luật không, chị Hằng cười, rồi cho nhân viên ra đòi kiểm tra giấy tờ tùy thân của chúng tôi và không quên buông ra mấy lời nói đổng "Tôi không bán ma túy, không tổ chức khiêu dâm là được. Ai đến hát karaoke mà chẳng uống bia rượu".

Sáng 2-9, lượng khách đến tham quan, chiêm bái ở chùa Trấn Quốc phủ Tây Hồ tấp nập. Đa số người đi lễ đều mang theo vàng mã và khi làm lễ xong thì "hóa", mặc dù ngay trước cổng phủ có treo biển in đậm dòng chữ "Theo NĐ 75, từ ngày 1-9, khách đến đền, chùa, phủ thắp hương không được đốt đồ mã như mũ, quần áo, ngựa…".

Tương tự, hầu hết chủ cửa hàng bán băng đĩa nhạc xung quanh khu vực chợ Trời, quận hai Bà Trưng đều dán nội dung điều 21 về việc sản xuất, lưu hành băng đĩa, trò chơi điện tử trái phép sẽ bị phạt từ 3 đến 5 triệu đồng nhưng các thượng đế đến đây vẫn có thể mua bất cứ loại đĩa nào mình muốn. Một chủ cửa hàng cho biết, khách hàng có nhu cầu sử dụng các loại băng đĩa ngoài luồng nhiều hơn băng đĩa chính thống nên họ vẫn cứ bán, chỉ có điều đừng để các cơ quan chức năng biết là được…

Xử phạt thế nào?

Trước đây, NĐ 56 về nội dung này chỉ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đối với các hành vi bán, cho thuê hoặc lưu hành băng đĩa chưa được phép lưu hành. Nay, NĐ mới phạt luôn cả người mua. Vì vậy, một trong những công việc của các cơ quan chức năng là không chỉ kiểm tra cửa hàng băng đĩa mà kiểm tra cả người mua. Đây là điểm đang gây nhiều sự nghi ngại.

Không chỉ băn khoăn vào tính khả thi, ông Nguyễn Cát Khoa, Trưởng phòng VH-TT huyện Phú Xuyên đặt câu hỏi, với việc phải "bắt tận tay, day tận mặt" mới có thể xử phạt, chẳng lẽ các cơ quan hữu quan phải "cắm chốt" ở mỗi cửa hàng bán băng đĩa một cán bộ xem ai mua gì để phạt? Còn về việc cấm người say rượu, bia vào phòng hát karaoke, vũ trường, ông Nguyễn Cát Khoa bày tỏ sự băn khoăn bởi "thế nào là say"?

Riêng đối với việc đốt vàng mã tại nơi tổ chức lễ hội, di tích lịch sử, văn hóa, nơi công cộng khác (điểm c, khoản 1, điều 18), GS Ngô Đức Thịnh, GĐ Trung tâm Nghiên cứu, Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam cho rằng: Phải quy định rõ hơn thế nào là lễ hội. Một nhóm người tập trung lại và cùng nhau thực hiện một nghi lễ nào đó thì có được coi là lễ hội không? "Tôi cho rằng, ngay một gia đình, một dòng tộc tập họp nhau lại để tiến hành một nghi lễ nào đó với tổ tiên cũng đã là lễ hội rồi, vậy thì cấm đốt vàng mã, đồ mã ở lễ hội làng, vùng, cả nước, còn loại thờ cúng mang tính gia đình thì sao?".

Từ thực tế đó, ông Lê Anh Tuyến, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ VH,TT&DL khẳng định: Vụ sẽ phối hợp với các ngành chức năng tăng cường kiểm soát "đầu vào" như cơ sở in sao, bày bán băng đĩa lậu; các cơ sở làm đồ mã, dẹp bớt cửa hàng bán đồ mã trước cổng đình, chùa; kiên quyết xử lý dịch vụ kinh doanh karaoke không đúng quy định; đồng thời tuyên truyền NĐ 75 để người dân hiểu mà nghiêm túc chấp hành.