Cần chú trọng khâu kiểm soát

Thống kê cho thấy, trong số hơn 500 nghìn DN và hơn 1,5 triệu hộ kinh doanh cá thể hiện nay, có trà trộn không ít DN "ma" được thành lập để mua bán hóa đơn bất hợp pháp. Hằng năm, loại tội phạm này đã làm thất thu một khoản tiền thuế lớn của Nhà nước. Vì vậy, sau khi Nghị định 51 có hiệu lực, công tác kiểm soát, chống thất thu ngân sách sẽ là một trong những thách thức lớn đối với cơ quan thuế.

Tự in hóa đơn, vừa mừng, vừa lo

Những thủ tục phức tạp và chi phí thời gian mà DN phải tiêu tốn để mua hóa đơn là một trong những vướng mắc của cộng đồng DN trong thời gian qua. Vướng mắc này về cơ bản sẽ được giải quyết sau khi Nghị định 51/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2011. Tại cuộc hội thảo triển khai Nghị định 51 do Tổng Cục thuế và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức vào cuối tháng 8 tại Hà Nội, nhiều DN cho rằng đây là bước đột phá trong cải cách thủ tục thuế. Tuy nhiên, việc quản lý hóa đơn và chống thất thu ngân sách mới là vấn đề cần quan tâm sau khi nghị định mới được thực thi.

Luật gia Vũ Xuân Tiền, Ủy viên Ban chấp hành Hội Luật gia Hà Nội nêu ý kiến, việc cho phép DN tự in, quản lý, sử dụng hóa đơn khi ý thức tự giác của DN chưa cao như hiện nay cần phải có một lộ trình phù hợp, chứ không thể thực hiện một cách đột ngột. Thêm vào đó, Nghị định 51 ban hành ngày 14-5-2010, có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2011, nhưng đến tháng 8-2010, Thông tư hướng dẫn chưa ban hành là quá chậm. Với thời gian chuẩn bị quá ngắn, cộng đồng DN cũng như các cơ sở in hóa đơn sẽ gặp nhiều khó khăn trong khâu chuẩn bị.

Đại diện một số DN cũng bày tỏ băn khoăn sau khi Nghị định 51 chính thức có hiệu lực. Với những DN nhỏ và vừa có nhu cầu không lớn về hóa đơn (từ 10-20 cuốn) liệu nhà in có nhận in không? Nhiều DN không có bộ phận chuyên về vi tính, nên việc thực hiện in ấn, quản lý hóa đơn sẽ gặp khó khăn…

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế nêu những khó khăn trong khâu kiểm soát, ngăn chặn nạn buôn bán hóa đơn bất hợp pháp. Hiện nay, số lượng DN mới vẫn tiếp tục tăng lên hằng năm. Số lượng DN bỏ trốn, DN "ma" được các ngành chức năng phát hiện hằng năm khá lớn. Khi một DN được thành lập để bán hóa đơn bất hợp pháp và một số DN khác dùng hóa đơn này làm chứng từ hợp pháp thì tình trạng thất thu ngân sách sẽ diễn ra…

Phạt đến 100 triệu đồng sai phạm do sử dụng hóa đơn

Trao đổi với PV Báo Hànộimới, ông Phi Vân Tuấn, Cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội khẳng định, sẽ không có nhiều xáo trộn khi quyết định mới có hiệu lực. Hiện nay, nhiều DN lớn, theo quy định của pháp luật, đã tự in, quản lý và sử dụng hóa đơn mà không gặp bất kể trở ngại nào. Sau khi nghị định mới có hiệu lực, những DN, hộ kinh doanh sử dụng ít hóa đơn có thể đặt in để dùng trong 1 năm, vừa tiết kiệm được thời gian, chi phí và cũng không gây lãng phí. Những trường hợp phát sinh, cần sử dụng hóa đơn lẻ thì có thể liên hệ trực tiếp với cơ quan thuế để mua và sử dụng theo quy định. Ông cho biết, trước khi Nghị định 51 có hiệu lực, Cục Thuế TP Hà Nội sẽ tổ chức tập huấn cho cán bộ thuế và cộng đồng DN trên địa bàn về tự in, quản lý và sử dụng hóa đơn. Việc cần làm nhất hiện nay là mỗi DN cần xây dựng quy trình quản lý và sử dụng hóa đơn sao cho chặt chẽ, tránh để xảy ra tình trạng mất kiểm soát, gây thiệt hại về tài chính.

Để hạn chế tình trạng hóa đơn bị mua bán bất hợp pháp, gây thất thu ngân sách nhà nước, tại Nghị định 51 đã quy định rõ việc xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn. Cụ thể, những vi phạm trong lĩnh vực sử dụng hóa đơn thấp nhất sẽ bị phạt tiền 1 triệu đồng và cao nhất là 100 triệu đồng. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Cúc, mức phạt lên tới 100 triệu đồng nghe có cảm giác là cao nhưng nếu so với lợi ích mang lại khi gian lận hóa đơn (có thể lên đến hàng tỷ đồng) thì quy định này vẫn cần phải xem xét lại. Bởi nếu hậu quả lớn thì phải tính trên tỷ trọng sai phạm để xác định mức xử phạt. Riêng hoạt động in hóa đơn giả thì phải chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền khởi tố theo quy định của pháp luật...